Παρά το πέρασμα δύο και πλέον αιώνων, το ναυάγιο είχε διατηρηθεί σε εκπληκτική κατάσταση.
Τον Απρίλιο, μια εντυπωσιακή αρχαιολογική ανακάλυψη έφερε στο φως ένα ξύλινο ναυάγιο του 18ου αιώνα στα νερά του ιστορικού λιμανιού του Ντουμπρόβνικ της Κροατίας – μιας πόλης που έγινε παγκοσμίως γνωστή ως το σκηνικό του εμβληματικού King’s Landing στη δημοφιλή τηλεοπτική σειρά Game of Thrones.
Αν και το ναυάγιο δεν σχετίζεται με τον ίδιο τον κόσμο της φαντασίας του Τζορτζ Ρ. Ρ. Μάρτιν, η σύνδεσή του με την τοποθεσία προσέλκυσε διεθνές ενδιαφέρον τόσο από αρχαιολόγους όσο και από τους πολυάριθμους θαυμαστές της σειράς.
Μια τυχαία ανακάλυψη
Η ανακάλυψη έγινε τυχαία από τον ντόπιο δύτη και υποθαλάσσιο εργάτη Ίβαν Μπουκέλιτς (Ivan Bukelic), ο οποίος συμμετείχε σε έργα υποδομής που σχετίζονταν με την εγκατάσταση ενός υποθαλάσσιου αγωγού κοντά στο λιμάνι της Παλιάς Πόλης του Ντουμπρόβνικ.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών του, παρατήρησε παράξενα ξύλινα δοκάρια και κεραμικά σπαράγματα που έμοιαζαν ασυνήθιστα για τη σύγχρονη εποχή. Με ενστικτώδη επαγρύπνηση, ειδοποίησε τις τοπικές αρχές και την Υπηρεσία Προστασίας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Κροατίας.
Σύντομα κατέφθασαν αρχαιολόγοι και θαλάσσιοι ειδικοί για να εξετάσουν τον χώρο. Η προκαταρκτική έρευνα αποκάλυψε ένα σχεδόν ανέπαφο ξύλινο σκαρί θαμμένο μόλις 60 έως 80 εκατοστά κάτω από τον αμμώδη βυθό.
Παρά το πέρασμα δύο και πλέον αιώνων, το ναυάγιο είχε διατηρηθεί σε εκπληκτική κατάσταση, γεγονός που οφείλεται στο ότι παρέμεινε σφραγισμένο σε στρώματα λάσπης, τα οποία το προστάτευαν από τη φθορά του θαλασσινού νερού και της οξείδωσης.
Χρησιμοποιώντας σύγχρονες μεθόδους χρονολόγησης μέσω ραδιοάνθρακα (Carbon-14), οι ειδικοί προσδιόρισαν την ηλικία του σκάφους στα τέλη του 18ου αιώνα. Αν και η ακριβής ταυτότητα και προέλευση του πλοίου παραμένουν άγνωστες προς το παρόν, οι αρχαιολόγοι υποθέτουν πως πρόκειται για ένα εμπορικό πλοιάριο που δραστηριοποιούνταν στην Αδριατική, ίσως σε διαδρομές μεταξύ Ιταλίας, Δαλματίας και Οθωμανικών λιμανιών. Η παρουσία κεραμικών, γυάλινων αντικειμένων και μεταλλικών εργαλείων στον χώρο του ναυαγίου ενισχύει την άποψη ότι πρόκειται για εμπορικό φορτίο.
Το λιμάνι του Ντουμπρόβνικ – γνωστό κατά τον Μεσαίωνα και την Αναγέννηση ως Ραγούζα – αποτελούσε για αιώνες έναν από τους πιο σημαντικούς ναυτικούς και εμπορικούς κόμβους της Μεσογείου. Οι στενοί του δεσμοί με τη Βενετία, την Οθωμανική Αυτοκρατορία και τη Δυτική Ευρώπη κατέστησαν την πόλη κομβικό σημείο πολιτιστικών και εμπορικών ανταλλαγών. Η ανακάλυψη του ναυαγίου επιβεβαιώνει την συνεχιζόμενη δραστηριότητα της πόλης και κατά τον 18ο αιώνα, περίοδο κατά την οποία το Ντουμπρόβνικ προσπαθούσε να διατηρήσει την αυτονομία και την εμπορική του δύναμη εν μέσω γεωπολιτικών αλλαγών.
Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι η ανακάλυψη έγινε μέσα στην προστατευόμενη ζώνη του ιστορικού κέντρου του Ντουμπρόβνικ, το οποίο από το 1979 συγκαταλέγεται στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Αυτό καθιστά το εύρημα όχι μόνο αρχαιολογικής αλλά και θεσμικής σημασίας, καθώς απαιτείται ειδικός χειρισμός, λεπτομερής τεκμηρίωση και πολυεπίπεδη συνεργασία ανάμεσα σε αρχαιολόγους, ιστορικούς, δύτες, συντηρητές και κρατικούς φορείς.
Η ανακάλυψη προκάλεσε αμέσως διεθνές ενδιαφέρον και από τα μέσα ενημέρωσης, ιδιαίτερα λόγω της σύνδεσης με το Game of Thrones. Η σειρά, η οποία προβλήθηκε από το 2011 έως το 2019, μετέτρεψε το Ντουμπρόβνικ σε έναν από τους πλέον αναγνωρίσιμους τηλεοπτικούς προορισμούς παγκοσμίως.
Η Παλιά Πόλη χρησιμοποιήθηκε ως βασικό σκηνικό για το King’s Landing, την πρωτεύουσα των Επτά Βασιλείων. Κατά συνέπεια, εκατομμύρια τουρίστες συνέρρευσαν στην πόλη τα τελευταία χρόνια, ενισχύοντας την τοπική οικονομία και τον τουρισμό πολιτιστικής κληρονομιάς.
Αν και το ναυάγιο δεν έχει άμεση σχέση με τη μυθοπλασία της σειράς, το γεγονός ότι βρέθηκε στην ίδια τοποθεσία ενισχύει το μυστήριο και την αίγλη που περιβάλλει την περιοχή. Οι αρχές της Κροατίας έχουν ήδη εκφράσει την πρόθεσή τους να ενσωματώσουν την ανακάλυψη σε ένα ευρύτερο πολιτιστικό αφήγημα, ενδεχομένως δημιουργώντας ένα νέο μουσείο ή έκθεση που θα συνδυάζει την ιστορική ναυσιπλοΐα με τη σύγχρονη ποπ κουλτούρα.
Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη λεπτομερής καταγραφή του ναυαγίου μέσω φωτογραμμετρίας και τρισδιάστατης απεικόνισης, ώστε να διευκολυνθεί η μελλοντική του συντήρηση ή και ανάσυρση, αν το επιτρέπουν οι συνθήκες. Οι ειδικοί δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην ακεραιότητα του σκάφους, καθώς η αποσύνδεσή του από το φυσικό του περιβάλλον μπορεί να επιταχύνει την καταστροφή του αν δεν ληφθούν όλα τα απαιτούμενα μέτρα.