Αυτό το νέο εύρημα ξεχωρίζει λόγω της εξαιρετικής ποιότητάς του και του... modern vibe που αποπνέει.
Σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά μνημεία της ρωμαϊκής τέχνης και αρχιτεκτονικής, το 4ου αιώνα μ.Χ. Villa Romana del Casale στη Σικελία, αποκαλύφθηκε πρόσφατα ένα ψηφιδωτό που προκαλεί αίσθηση: απεικονίζει δύο σανδάλια που θα μπορούσαν να περάσουν άνετα για σύγχρονες σαγιονάρες.
Αυτό το εύρημα εντοπίστηκε στο frigidarium, δηλαδή το κρύο λουτρό του λουτρικού συγκροτήματος της έπαυλης. Σύμφωνα με τις αρχές της ρωμαϊκής λουτρικής τελετουργίας, τα σανδάλια δεν αποτελούσαν απλή διακοσμητική λεπτομέρεια, αλλά λειτουργικό σύμβολο - ίσως αναπαραστάσεις απλώς καθημερινής χρήσης ή και κανόνων υγιεινής για το μπάνιο.
Η ανασκαφή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος ARCHLabs, που διοργανώνει το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια υπό την διεύθυνση της αρχαιολόγου Isabella Baldini, με τη συμμετοχή φοιτητών και ερευνητών από 11 χώρες. Οι σπουδαστές ανέλαβαν την εξέταση, συντήρηση και ψηφιακή αποτύπωση αυτού και άλλων ψηφιδωτών - μια διαδικασία που περιλαμβάνει 3D modeling και ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων σε ψηφιακά συστήματα τεκμηρίωσης.
Ψηφιδωτά με σανδάλια και αλλού
Παρά το αναπάντεχο στην επιφάνεια παρέμβασής του, το θέμα των σανδαλιών δεν είναι απολύτως πρωτότυπο στον ρωμαϊκό κόσμο. Αντίστοιχες απεικονίσεις έχουν εντοπιστεί σε μωσαϊκά σε Ισπανία, Κύπρο, Ιορδανία και Μικρά Ασία, όπου στόχος ήταν η σύνδεση του λουτρικού χώρου με την κοινωνική και διεθνή αίγλη του ιδιοκτήτη ή του κτηρίου.
Επιπλέον, ψηφιδωτά με σανδάλια συνδυασμένα με εργαλεία περιποίησης έχουν βρεθεί σε άλλα μέρη της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας - π.χ. στη Sabratha (σημερινή Λιβύη), συνοδευόμενα από επιγραφές όπως “Salvom Lavisse” (“είναι υγιές να έχεις λουστεί”). Ωστόσο, αυτό το νέο εύρημα ξεχωρίζει λόγω της εξαιρετικής ποιότητάς του και του... modern vibe που αποπνέει.
Το Villa Romana del Casale, ένας μεγαλοπρεπής ρωμαϊκός οικισμός, θεωρείται από τα σημαντικότερα μνημεία της Μεσογείου. Κηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO το 1997 λόγω της έκτασης (3.500 m²) και της ποικιλίας των ψηφιδωτών του.
Πέρα από το “flip‑flop” ψηφιδωτό, η έπαυλη φιλοξενεί μερικά από τα πλέον εμβληματικά ρωμαϊκά ψηφιδωτά στον κόσμο, όπως το διάσημο “Bikini Girls”, όπου νεαρές γυναίκες αγωνίζονται φορώντας ενδυματολογικές πινελιές που θυμίζουν σύγχρονα μπικίνι, και τη σκηνή της Μεγάλης Κυνηγετικής Αποστολής με εξωτικά ζώα.
Η τοποθεσία της έπαυλης στο νότιο τμήμα της Σικελίας την κατατάσσει ως στρατηγικό και πολιτιστικό σταυροδρόμι, όπου η μεσογειακή λατινική, αφρικανική και ανατολική παράδοση συναντώνται, και αντανακλώνται στους καλαίσθητους διακοσμητικούς και αρχιτεκτονικούς της άξονες.
Αυτή η ανακάλυψη αναδεικνύει με γοητευτικό τρόπο τη συνέχιση - ή ίσως τη σύμπτωση - ενός πολύ συγκεκριμένου είδους υπόδησης που γνωρίζουμε σήμερα ως flip-flop. Μέσα από ένα ψηφιδωτό 1.600 ετών, οι Ρωμαίοι μας υπενθυμίζουν ότι η μόδα κάνει κύκλους - ή μάλλον βήματα.
Το Villa Romana del Casale δεν αποκαλύπτει μόνο την καθημερινότητα και τις τελετουργίες ενός κόσμου που χάθηκε, αλλά μας κλείνει και το μάτι: μπορεί να αλλάζουν οι αυτοκρατορίες, αλλά... οι σαγιονάρες μένουν.