Μια εμβληματική πρωτοβουλία με στόχο την παρακολούθηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον και στα μνημεία της Δήλου, έτσι ώστε και η προστασία τους να είναι πιο αποτελεσματική, αλλά και ως έργο να αποτελέσει δείγμα γραφής σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, παρουσιάστηκε στην Ακαδημία Αθηνών.
Συγκεκριμένα, το Κέντρο Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας (ΚΕΦΑΚ), με τη θερμή υποστήριξη της Πρωτοβουλίας 1821, που συγκροτήθηκε με αφορμή την επέτειο των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, και σε συνεργασία με ερευνητές από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ) και αρχαιολόγους, παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον και στα μνημεία της Δήλου.
Πιλοτική πρωτοβουλία για τη Δήλο
Η παρουσίαση της πιλοτικής πρωτοβουλίας, η οποία εντάσσεται σε μια σειρά πρωτοβουλιών του ΚΕΦΑΚ, σε συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση και δεκάδες άλλες χώρες, ξεκίνησε με τους χαιρετισμούς των Χρήστου Ζερεφού, ΓΓ της Ακαδημίας Αθηνών και Εθνικού Εκπροσώπου για την Κλιματική Αλλαγή, Ιωάννη Μάνου, Συντονιστή της Πρωτοβουλίας 1821, Συμβούλου στην Εθνική Τράπεζα, του Σταματίου Κριμιζή, αντιπροέδρου της Ακαδημίας Αθηνών και του Δημήτρη Αθανασούλη, Διευθυντή της Εφορείας Αρχαιοτήτων (ΕΦΑ) Κυκλάδων.
Με την αναφορά στις εικόνες από την νεροποντή, που πλημμύρισε τη Δήλο, ξεκίνησε τον χαιρετισμό του ο Δ. Αθανασούλης, ο οποίος αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στα σωστικά μέτρα και τις επεμβάσεις που υλοποιεί η Αρχαιολογική Υπηρεσία με σκοπό την αντιμετώπιση των φθορών στα μνημεία της Δήλου τις οποίες επιταχύνει η κλιματική αλλαγή. «Η κατάσταση είναι δραματική και το συντομότερο δυνατόν θα πρέπει να ληφθούν μέτρα. Η κατάσταση είναι επίσης σύνθετη», συμπλήρωσε ο ίδιος, τονίζοντας ότι στη Δήλο ο επισκέπτης μπορεί να μην αντιλαμβάνεται τα προβλήματα από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, αλλά και τον μόχθο των ανθρώπων που εργάζονται απομονωμένοι για να τα αντιμετωπίσουν.
«Αυτό που θαυμάζει ο επισκέπτης δεν είναι αυτονόητο και για το μέλλον», τόνισε ο Έφορος Αρχαιοτήτων, εκφράζοντας την ικανοποίησή του για την πρωτοβουλία που έχει επίκεντρο τη Δήλο ώστε στο μέλλον να αντιμετωπίζονται πιο αποτελεσματικά οι επιπτώσεις από τις ακραίες καιρικές συνθήκες λόγω της κλιματικής αλλαγής, καθώς και από γεωλογικά φαινόμενα, όπως είναι η άνοδος της στάθμης της θάλασσας.
«Γιατί η Δήλος; Εκτός από αυτά που αναφέρθηκαν, εγώ θα σας δώσω άλλη μια αιτία. Γιατί η Δήλος έχει ενταχθεί στον κατάλογο με τα 13 μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO (σ.σ. από 244 συνολικά μνημεία) που κινδυνεύουν περισσότερο», δήλωσε ο Χρήστος Ζερεφός, ο οποίος παρουσίασε το πιλοτικό πρόγραμμα που θα διαρκέσει 24 μήνες.
Τι θα γίνει στη Δήλο
Κατά τη διάρκεια του έργου, θα εγκατασταθούν ατμοσφαιρικά, ωκεανογραφικά και σεισμολογικά όργανα που θα είναι συνδεδεμένα με υπερ-υπολογιστικές δομές στην Ακαδημία Αθηνών, στις οποίες είναι εγκαταστημένα ή θα εγκατασταθούν αριθμητικά μοντέλα. Όπως ανέφερε ο ΓΓ της Ακαδημίας Αθηνών, το έργο συμπεριλαμβάνει την ανάλυση της τοπικής κλιματολογίας, τον προσδιορισμό δεικτών τρωτότητας και κινδύνου, καθώς και την ανάπτυξη σχεδίου διαχείρισης και λύσεων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Παράλληλα θα οργανωθούν οριζόντιες δράσεις ενημέρωσης και διάχυσης, καθώς και συναντήσεις εργασίας μαζί με ενημερωτικές ημερίδες όλων των εμπλεκόμενων φορέων τόσο στην Αθήνα όσο και στη Δήλο.
Τη συμμετοχή του ΕΑΑ «στην ερευνητική αυτή προσπάθεια η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα μια πλατφόρμα παρακολούθησης αλλά και έγκαιρης και έγκυρης ειδοποίησης», καθώς «στις μέρες μας είναι πολύ σημαντικό να συνθέτουμε την έρευνα, τα μοντέλα με κάτι το οποίο είναι προϊόν προστασίας και, στη συγκεκριμένη περίπτωση, για μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς όπως είναι η Δήλος», επισήμανε ο Νίκος Μελής, Διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του ΕΑΑ. Σημείωσε, δε, επίσης τις δυνατότητες που δίνει το έργο, όπως είναι η αναγνώριση, καταγραφή και χαρτογράφηση σε σύστημα γεωγραφικών περιοχών, η λειτουργία πλατφόρμας παρακολούθησης και καλής λειτουργίας ελέγχου στην ευρύτερη περιοχή, η δημιουργία ισχυρής σεισμικής εδαφικής κίνησης για τη Δήλο και η συνεισφορά στην ανάδειξη της Πολυπαραμετρικότητας Κινδύνου.
Όπως ειπώθηκε στην εκδήλωση, η επιτυχής εκπόνηση των δράσεων στο συγκεκριμένο πιλοτικό έργο για τη Δήλο θα αποτελέσει σημαντικό παράδειγμα για την ανάληψη αντίστοιχων δράσεων από την Ακαδημία Αθηνών και για άλλα μνημεία πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της Ελλάδας. Επίσης, θα αποτελέσει δείγμα γραφής σε παγκόσμιο επίπεδο ώστε να ακολουθήσουν τις προτεινόμενες μεθοδολογίες και άλλα κράτη τα οποία συμμετέχουν και αυτά στις εμβληματικές δράσεις του ΟΗΕ, εστιασμένες στη Μεσόγειο. Το έργο περιλαμβάνει, τέλος, την παρακολούθηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον και στα μνημεία της Δήλου τόσο σε πραγματικό χρόνο όσο και την παρακολούθηση της εξέλιξης της τρωτότητας και των κινδύνων που απειλούν την περιοχή αυτή στις προσεχείς 7 δεκαετίες.
Το πιλοτικό πρόγραμμα εντάσσεται σε μια σειρά πρωτοβουλιών του ΚΕΦΑΚ, σε συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση και δεκάδες άλλες χώρες. Σημειώνεται ότι η Πρωτοβουλία 1821, που είναι αποτέλεσμα της συστηματικής συνεργασίας κοινωφελών, πολιτιστικών και επιστημονικών ιδρυμάτων της χώρας και της Εθνικής Τράπεζας, συνεχίζει τη δραστηριότητά της με έμφαση σε δράσεις στο πεδίο της Κλιματικής Αλλαγής και του Περιβάλλοντος. Τη δράση της Ακαδημίας Αθηνών υποστηρίζουν τα εξής ιδρύματα-μέλη της Πρωτοβουλίας 1821: Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη & Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου, Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος κ. Λασκαρίδης, Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη και Ίδρυμα Αθηνάς Ι. Μαρτίνου.
ΑΠΕ-ΜΠΕ