Η απόφαση της Ελλάδας να στείλει πολεμικά πλοία να περιπολούν προληπτικά έξω από τα λιβυκά χωρικά ύδατα, με στόχο τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών που προέρχονται από την αφρικανική χώρα αποτελεί ένα σαφές μήνυμα και στους δύο πόλους εξουσίας της διαιρεμένης Λιβύης, καθώς η συγκεκριμένη εξέλιξη δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από τα γεγονότα των τελευταίων ημερών
Η κίνηση αυτή, πέρα από την πρακτική της διάσταση, έχει και έντονο συμβολικό χαρακτήρα, καθώς έρχεται σε συνέχεια των αμφισβητήσεων που έχουν εκφραστεί τόσο από το καθεστώς της Τρίπολης όσο και από αυτό της Βεγγάζης σχετικά με τα θαλάσσια οικόπεδα που δημοπράτησε η Ελλάδα νότια της Κρήτης.
Ως γνωστόν την απόφαση ανακοίνωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνάντησης με τον ΠτΔ Κωνσταντίνο Τασούλα, τονίζοντας ότι η αποστολή πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού έξω από τα λιβυκά χωρικά ύδατα έχει χαρακτήρα προληπτικό και αποτρεπτικό. Σκοπός είναι να σταλεί ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς τους διακινητές ότι «δεν θα κάνουν κουμάντο αυτοί για το ποιος θα εισέρχεται στην Ελλάδα» δήλωσε με νόημα ο πρωθυπουργός.
Η Ελλάδα στέλνει μήνυμα ισχύος με την αποστολή πολεμικών πλοίων
Ωστόσο, παρότι η κυβέρνηση επισημαίνει ότι η δράση αυτή γίνεται σε συνεργασία με τις λιβυκές αρχές και τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, ώστε να περιοριστούν οι παράνομες μεταναστευτικές ροές που αυξάνονται ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα, με προορισμό κυρίως την Κρήτη, είναι σαφές πως στη δεδομένη χρονική συγκυρία η Αθήνα επιδιώκει να στείλει ένα μήνυμα ισχύος μετά τις επιθετικές ανακοινώσεις της Λιβύης ενάντια στις Ελληνικές κινήσεις στο πεδίο που αμφισβητούν ευθέως το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Συνεπώς, η αποστολή των πολεμικών πλοίων δεν μπορεί να ιδωθεί αποκομμένη από τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή.
Εκτός από τους συμβολισμούς, πρόθεση της Αθήνας είναι να σταλεί το μήνυμα στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας της Λιβύης ότι δεν πρόκειται να επιτρέψει οι μεταναστευτικές ροές να λειτουργήσουν ως μοχλός πίεσης στο ζήτημα του καθορισμού των θαλάσσιων ζωνών νοτίως της Κρήτης
Τα δύο κέντρα εξουσίας της Λιβύης ευθυγραμμίζονται εναντίον της Ελλάδας
Υπενθυμίζεται πως και τα δύο κέντρα εξουσίας στη Λιβύη εξέφρασαν την αντίθεσή τους στη δημοσίευση στην Ε.Ε., τις προηγούμενες ημέρες, της ανακοίνωσης της ελληνικής κυβέρνησης για διεθνή πρόσκληση προσφορών σχετικά με την αδειοδότηση ερευνών για υδρογονάνθρακες στις επίμαχες θαλάσσιες περιοχές. Με μια ρητορική που προσομοίαζε στις πάγιες θέσεις της Τουρκίας σε ό,τι αφορά τις θαλάσσιες ζώνες η Λιβύη αμφισβητεί μονομερώς τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή, υποστηρίζοντας πως οι συγκεκριμένες περιοχές «βρίσκονται εντός περιοχών θαλάσσιας κυριαρχίας που τελούν υπό διαφορά με το λιβυκό κράτος», γεγονός που έχει αυξήσει την ένταση μεταξύ των δύο χωρών. Ακόμη έχει ενδιαφέρον το γεγονός πως τα δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα ευθυγραμμίστηκαν πλήρως απέναντι στις ελληνικές κινήσεις στην περιοχή.
«Προσχηματική» η αντίδραση της Λιβύης για τα ελληνικά θαλάσσια οικόπεδα, δηλώνει ο Σταύρος Παπασταύρου
Ακόμη ενδιαφέρον προκαλεί και το γεγονός πως η Λιβύη κλιμακώνει τις αντιδράσεις, συντηρώντας ψηλά το ζήτημα στην διπλωματική της ατζέντα, μερικές μόνο ημέρες αφότου υπήρξε και η ανακοίνωση του Τουρκικού θαλάσσιου χωροταξικού που κατατέθηκε στην Ουνέσκο. Τα δύο γεγονότα δεν είναι ασύνδετα.
Ας σημειωθεί ακόμη πως σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ την Κυριακή που μας πέρασε η κυβέρνηση της Τρίπολης κάλεσε για εξηγήσεις τον έλληνα πρέσβη Νίκο Γαριλίδη σχετικά με την δημοπράτηση των ελληνικών οικοπέδων
Σε αυτό το πλαίσιο ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, χαρακτήρισε την αντίδραση της Λιβύης για τα θαλάσσια οικόπεδα νότια της Κρήτης «προσχηματική». Εξήγησε ότι πριν η Ελλάδα αποδεχθεί την εκδήλωση ενδιαφέροντος της αμερικανικής εταιρείας Chevron για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων στην περιοχή, η Λιβύη είχε ήδη προκηρύξει δικό της διαγωνισμό για θαλάσσια οικόπεδα, τα οποία συμφωνούν με την ελληνική οριοθέτηση και εφάπτονται στη μέση γραμμή μεταξύ των δύο χωρών. Ο ίδιος ο Εθνικός Οργανισμός Πετρελαίου της Λιβύης, με τον χάρτη που δημοσίευσε στις 3 Μαρτίου, αποδέχεται αυτή τη μέση γραμμή, γεγονός που, σύμφωνα με τον κ. Παπασταύρου, διαψεύδει την επίσημη αντίδραση του λιβυκού Υπουργείου Εξωτερικών.
Ο υπουργός τόνισε ότι η μέση γραμμή είναι η διεθνώς προβλεπόμενη πρακτική όταν δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ δύο κρατών και πως η Ελλάδα προχωρά κανονικά με τον διαγωνισμό, ο οποίος θα ολοκληρωθεί στις 10 Σεπτεμβρίου.
Ανατολική Λιβύη: Ο Χαφτάρ απειλεί την Ελλάδα για τα θαλάσσια οικόπεδα
Αξίζει ακόμη να σημειωθεί πως το καθεστώς στην Αν.Λιβύη που ελέγχεται πλήρως από τον πάλαι ποτέ σύμμαχο της Αθήνας στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ προχώρησε χθες ένα βήμα παραπάνω , φτάνοντας στο σημείο να απειλήσει ευθέως την Ελλάδα, εκφράζοντας την έντονη δυσαρέσκειά του για τις ελληνικές ενέργειες στα θαλάσσια οικόπεδα.
Ειδικότερα, η «κυβέρνηση» της Βεγγάζης προανήγγειλε ότι προτίθεται να προχωρήσει σε δικές της δημοπρατήσεις για τα συγκεκριμένα οικόπεδα, παρά το γεγονός ότι δεν διαθέτει διεθνή νομική νομιμοποίηση ή οντότητα για να αναλάβει τέτοιες ενέργειες.
Στις δηλώσεις του, ο «πρωθυπουργός» της Αν. Λιβύης Οσάμα Χαμάντ που έχει την υποστήριξη του Χαλίφα Χαφτάρ, κατηγόρησε την Ελλάδα για παραβίαση της λιβυκής ΑΟΖ και υποστήριξε ότι η ελληνική πρωτοβουλία για αδειοδότηση των οικοπέδων αποτελεί μονομερή ενέργεια που δεν λαμβάνει υπόψη το διεθνές δίκαιο και τις πραγματικότητες στη Λιβύη.
Σταθερή η ελληνική διπλωματία απέναντι στις προκλήσεις της Λιβύης
Σε αυτό το εκρηκτικό πλαίσιο, η ελληνική διπλωματία μένει σταθερή στην ατζέντα της και προετοιμάζει την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, στη Λιβύη, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί στις αρχές Ιουλίου.
Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας θα επισκεφθεί τόσο την Τρίπολη όσο και τη Βεγγάζη, σε μια στρατηγική κίνηση που αποσκοπεί στο να συνομιλήσει με όλες τις πλευρές της διαιρεμένης χώρας και να αποτρέψει την περαιτέρω όξυνση.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές η ελληνική κυβέρνηση, παρά τις προκλήσεις, επιμένει στη διπλωματία και τον διάλογο, αλλά ταυτόχρονα στέλνει το μήνυμα ότι είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τα εθνικά της συμφέροντα με όλα τα μέσα και η παρουσία των πολεμικών πλοίων είναι μια σαφής ένδειξη αυτής της αποφασιστικότητας.
Βέβαια τίποτα δεν αποκλείει το μπρα ντε φερ μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης να συνεχιστεί συνεχίζεται, με την ένταση να αυξάνεται σταδιακά δυσχαιρένοντας σαφώς τις συγκεκριμένες προσπάθειες της ελληνικής διπλωματίας.