Επιδείνωση στις ελληνολιβυκές σχέσεις φαίνεται πως προκαλεί η αιφνίδια ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της Λιβύης, λίγες μόλις ημέρες πριν από την επικείμενη επίσκεψη του Έλληνα ΥΠΕΞ, Γιώργου Γεραπετρίτη, στην Τρίπολη και τη Βεγγάζη.
Η λιβυκή πλευρά κατηγορεί την Ελλάδα για παραβίαση κυριαρχικών της δικαιωμάτων, εστιάζοντας στις πρόσφατες ελληνικές ενέργειες για παραχώρηση αδειών εξερεύνησης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές νότια της Κρήτης, περιοχές που, σύμφωνα με τη Λιβύη, βρίσκονται εντός ζωνών υπό διαφορά μεταξύ των δύο κρατών.
Το περιεχόμενο της λιβυκής ανακοίνωσης
Σύμφωνα με το ΥΠΕΞ της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Τρίπολης, η Ελλάδα προχώρησε σε μονομερείς ενέργειες που δυναμιτίζουν το κλίμα στη Μεσόγειο, εκδίδοντας διεθνή πρόσκληση για υποβολή προσφορών σχετικά με την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε περιοχές που η Λιβύη θεωρεί ότι τελούν υπό αμφισβήτηση ως προς την κυριαρχία τους.
Η ανακοίνωση χαρακτηρίζει τις ελληνικές κινήσεις ως κατάφωρη παραβίαση των λιβυκών κυριαρχικών δικαιωμάτων και καλεί την Αθήνα να επανεξετάσει τη στάση της, λαμβάνοντας υπόψη το βάθος των ιστορικών σχέσεων των δύο χωρών.
Χρονικό και διπλωματικό παρασκήνιο
Η ανακοίνωση της Λιβύης έρχεται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία, καθώς ο Γιώργος Γεραπετρίτης είχε προγραμματίσει επίσκεψη στη Λιβύη, με στόχο τόσο την επανεκκίνηση των διμερών σχέσεων όσο και την αντιμετώπιση της αυξημένης μεταναστευτικής πίεσης προς την Ελλάδα, αλλά και την αποτροπή κύρωσης του παράνομου Τουρκολιβυκού Μνημονίου από τη Βουλή της Λιβύης.
Η ελληνική πλευρά επεδίωκε να χτίσει γέφυρες συνεργασίας, με έμφαση στην ασφάλεια, τα ενεργειακά και τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, σε ένα πλαίσιο που μέχρι πρότινος εμφάνιζε σημάδια βελτίωσης.
Επιπτώσεις και προοπτικές
Η λιβυκή ανακοίνωση, με το σκληρό της περιεχόμενο, τορπιλίζει το κλίμα πριν από την επίσκεψη Γεραπετρίτη, δημιουργώντας νέα εμπόδια στην προσπάθεια επανεκκίνησης των διμερών σχέσεων και ενίσχυσης της ελληνικής παρουσίας στη Λιβύη.
Παράλληλα, αναδεικνύει τη διαρκή επιρροή της Άγκυρας στην Τρίπολη και το εύθραυστο των ισορροπιών στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, με το ζήτημα των θαλάσσιων ζωνών και των ενεργειακών δικαιωμάτων να παραμένει στην κορυφή της ατζέντας.
Η Αθήνα καλείται πλέον να διαχειριστεί μια νέα κρίση στις ελληνολιβυκές σχέσεις, με το βλέμμα στραμμένο τόσο στη διατήρηση των εθνικών της συμφερόντων όσο και στην αποτροπή περαιτέρω αποσταθεροποίησης στην περιοχή.