Ο Αλέξης Σταμάτης αποκαλύπτεται μέσα από το νέο του βιβλίο, «το πιο προσωπικό μου αφήγημα ύστερα από τριάντα χρόνια στη λογοτεχνία», όπως λέει ο ίδιος.
«Υπήρξα τόσοι άλλοι» είναι ο τίτλος του νέου βιβλίου του Αλέξη Σταμάτη, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.
Πώς όμως αποφάσισε να μιλήσει για τη ζωή του, τους γονείς του, την επαφή του με το θέατρο μέσα από τη μητέρα του Μπέτυ Αρβανίτη, τη σύζυγό του Εύα Σιμάτου, τον γιο τους;
Αυτό είναι το βιβλίο μου, λέει στο iefimerida ο Αλέξης Σταμάτης
Όπως σημειώνει μιλώντας στο iefimerida ο Αλέξης Σταμάτης, όλα ξεκίνησαν σχεδόν τυχαία: «Ανακάλυψα το βιβλίο που θα έγραφα, γράφοντας το βιβλίο. Αυτό το κείμενο, αυτή η τοιχογραφία, αυτό το ποίημα, αυτή η δοκιμή, αυτή η σύνθεση, αυτό το μπρικολάζ, αυτό το κολάζ, αυτή η διαρκώς μεταλλασσόμενη ιστορία, αυτή η τραγωδία, αυτή η κωμωδία, αυτό το ασυνεχές τραγούδι της πραγματικότητας, αυτή η αποπειρογραφία, αυτή η αυτομυθοπλασία, αυτό είναι το βιβλίο μου. Στο τέλος μέσα από τη γραφή νικάμε. Βγαίνουμε από τον εαυτό μας και φτιάχνουμε κόσμους. Όσο κι αν γράφουμε για τον εαυτό μας, πάλι για τους άλλους γράφουμε».
Ο Αλέξης Σταμάτης ξεψαχνίζει το παρελθόν για να στοχαστεί το παρόν του
Ένας συγγραφέας βρίσκεται αντιμέτωπος με τη λευκή σελίδα. Η
καθημερινότητά του έχει αλλάξει, έχει αποκτήσει το πρώτο του παιδί. Στο περιθώριο της χαράς του, όμως, πλανάται μια απορία, ο ίδιος πια πού είναι; Βάζει άνω τελεία στη ζωή του και ξεψαχνίζει το παρελθόν του για να στοχαστεί το παρόν του.
Ανακαλύπτοντας σημειώσεις μέσα στις ρωγμές του χρόνου, θραύσματα αναμνήσεων δημιουργούν την έως τώρα ιστορία του. Το ατομικό ανοίγεται στο συλλογικό και ο αφηγητής συναντά πρόσωπα που τον καθόρισαν, συγγραφείς που τον διαμόρφωσαν, ήρωες που τον στοίχειωσαν.
Από τους μυστικούς κήπους της μνήμης αναδύονται ζητήματα που απασχολούν λίγο πολύ όλους μας, ο έρωτας, ο θάνατος, ο εθισμός, οι ενοχές, η πατρότητα, η φθορά του σώματος, τα κοινωνικά δίκτυα, η υποκρισία, η πολιτική ορθότητα. Καθώς τα αγωνιώδη σκιρτήματα της ψυχής συμπλέκονται, σχηματίζουν μια αφήγηση που προσπαθεί να αποτυπώσει τον ρευστό κόσμο στον οποίο κατοικούμε.
«Yπήρξα τόσοι άλλοι. Όταν μιλώ για τον εαυτό μου, μιλώ για σένα». Στο βιβλίο αυτό του Αλέξη Σταμάτη ο αναγνώστης καλείται να συνδεθεί με τον «άλλο», που αντικατοπτρίζεται στο ταξίδι της συγγραφής, ανακαλύπτοντας μια κοινή ανθρωπιά και μια βαθιά αίσθηση συγγένειας.
Ο Αλέξης Σταμάτης μιλά στο iefimerida για το βιβλίο του και ανοίγει το προσωπικό του άλμπουμ με τις φωτογραφίες. «Στο βιβλίο αυτό συλλέγω ψηφίδες προσωπικών αναμνήσεων, φέρνοντας στην επιφάνεια περιόδους και συμβάντα από τη ζωή μου. Είναι ένα οδοιπορικό από τα παιδικά χρόνια έως σήμερα, ένας εσωτερικός μονόλογος αυτοβιογραφικών προεκτάσεων, όπου η φαντασία διαχέεται στο βίωμα. Το πιο προσωπικό μου αφήγημα ύστερα από τριάντα χρόνια στη λογοτεχνία».
Αλέξης Σταμάτης: Το σχολείο, οι παραβατικές συμπεριφορές, ο Ερμής
«Το βιβλίο δεν ακολουθεί κάποια ακριβή χρονολογική σειρά. Ο τρόπος γραφής του μοιάζει περισσότερο με διάσπαρτα αποκόμματα προσωπικού ημερολογίου.
Η πρώτη νεότητα, οι σχέσεις της οικογένειας, ο ιδιαίτερος δεσμός με τη μητέρα Μπέτυ Αρβανίτη, η ζωή στο σχολείο, οι ασυλόγιστες παραβατικές συμπεριφορές, το ποδόσφαιρο, τα στέκια, η μετάβαση στο Πολυτεχνείο, οι ποικίλοι εθισμοί, η ροκ μουσική, τα ταξίδια, οι σχέσεις, οι διανοούμενοι που με καθόρισαν, οι πρώτες ποιητικές συλλογές και τα μυθιστορήματα, η περιπέτεια της Αγγλίας, η διαδρομή Εξάρχεια-Κολωνάκι, οι απώλειες, η γνωριμία με την ηθοποιό Εύα Σιμάτου, το μεγάλωμα του Ερμή, ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο σύγχρονος ψηφιακός κόσμος».
«Η έμπνευση μοιάζει πρόσκαιρα να με εγκαταλείπει»
«Από το διαμέρισμά μου, στην Αθήνα του σήμερα, βρίσκομαι αντιμέτωπος με τη λευκή σελίδα. Ο κέρσορας στον υπολογιστή αναβοσβήνει, ενώ από τις ειδήσεις έρχονται δύσκολα νέα. Η έμπνευση μοιάζει πρόσκαιρα να με εγκαταλείπει. Δεν έχω βρεθεί ξανά σε παρόμοια θέση. Ασυναίσθητα σχεδόν, σκαλίζω το παρελθόν».
«Το πρώτο που ανασύρεται από την παιδική ηλικία είναι ένα ατύχημα στο δρόμο. Γυρίζοντας από το Καρπενήσι, βρίσκομαι στο αυτοκίνητο με τον πατέρα μου και τη δεύτερη γυναίκα του. Ένα ανώδυνο κατά τα φαινόμενα τρακάρισμα είναι αρκετό για να ξετυλιχθεί το κουβάρι των ιστοριών του βιβλίου».
«Από τους κήπους της μνήμης αναδύονται καταστάσεις, πρόσωπα και περιστατικά, που με καθορίζουν. Ο έρωτας, ο θάνατος, η σωματική φθορά, η ασθένεια, ο εθισμός, η γέννηση ενός παιδιού, τι σημαίνει ενεργός καλλιτέχνης, πώς και γιατί σε κατακτούν οι λέξεις, η φήμη, η μοναξιά, οι υπαρξιακές αντιπαραθέσεις, το οικογενειακό τραύμα. Βάζω μια άνω τελεία στους καθαρά μυθοπλαστικούς κόσμους και ανοίγομαι στους κρυφούς διαδρόμους της ζωής. Το βιβλίο είναι άραγε ένας τρόπος να βιώνουμε τον Άλλο σαν ένα ον παρόμοιο με τον εαυτό μας; Ναι. Όταν μιλώ για τον εαυτό μου, μιλώ για σένα» τονίζει ο Αλέξης Σταμάτης.
Ο Αλέξης Σταμάτης γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο ΕΜΠ και έκανε μεταπτυχιακά Αρχιτεκτονικής και Κινηματογράφου στο Λονδίνο. Έχει γράψει 30 βιβλία. Έργα του έχουν μεταφραστεί σε εννέα γλώσσες. Το πρώτο του μυθιστόρημα, «Ο έβδομος ελέφαντας», εκδόθηκε στη Μεγάλη Βρετανία. Το «Μπαρ Φλωμπέρ» εκδόθηκε στη Μεγάλη Βρετανία, στη Γαλλία, στην Ιταλία, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στη Σερβία και στη Βουλγαρία.
Η «Αμερικάνικη φούγκα» κέρδισε το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Αμερικανικού Ομοσπονδιακού Ιδρύματος Τεχνών και εκδόθηκε στις ΗΠΑ (Etruscan Press).
Το πρώτο του παιδικό μυθιστόρημα «Ο Άλκης και ο λαβύρινθος» τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Θεατρικά έργα του έχουν ανέβει σε πολλά θέατρα της Αθήνας, συμπεριλαμβανομένου του Εθνικού Θεάτρου και του Θεάτρου Τέχνης. Αρθρογραφεί στην εφημερίδα «Το Βήμα».