Την καταψήφιση επί της Αρχής του σχεδίου νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τους όρους δόμησης προανήγγειλε η αντιπολίτευση.
Αυτό προέκυψε από τις τοποθετήσεις των αγορητών των κομμάτων κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής του νομοσχεδίου με πλήρη τίτλο «Όροι δόμησης, κατασκευής, επιτρεπόμενες χρήσεις γης για κέντρα δεδομένων, χωροταξικές και πολεοδομικές ρυθμίσεις, αξιοποίηση πόρων Πράσινου Ταμείου και λοιπές περιβαλλοντικές και ενεργειακές διατάξεις».
Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Μανώλης Χριστοδουλάκης, ανέφερε ότι «εάν και υπάρχουν ορισμένα θετικά άρθρα που συμφωνούμε και θα τα ψηφίσουμε, είμαστε σθεναρά απέναντι στην φιλοσοφία του και επί της Αρχής θα το καταψηφίσουμε».
Ο βουλευτής υποστήριξε ότι το σχέδιο νόμου στερείται «κεντρικής ιδέας που να το διέπει» και είναι μία «συρραφή τροπολογιών». Ο κ. Χριστοδουλάκης επέκρινε την κυβερνητική πολιτική για «αδράνεια και μη συμμόρφωσή της με τις βασικές ενωσιακές υποχρεώσεις και επιταγές, που οφείλει να τηρεί η χώρα μας στο τομέα του περιβάλλοντος».
Καταλόγισε αποσπασματικότητα στην νομοθέτησης, λέγοντας πως και το νομοσχέδιο αυτό συγκροτείται από «ένα ετερόκλητο πλέγμα διατάξεων που αφορούν τον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό και σε μικρότερο βαθμό το περιβάλλον και την ενέργεια». Ο αγορητής του ΠΑΣΟΚ ανέφερε ότι υπουργείο «συνεχίζει την εργαλειοποίηση του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού, μέσω πολεοδομικών και όχι οικονομικών κινήτρων, προς όφελος μικρότερων ή μεγαλύτερων ιδιωτικών συμφερόντων».
Διευκρίνισε ότι «είμαστε προφανώς υπέρ των επενδύσεων που δημιουργούν οικονομική ανάπτυξη και ποιοτικές θέσεις εργασίας, αλλά αυτές θα πρέπει να γίνονται σεβόμενες τους υπάρχοντες κανόνες, και όχι να εισάγουν ακόμα περισσότερα εξαιρετικά και ειδικά καθεστώτα». Διαφώνησε με τη δημιουργία ειδικού πολεοδομικού και χωροταξικό καθεστώς στους λιμένες. Επέκρινε το νομοσχέδιο για «περιφρόνηση της δημόσιας διοίκησης».
Επίσης, αναφέρθηκε στις δυνατότητες παρέμβασης «του εκάστοτε μετακλητού γενικού γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού του Υπουργείου» και στη «διαιώνιση της πάγιας πρακτικής της κυβέρνησης να τοποθετεί στις θέσεις προϊσταμένων μετακλητούς και όχι μόνιμους υπαλλήλους μέχρι και τον Ιούνιο του 2024».
Αντίθετα, ανέφερε πως θετικό πρόσημο έχουν οι διατάξεις που αφορούν την εθνική στρατηγική για τη βιοποικιλότητα. Τα άρθρα που εμπλέκουν τον ΔΕΔΔΗΕ και τους κατόχους σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στη δασοπροστασία και δασοπυρόσβεση. Τα Σχέδια Διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών και την παροχή επιπλέον γνωμοδοτικής αρμοδιότητας του ΟΦΥΠΕΚΑ και για έργα που δεν εμπίπτουν στο καθεστώς περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
Σχετικά με τις διατάξεις που αφορούν τις ΑΠΕ ο κ. Χριστοδουλάκης ανέφερε πως και εδώ «προφανώς και είμαστε υπέρ στην περαιτέρω απλοποίηση των διαδικασιών που αφορούν στην αδειοδότηση και εγκατάσταση των ΑΠΕ. Όμως αυτό πρέπει να γίνεται με ένα σταθερό και καλά μελετημένο θεσμικό πλαίσιο που θα λαμβάνει υπόψη όλες τις περιβαλλοντικές παραμέτρους και δεν θα αλλάζει μέσα σε μερικούς μήνες».
Η ειδική αγορήτρια του ΚΚΕ, Διαμάντω Μανωλάκου, δήλωσε πως το κόμμα της θα καταψηφίσει το σχέδιο νόμου, υποστηρίζοντας ότι αυτό «προσαρμόζει τους πολεοδομικούς όρους και κανόνες στις απαιτήσεις των λεγόμενων επενδυτών σε βάρος του περιβάλλοντος και των λαϊκών αναγκών». Επέκρινε το νομοσχέδιο ως «αποσπασματικό» με διατάξεις που «ευνοούν τους επιχειρηματικούς ομίλους και διευκολύνουν τις αδειοδοτήσεις τους χωρίς γραφειοκρατικά και θεσμικά εμπόδια, σε βάρος του περιβάλλοντος και των αναγκών των εργαζομένων». Διαφώνησε με τις «ευνοϊκές διατάξεις» όπως είπε «ενός νέου πλαισίου λειτουργίας στους όρους δόμησης και κατασκευής με παρεκκλίσεις του επιτρεπόμενου ύψους και συντελεστή δόμησης για τα Data Centers, ακόμα και σε εκτός σχεδίου περιοχές, γεωργικές εκτάσεις αλλά και εντός σε προστατευόμενες περιοχές Natura.
Η κυρία Μανωλάκου, εστίασε την κριτική και στις διατάξεις που αφορούν τις χερσαίες ζώνες λιμένων λέγοντας πως αυτές «στόχο έχουν να επισπεύσουν την παράδοση των λιμανιών της χώρας στους ιδιώτες, παραχωρώντας τους μάλιστα και νέα προνόμια όσον αφορά τους όρους δόμησης, με πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα την COSCO στο λιμάνι του Πειραιά».
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Κωνσταντίνος Μπούμπας, αναφερόμενος στις διατάξεις του νομοσχέδιου υποστήριξε πως η μεταβίβαση στο δήμο των Σμυριδορυκτών της Νάξου γίνεται χωρίς προετοιμασία -και με μαθηματική ακρίβεια θα κλείσουν. Παρατήρησε πως συνεχίζει να υπάρχουν τα κενά στους δασεργάτες, οι δασικές υπηρεσίες δεν έχουν νέα επιχειρησιακά σχέδια δράσης και εξοπλισμό. Για τα Data Centers είπε πως «εμείς θεωρούμε ότι δεν χρειάζονται τόσα πολλά» καθώς έχουν υπέρμετρο «περιβαλλοντικό αποτύπωμα».
Ο κ. Μπούμπας αναρωτήθηκε «ποιοι κρύβονται πίσω από τα Data Centers, ποια επιχειρηματικά συμφέροντα, ποια κάστα συγκεκριμένων ανθρώπων, οι οποίοι επενδύουν μεν, αλλά από εκεί και πέρα όμως προσβάλλουν το περιβάλλον». Τόνισε πως θα «πρέπει να προστατέψουμε το αρχιτεκτονικό τοπίο». Υποστήριξε πως οι ΟΤΑ θα πρέπει να έχουν έναν πιο ουσιαστικό και πρωταγωνιστικό ρόλο στο χωροταξικό.
Σχετικά με την ανάπτυξη αιολικών πάρκων είπε πως «στην Εύβοια, στις Σποράδες, τις Κυκλάδες και τον Παγασητικό έχουμε αλλοίωση του περιβάλλοντος από τις ανεμογεννήτριες. Το ίδιο γίνεται σε καλλιεργήσιμες εύφορες εκτάσεις με τα φωτοβολταϊκά», προσθέτοντας «σε λίγο στις Σέρρες θα γίνει το μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό πάρκο στην Ελλάδα με τετρακόσιες εξήντα πέντε χιλιάδες πάνελ».
Αναφορικά με τη διάταξη που αφορά τη χερσαία αξιοποίηση λιμένων και σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κ. Μπούμπας επισήμανε πως υπάρχοντα σχέδια θα έρχονται σε σύγκρουση με τα προτεινόμενα του Αναπτυξιακού Προγράμματος και της μελέτης διαχείρισης λιμένα. Ζήτησε ιδιαίτερη προσοχή για τις επιχειρηματικές δραστηριότητες σε περιοχές Natura γιατί, όταν υπάρχει αυτό το παραθυράκι του νόμου, μπαίνουν ερωτηματικά.
Ο ειδικός αγορητής των Σπαρτιατών, Ιωάννης Δημητροκάλλης, ανέφερε πως «θα καταψηφίζουμε επί της αρχής το νομοσχέδιο, στο οποίο όμως υπάρχουν όντως άρθρα που -με πολλούς αστερίσκους βέβαια- θα μας βρουν θετικούς». Ειδικότερα, χαρακτήρισε «κακογραμμένο με λάθη και αόριστο» το άρθρο του νομοσχεδίου για τη μεταβίβαση δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης της Σμύριδας Νάξου και ζήτησε την απόσυρσή του.
Επισήμανε πως υπάρχουν «πολλές φωτογραφικές ρυθμίσεις, κάτι το οποίο απαγορεύεται ρητά από το Σύνταγμα, όπως για το ακίνητο στην περιοχή Μεσαία Γέφυρα στη Μάνδρα που νομιμοποιείται ή για την άρση της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης σε ακίνητο που βρίσκεται στα όρια των πρώην Δήμων Ταύρου και Αγίου Ιωάννη Ρέντη. Ο βουλευτής τόνισε πως «είμαστε η μόνη χώρα που δεν έχουμε επικαιροποιημένους χάρτες πλημμυρών».
Ο κ. Δημητροκάλλης ανέφερε πως συμφωνούμε με την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών στις στέγες, ζητώντας όμως να επιδοτούνται οι μπαταρίες φωτοβολταϊκών, έτσι ώστε ένα νοικοκυριό να έχει αυτονομία 10 κιλοβάτ, ενώ για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα ανέφερε πως «τα βλέπουμε με θετικό μάτι. Όμως πρέπει να λάβει το υπουργείο υπόψη όλες τις περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περιοχή».
Ο ειδικός αγορητής της Νίκης, Νίκος Βρεττός, χαρακτήρισε το νομοσχέδιο «τη χαρά του φωτογράφου» καθώς όπως υποστήριξε εμπεριέχει πληθώρα διατάξεις «εξυπηρετήσεων φίλων και "παραπονιάρηδων", χωρίς επιστημονικές εισηγήσεις». Καταλόγισε ότι μέχρι τώρα ο υπουργός δεν έχει υιοθετήσει καμία από τις παρατηρήσεις των φορέων και των κομμάτων που έγιναν στην Επιτροπή.
Ζήτησε να αποσυρθεί η διατάξεις για τη Σμύριδα της Νάξου μέχρι να ολοκληρωθεί η διαβούλευση των εργαζομένων. Εξέφρασε την αμφιβολία του ότι μπορεί να λειτουργήσουν φωτοβολταϊκά σε λατομεία. Διαφώνησε με την υποχρέωση δημιουργίας φυτοφραχτών σε φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις ειδικά για τις μικρές σε έκταση εγκαταστάσεις. Ζήτησε επιμήκυνση της αναστολής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στον Έβρο.
Για τις πολεοδομικές και χωροταξικές ρυθμίσεις που αφορούν τα Data Centers ανέφερε ότι τα νέα θα έπρεπε να εγκαθίστανται μέσα σε Βιομηχανικά και Βιοτεχνικά Πάρκα και όχι μέσα στον αστικό ιστό. Διαφώνησε με τις υπεράκτιες αιολικές πηγές ενέργειες. Σχολίασε, δε, πως «ξέραμε ότι είστε υπέρ των υπεράκτιων τραπεζών, αλλά δεν ήξερα ότι θα έχετε αδυναμία και για υπεράκτια αιολικά πάρκα» υποστηρίζοντας πως «δημιουργείτε τεράστια πάρκα από σίδερα, που σε 40 χρόνια θα μετατραπούν σε νεκροταφεία όταν θα πάψουν να έχουν λειτουργία και ωφελιμότητα».
Ο ειδικός αγορητής της Πλεύσης Ελευθερίας, Σπύρος Μπιμπίλας, δήλωσε πως το κόμμα του θα καταψηφίσει το νομοσχέδιο λέγοντας πως «μας δημιουργεί εύλογες ανησυχίες και απορίες» καθώς «έχει αποσπασματικές, γραφειοκρατικές και αντιλαϊκές ρυθμίσεις και διατάξεις που δεν ρυθμίζουν το πλαίσιο» και «αδιαφορούν για την περιβαλλοντική ασφάλεια».
Ο βουλευτής της Πλεύσης Ελευθερίας, αναφερόμενος στις διατάξεις για τη χρήση γης, είπε ότι κάνει ειδικές ρυθμίσεις παρεμβαίνοντας στη ροή ενός χωρικού σχεδιασμού της Επικράτειας για την εξυπηρέτηση κάποιων συμφερόντων. Η κυβέρνηση, ανέφερε, «παρεμβαίνει δημιουργώντας ειδικές διευκολύνσεις για τα Data Centers» παρότι, σύμφωνα με το νόμο, δεν μπορούν να εγκαθίστανται σε περιοχές αμιγούς κατοικίας υποβαθμίζοντας και αλλοιώνοντας αυτές τις περιοχές, επιδεινώνοντας την ποιότητα ζωής και επιβαρύνοντας το περιβάλλον, χωρίς πρόβλεψη αντισταθμιστικών οφελών -κάτι που αντίκειται στο Σύνταγμα.
Τα Data Centers, είπε, θα έπρεπε να εγκαθίστανται σε Βιομηχανικά Πάρκα καθώς είναι και ιδιαίτερα ενεργοβόρα καταναλώνοντας ενέργεια ίση με αυτή που έχει μια μικρή πόλη ενώ παράλληλα καταναλώνουν και μεγάλες ποσότητες νερού. Τέλος, ο κ. Μπιμπίλας εστίασε στην ανάγκη καθορισμού χρήσης γης, με αυστηρούς κανόνες και με την οριοθέτηση ελευθέρων ζωνών.