Ο Ελληνας που έπεσε με το άροτρό του πάνω στο πιο διάσημο, σήμερα, άγαλμα της ελληνικής αρχαιότητας, την Αφροδίτη της Μήλου.
Ήταν 8 Απριλίου του 1820, όταν ένας «μεσίτης» στο νησί της Μήλου θα σκόνταφτε επάνω σε ένα μνημείο της αρχαίας ελληνικής γλυπτικής, την Αφροδίτη της Μήλου, έκθεμα που βρίσκεται ως γνωστόν, στο Μουσείο του Λούβρου. Το κυκλαδίτικο νησί βρισκόταν, όπως και όλος ο ελλαδικός χώρος, υπό οθωμανική κατοχή και οι λάτρεις του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού έψαχναν πάντοτε ευκαιρία να αποκτήσουν κάτι από τον αστείρευτο πλούτο που βρισκόταν θαμμένος στα εδάφη του.
Ο εκτιμητής αξίας χωραφιών που βρήκε την Αφροδίτη της Μήλου
Αν και οι αναφορές είναι συγκεχυμένες, το πιθανότερο είναι το όνομα του άνδρα που το ανακάλυψε να είναι Γεώργιος Κεντρωτάς. Εκτιμητής αξίας χωραφιών, έσκαβε στο πεζούλι του και έβγαζε πέτρες από αρχαία ερείπια που υπήρχαν εκεί. Κάποιες μαρτυρίες θέλουν να τον βοηθά στις αγροτικές δουλειές και ο ανιψιός του Αντώνης.
Λίγα μέτρα πιο μακριά, Γάλλοι αξιωματικοί πραγματοποιούσαν ανασκαφές για αρχαία. Ωστόσο, ήταν ο Κεντρωτάς που έπεσε πάνω σε ένα από τα έξι συνολικά κομμάτια που απάρτιζαν την Αφροδίτη της Μήλου. Ο νησιώτης προσπάθησε να διώξει τους Γάλλους, από φόβο μην του αρπάξουν το πολύτιμο εύρημα. Άρχισε να συμπεριφέρεται επίτηδες με περιφρόνηση για τα ευρήματα ώστε να τους ξαποστείλει και να εκμεταλλευτεί το άγαλμα αργότερα με την ησυχία του.
Σύμφωνα με γαλλικές αναφορές για το θέμα, ο Κεντρωτάς που δρούσε μαζί με τον γιο του (και όχι ίσως τον ανιψιό του) έκρυψε τα μέρη της Αφροδίτης της Μήλου στο σπίτι του, προκειμένου να μην του τα κλέψουν.
Η επιμονή των Γάλλων να πάρουν την Αφροδίτη της Μήλου
Ο Γάλλος πρόξενος στην Πόλη, Μαρκήσιος ντε Ριβιέρ έστειλε άμεσα τον γραμματέα του να αγοράσει (όσο, όσο λένε στο Παρίσι) το πολύτιμο άγαλμα. Όταν ο Γάλλος έφτασε στο νησί, Τούρκοι αξιωματικοί του ναυτικού επιχειρούσαν να πάρουν την Αφροδίτη της Μήλου. Η Μεγάλη Πύλη ήθελε όλους τους αρχαιολογικούς θησαυρούς να συγκεντρώνονται στο παλάτι και από εκεί να πωλούνται στο εξωτερικό. Επικράτησε φασαρία, σχεδόν συμπλοκή για τα... μάτια της όμορφης Αφροδίτης.
Ωστόσο, το γαλλικό πολεμικό ναυτικό κατάφερε να πάρει στα χέρια του το άγαλμα και να το μεταφέρει στο Παρίσι. Σύμφωνα με τις ίδιες αναφορές από τη Γαλλία, μέσα στην αναστάτωση, οι Γάλλοι αξιωματικοί δεν αντελήφθησαν πως έλειπαν δυο κομμάτια του αγάλματος. Τα χέρια, ένα εκ των οποίων φημολογείται πως κρατούσε ένα μήλο.
Δείτε μια ψηφιακή απεικόνιση του αγάλματος όπως εικάζεται πως ήταν με τα χέρια:
Σε κάθε περίπτωση, παρά το γεγονός πως έχει γραφτεί πως ο Γεώργιος Κεντρωτάς έλαβε αμοιβή - αναφορές κάνουν λόγο ακόμη και για 1000 γρόσια - για την Αφροδίτη της Μήλου, κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώνεται από μετέπειτα έγγραφα σχετικά με τα περιουσιακά του στοιχεία. Πιθανότατα την αμοιβή να έλαβαν οι δημογέροντες και οι πρόκριτοι στο νησί.