Η σημερινή συνάντηση στην Αθήνα μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και του Μπελγκασέμ Χαφτάρ, γιου του στρατάρχη Χαφτάρ, αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό την προσπάθεια της Ελλάδας να ενισχύσει τη συνεργασία της με τη Λιβύη, σε έναν χώρο όπου η τουρκική επιρροή συνεχίζει να επεκτείνεται.
Ο Μπ. Χαφτάρ έρχεται στην Αθήνα με τον ρόλο του γενικού διευθυντή του Ταμείου για την Ανάπτυξη και Ανασυγκρότηση της Λιβύης, θέτοντας στην ατζέντα των συζητήσεων την αναθέρμανση των εμπορικών σχέσεων των δύο χωρών, σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία η επικείμενη διαδικασία ανασυγκρότησης της Λιβύης έρχεται σε πρώτο πλάνο αναζωπυρώνοντας τον έντονο γεωπολιτικό ανταγωνισμό στην περιοχή, μια και όπως είναι εύλογο μια σειρά σημαντικών χωρών στην Αν. Μεσόγειο θα επιχειρήσουν να διεκδικήσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις εξελίξεις.
Η Αθήνα επιδιώκει την ανάπτυξη οικονομικών και εμπορικών σχέσεων, την προώθηση επενδύσεων σε σημαντικούς τομείς, καθώς δεν αποτελεί μυστικό πως το τελευταίο διάστημα η ελληνική διπλωματία παρακολουθεί με ανησυχία την τουρκική προσπάθεια διείσδυσης στη Β.Αφρική και στη Μέση Ανατολή.
Εξάλλου, το ενδεχόμενο ψήφισης του τουρκο-λιβυκού μνημονίου από τη Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης, που ελέγχει ο Χαφτάρ, παραμένει ανοιχτό και ως εκ τούτου η Αθήνα επενδύει στην οικονομική διπλωματία ως μέσο αποτροπής της συγκεκριμένης εξέλιξης
Σε αυτό το πλαίσιο, σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο άνδρες θα συζητήσουν κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την ενεργό συμβολή της Ελλάδας στην ανασυγκρότηση της Λιβύης, την ανάπτυξη των υποδομών, τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών, καθώς και την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος.
Ωστόσο, οι προσπάθειες της Αθήνας για την εμβάθυνση των σχέσεων με τη Λιβύη, που είχαν παγώσει το 2019, λαμβάνουν χώρα στον απόηχο της τουρκικής προσπάθειας διείσδυσης στο καθεστώς της Βεγγάζης.
Η Άγκυρα πατάει πόδι στην Ανατολική Λιβύη μέσω Χαφτάρ
Πρόσφατα, ο de facto ηγέτης της Ανατολικής Λιβύης, στρατάρχης Χαφτάρ, συναντήθηκε με τον Ιμπρασήμ Καλίν, επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, γεγονός που ανέδειξε τη στρατηγική πρόοδο της Τουρκίας στην περιοχή.
Η τουρκική διπλωματία έχει αποκτήσει σημαντικό προβάδισμα, υποστηριζόμενη από την οργανωμένη και ισχυρή αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας, προσφέροντας στην Άγκυρα ένα διπλωματικό πλεονέκτημα στην επίδοση επιρροής στον τοπικό γεωπολιτικό χώρο.
Ενίσχυση της ελληνικής παρουσίας στην Ανατολική Λιβύη
Συνεπώς, η ανάπτυξη εμπορικών σχέσεων με την Ανατολική Λιβύη αποτελεί για την Αθήνα ένα σημαντικό αντίβαρο απέναντι στην τουρκική επιρροή. Η ελληνική κυβέρνηση προωθεί ένα ευρύ φάσμα επενδυτικών πρωτοβουλιών σε στρατηγικούς τομείς, όπως οι υποδομές, η ενέργεια, η υγεία και οι μεταφορές, με στόχο τη σταδιακή ενδυνάμωση της παρουσίας της στην περιοχή και την ανάκτηση χαμένου εδάφους.
Παράλληλα, σχεδιάζεται η αποστολή ομάδας Ελλήνων αξιωματούχων και επιχειρηματιών στη Βεγγάζη, ενώ γίνεται προσπάθεια για την επανεκκίνηση των αεροπορικών συνδέσεων της Αθήνας με την Τρίπολη και τη Βεγγάζη, προωθώντας έτσι την πολυεπίπεδη συνεργασία και με τις δύο πλευρές της λιβυκής διελκυστίνδας.
Στην ατζέντα περιλαμβάνεται επίσης η προετοιμασία για την έναρξη των τεχνικών διαπραγματεύσεων σχετικά με τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών Ελλάδας-Λιβύης, διαπραγματεύσεις που έχουν διακοπεί από το 2010.
Η σχετική ομάδα, υπό την υφυπουργό Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, αναμένει τον καθορισμό της ημερομηνίας για την έναρξη των διερευνητικών συνομιλιών, καθώς όπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές η τεχνική επιτροπή θα συζητά ταυτόχρονα τόσο με την Τρίπολη όσο και με τη Βεγγάζη.
Στο προσκήνιο ξανά το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο με φόντο τις θαλάσσιες ζώνες
Αξίζει ακόμη να σημειωθεί πως η συγκεκριμένη συνάντηση θα λάβει χώρα μερικά εικοσιτετράωρα μετά και την δεύτερη ελληνική απάντηση στις ρηματικές διακοινώσεις της Λιβύης στον ΟΗΕ με τις οποίες η μεταβατική κυβέρνηση της Τρίπολης αμφισβητεί την ελληνική δικαιοδοσία στις θαλάσσιες ζώνες.
Η απάντηση αφορά ουσιαστικά την δεύτερη διακοίνωση που κατέθεσε η Λιβύη στις 27 Μαΐου στον Οργανισμό όπου καθορίζονται μονομερώς και με βάση το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας της , χωρίς να λαμβάνει υπόψιν, όπως είναι γνωστό, μεγάλα ελληνικά νησιά όπως η Κρήτη.
Διπλωματική αντεπίθεση της Ελλάδας προς τη Λιβύη
Ωστόσο, η Ελλάδα η οποία έχει καταθέσει ήδη μια verbal note που απαντά στις αιτιάσεις της Λιβύης ενάντια στην δημοπράτηση των ελληνικών θαλασσίων οικοπέδων νότια της Κρήτης, προχώρησε την προηγούμενη εβδομάδα στην κατάθεση και της δεύτερης απάντησης στην οποία περιγράφονται όλα τα ελληνικά επιχειρήματα ενάντια στα τετελεσμένα που προσπαθεί να επιβάλει η Τρίπολη.
Τέλος, η διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος αναμένεται να αποτελέσει επίσης σημείο συζήτησης, δεδομένης της σημαντικής μείωσης των μεταναστευτικών ροών από τον Τομπρούκ της Ανατολικής Λιβύης προς την Κρήτη, μετά την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου εκπαίδευσης της λιβυκής ακτοφυλακής στην Ελλάδα, με νέους εκπαιδευτικούς κύκλους να προγραμματίζονται στο εγγύς μέλλον.
Προτού πραγματοποιηθεί η συνάντηση με τον Μπελγκασέμ Χαφτάρ, ο υπουργός Εξωτερικών θα έχει προγραμματισμένη συνάντηση με τη γενική διευθύντρια Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μπεάτε Γκμίντερ.