Σε μια προσπάθεια να απαντήσουν στη συζήτηση που άνοιξε για τον παραγκωνισμό στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς στον Εξώστη, συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα επιστράτευσαν τη διάσημη φράση που αποδίδεται στον Γαλιλαίο: «Κι όμως γυρίζει».
Φαινομενικά , είναι μια εύστοχη αναφορά, εύκολη στη χρήση της, με τη δύναμη του συμβολισμού που κουβαλά κάθε ιστορικό στιγμιότυπο. Όμως, όσοι επικαλούνται τον Γαλιλαίο συνήθως αποσιωπούν κάτι κρίσιμο: ο σπουδαιότερος επιστήμονας της εποχής του, ο άνθρωπος που άνοιξε τον δρόμο στη σύγχρονη επιστήμη, τελικά συμβιβάστηκε. Μπροστά στην προοπτική της πυράς, αποκήρυξε το έργο του.
Σε αυτό το πλαίσιο, εάν και τα μεγέθη δεν είναι συγκρίσιμα , ο παραλληλισμός αναδεικνύει μια πραγματικότητα.
Η φράση που μουρμούρισε ο Γαλιλαίος υπενθυμίζει ότι η αλήθεια δεν καταργείται επειδή κάποιος την αρνείται· απλώς περιμένει την ώρα που θα γίνει ξανά ορατή.
Ακόμη κι όταν η επίσημη εξουσία —πολιτική, θρησκευτική ή ιδεολογική,επιβάλλει μια «αλήθεια», η πραγματικότητα παραμένει όπως είναι.
Ωστόσο, ο συμβιβασμός του Γαλιλαίου δεν μειώνει καθόλου το μέγεθός του , αντιθέτως, αυτό μένει αναλλοίωτο αλλά δείχνει πόσο ισχυροί μπορούν να γίνουν οι ιδεολογικοί μηχανισμοί της καθεστηκυίας τάξης όταν κάποιος τους υποτιμήσει. Δείχνει πως χωρίς σχέδιο, χωρίς σοβαρότητα και χωρίς συνειδητοποίηση των συσχετισμών, ακόμη και ο πιο λαμπρός άνθρωπος μπορεί να βρεθεί σε αδιέξοδο. Και τότε ο δρόμος οδηγεί συνήθως σε αυταπάτες, σε φιάσκο και στο τέλος σε μια μορφή επώδυνου συμβιβασμού,έστω κι αν ο καθένας τον ντύνει με το προσωπικό του αφήγημα.
Όσο , κι αν ακούγεται αιρετικό, ο Αλέξης Τσίπρας είχε δίκιο να στείλει το παρελθόν στον Εξώστη. Η πολιτική λειτουργεί και με συμβολισμούς. Και, στο κάτω κάτω, δεν ήταν ο Τσίπρας που έβαλε τους παλιούς συντρόφους σε εκείνες τις θέσεις· ήταν οι ίδιοι που δέχθηκαν να καθίσουν εκεί. Το μήνυμα είναι καθαρό: μια νέα προσπάθεια δεν μπορεί να ξεκινήσει κουβαλώντας διαρκώς τα βαρίδια μιας εποχής που έκλεισε.
Από εδώ και μπρος όμως η ευθύνη είναι αποκλειστικά δική του. Γιατί άλλο η συμβολική αποστασιοποίηση από το παρελθόν και άλλο η τροφοδότηση της μικροκομματικής μιζέριας που απλώς αναπαράγει μια γραφειοκρατία αποκομμένη από την κοινωνία. Η κοινωνία δεν μπορεί να καταναλώσει άλλα εσωκομματικά παράπονα, άλλες άγονες αντιπαραθέσεις, άλλα ερμητικά κείμενα που ακούγονται ωραία αλλά στην πραγματικότητα είναι ασαφή και ακατάληπτα.
Το στοίχημα για τον Τσίπρα είναι πλέον απλό και ταυτόχρονα δύσκολο: να παρουσιάσει σχέδιο. Συγκεκριμένο, χειροπιαστό, πολιτικό. Αν αυτό δεν συμβεί άμεσα, τότε ο ίδιος κινδυνεύει να χαθεί σε έναν κυκεώνα θεωρητικών σχημάτων που δεν θα μεταφραστούν ποτέ σε πολιτική πράξη. Και τότε, όπως συνέβη και με τον Γαλιλαίο, η ιστορία θα τον φέρει μπροστά στο δίλημμα που πάντα εμφανίζεται όταν λείπει η στρατηγική: να υποχωρήσει.
Το ζητούμενο για τον ίδιο, αλλά και για την παράταξη που φιλοδοξεί να ανασυγκροτήσει, είναι να μη μείνει στην ατάκα. Γιατί η φράση «κι όμως γυρίζει» δεν σώζει κανέναν από μόνη της. Αυτό που σώζει ή καταδικάζει είναι το σχέδιο που υπάρχει ή δεν υπάρχει από πίσω.