Το ελληνικό yachting βιώνει μία από τις πιο εντυπωσιακές περιόδους ανάπτυξης των τελευταίων δεκαετιών, με τη φετινή χρονιά να καταγράφει άνοδο.
Ωστόσο, η αυξημένη ζήτηση, οι ελλείψεις στις υποδομές και οι συχνά αναπάντεχες απαιτήσεις των πελατών δημιουργούν ένα πολύπλοκο περιβάλλον, το οποίο αποκαλύπτει ταυτόχρονα τις προοπτικές και τις αδυναμίες της Ελλάδας ως κορυφαίου προορισμού θαλάσσιου τουρισμού.
«Ήταν μια ανέλπιστα καλή χρονιά, ακόμη καλύτερη από την περσινή», δηλώνει στο iefimerida ο κάπτεν Γιώργος Βάλλης, ένας από τους πλέον έμπειρους επαγγελματίες του χώρου και πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Πληρωμάτων Ιδιωτικών και Επαγγελματικών Θαλαμηγών (ΠΕΠΙΕΘ) περιγράφοντας τη σεζόν του 2025 που ολοκληρώθηκε με θεαματικά νούμερα. Όπως εξηγεί, το 80-90% της πελατείας αφορά Αμερικανούς, μια αγορά που όχι μόνο παραμένει σταθερή αλλά συνεχίζει να ενισχύεται.
«Είχαμε μεγάλη αύξηση τουριστών από τις ΗΠΑ, εκεί στηριζόμαστε σε τεράστιο βαθμό. Οι κρατήσεις για το 2026 δεν έχουν ανοίξει ακόμη· παραδοσιακά ξεκινούν την περίοδο των Χριστουγέννων και τον Ιανουάριο, οπότε τότε θα έχουμε καθαρότερη εικόνα για το μέλλον».
Το οικονομικό αποτύπωμα είναι ενδεικτικό της δυναμικής του κλάδου. Για παράδειγμα μια θαλαμηγός 50 μέτρων μπορεί να ναυλωθεί από 150.000 ευρώ έως και 1 εκατομμύριο ευρώ την εβδομάδα, ανάλογα με το μέγεθος του σκάφους, τις υπηρεσίες, το πλήρωμα και τις απαιτήσεις του πελάτη. «Η ενοικίαση τέτοιων θαλαμηγών απευθύνονται σε πλούσιους ανθρώπους που έρχονται με τις οικογένειές τους για να απολαύσουν τα ελληνικά νησιά, τη γαστρονομία και τις εξαιρετικές υπηρεσίες των ελληνικών πληρωμάτων», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Βάλλης.
Ωστόσο, πίσω από τη λάμψη και τα μεγάλα ποσά, ο κλάδος αντιμετωπίζει σοβαρά και συχνά χρόνια προβλήματα, που απειλούν να φρενάρουν την ανάπτυξή του. «Ένα μεγάλο ζήτημα που λύθηκε ήταν η φορολόγηση των ναυτικών, αλλά παραμένουν πολλά που πρέπει να αλλάξουν», επισημαίνει, ο κ. Βάλλης αναφερόμενος σε ελλείψεις στις λιμενικές υποδομές, σε ελλιπείς ρυθμίσεις για τον εξοπλισμό ασφαλείας όπως οι ναυτικές φωτοβολίδες και οι απινιδωτές, αλλά και σε κοινωνικά ζητήματα που έχουν πάρει ανησυχητικές διαστάσεις. Ιδιαίτερο βάρος δίνει στο θέμα των εγκύων ναυτικών, ένα ζήτημα που, όπως περιγράφει, έχει φτάσει μέχρι τα ευρωπαϊκά όργανα.
«Βλέπουμε γυναίκες να απολύονται λόγω εγκυμοσύνης. Είναι τραγικό. Την ώρα που η Ελλάδα έχει ρυθμό γεννήσεων 1,3 αντί για το 2,1 που θα έπρεπε, απολύονται γυναίκες σε έναν κλάδο όπου το 30% των εργαζόμενων είναι γυναίκες. Πληρώνουν τριπλάσιες εισφορές και καταλήγουν στο μηδέν. Έχουμε απευθυνθεί στο Υπουργείο Ναυτιλίας, στη Βουλή, στους ευρωβουλευτές και πλέον και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να δοθεί λύση».
Το αποτύπωμα της αύξησης στη ζήτηση είναι πλέον ορατό σε όλο το φάσμα του yachting. Οι φετινές κρατήσεις κατέγραψαν άνοδο της τάξης του 20-30% σε σχέση με πέρυσι, ενώ ο αριθμός των μεγάλων σκαφών —από 30 έως 80 μέτρα— που δραστηριοποιούνται στις ελληνικές θάλασσες έχει πολλαπλασιαστεί. Η Ελλάδα προσελκύει πλέον το ενδιαφέρον όχι μόνο για τις φυσικές της ομορφιές αλλά και ως προορισμός υψηλού επιπέδου θαλάσσιου τουρισμού, όπου οι ταξιδιώτες δεν διστάζουν να δαπανήσουν σημαντικά ποσά.
Παρά την εντυπωσιακή ανάπτυξη, η εικόνα δεν είναι εξίσου λαμπερή όταν το βλέμμα στραφεί στις υποδομές. Η έλλειψη μαρινών έχει μετατραπεί στο μεγαλύτερο εμπόδιο του κλάδου. Στην Αττική, πολλές εγκαταστάσεις έχουν λίστες αναμονής με 40 έως 50 σκάφη, γεγονός που συνεπάγεται χαμένα έσοδα και αποθαρρύνει την περαιτέρω ανάπτυξη. «Δεν υπάρχουν αρκετά λιμάνια και μαρίνες επιπέδου Ευρώπης», υπογραμμίζει ο Βάλλης, προσθέτοντας πως κάθε καθυστέρηση σε έργα υποδομής αφήνει την Ελλάδα πίσω στον διεθνή ανταγωνισμό.
Μέσα σε αυτή την εκρηκτική άνοδο, τα πληρώματα των θαλαμηγών έρχονται αντιμέτωπα και με μια άλλη διάσταση. Τις εκκεντρικές, συχνά υπερβολικές απαιτήσεις των πελατών. Από την ανάγκη για δροσιά εν πλω! όπως συνέβη με μια αμερικανική οικογένεια που ζήτησε να ταξιδέψουν με ταχύτητα μόνο και μόνο για να τους χτυπά ο αέρας, με κόστος χιλιάδες ευρώ σε καύσιμα, έως τη «διαμόρφωση» παραλιών σύμφωνα με τις προσωπικές προτιμήσεις τους, το φάσμα των αιτημάτων δεν έχει όρια. «Πελάτες έχουν απαιτήσει ιδιωτικότητα σε εστιατόρια και παραλίες που τον Αύγουστο σφύζουν από κόσμο, έχουν αρνηθεί να πληρώσουν για ξαπλώστρες και έχουν ζητήσει να μεταφερθούν οι δικές τους από το σκάφος στην ακτή» λέει ο κ. Βάλλης.
Οι επαγγελματίες του χώρου όμως τονίζουν ότι αυτές οι υπερβολές, όσο εντυπωσιακές κι αν ακούγονται, δεν αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα των ταξιδιωτών. «Οι περισσότεροι αναζητούν απλώς ηρεμία, καλό φαγητό, καθαρές θάλασσες και την ευκαιρία να γνωρίσουν τα ελληνικά νησιά με την άνεση και την ασφάλεια που προσφέρει ένα σκάφος. Τα «παράξενα» αιτήματα αποτελούν μέρος μιας καθημερινότητας που μόνο σε όσους βρίσκονται εκτός του κλάδου μοιάζει εξωπραγματική» εξηγεί ο πρόεδρος της ΠΕΠΙΕΘ.
Στη σημερινή της μορφή, η ελληνική πραγματικότητα του yachting μοιάζει με μια σκηνή όπου συνυπάρχουν ασύλληπτες δυνατότητες και εξίσου έντονες προκλήσεις. Από τη μία πλευρά, η Ελλάδα βρίσκεται στην κορυφή των προτιμήσεων της παγκόσμιας ελίτ, από την άλλη, καλείται επειγόντως να εκσυγχρονίσει τις υποδομές και τη νομοθεσία της για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ενός διεθνούς τουριστικού ρεύματος που διογκώνεται χρόνο με τον χρόνο. Σε αυτό το σταυροδρόμι, το μέλλον του ελληνικού yachting θα κριθεί από τη δυνατότητα της χώρας να μετατρέψει αυτή την άνθηση σε σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη, προτού οι ευκαιρίες χαθούν στη θάλασσα.