Για πρώτη φορά ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης άφησε ανοιχτό παράθυρο για σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας, εφόσον δεν επιτευχθεί κοινοβουλευτική αυτοδυναμία μετά τις δεύτερες εκλογές, προκαλώντας αίσθηση με τις δηλώσεις του.
Ο κ. Μητσοτάκης εκτίμησε όχι μόνο ότι δεν θα προκύψει αυτοδυναμία με την απλή αναλογική (νόμος ΣΥΡΙΖΑ) με την οποία θα στηθούν οι επόμενες κάλπες, αλλά ενδεχομένως ούτε με την ενισχυμένη αναλογική (νόμος ΝΔ) με την οποία θα διεξαχθούν οι δεύτερες εκλογές. Σε εκείνη την περίπτωση, για πρώτη φορά, έδειξε καθαρά προς την κατεύθυνση της κυβέρνησης συνεργασίας.
Ο πρωθυπουργός έδωσε, επίσης, ημερομηνία για την διεξαγωγή των εκλογών: Στα τέλη της άνοιξης του 2023, και χωρίς να έχει προηγηθεί αλλαγή εκλογικού νόμου, όπως είπε.
Μιλώντας στο συνέδριο του Οικονομικού Ταχυδρόμου με τίτλο «Ένας κόσμος που αλλάζει», ο κ. Μητσοτάκης ξεκαθάρισε πλήρως το εκλογικό τοπίο, προέταξε την πολιτική σταθερότητα, ενώ απέκλεισε τις πρόωρες εκλογές και την αλλαγή εκλογικού νόμου.
«Στόχος είναι η σταθερότητα, όχι επί τούτου η αυτοδυναμία», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός και συμπλήρωσε: «Ο λαός θα υποδείξει αν η χώρα θα κυβερνηθεί από ένα ή περισσότερα κόμματα». «Η χώρα θα κυβερνηθεί είτε με τον έναν είτε με τον άλλον τρόπο», είπε.
Οι δηλώσεις αυτές έγιναν στον απόηχο μιας δημοσκόπησης της Alco που παρουσιάστηκε λίγο πριν τις δηλώσεις του πρωθυπουργού και η οποία δείχνει κάμψη της ΝΔ κατά 0,7 μονάδες (δείτε εδώ αναλυτικά τη δημοσκόπηση). Η διαφορά ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στις 8,9 μονάδες. Τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και ο Αλέξης Τσίπρας παραμένουν στάσιμοι στην πρόθεση ψήφου και στην εμπιστοσύνη των πολιτών, αντιστοίχως, με αποτέλεσμα η ΝΔ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, παρά την κυβερνητική φθορά, να κυριαρχούν. Ούτε το ΚΙΝΑΛ καρπώνεται τη φθορά της ΝΔ, καθώς εμφανίζεται πεσμένο κατά 1,1 ποσοστιαία μονάδα.
Δείτε τις ακριβείς δηλώσεις του πρωθυπουργού για την αυτοδυναμία, τον εκλογικό νόμο και τις πρόωρες εκλογές:
Νίκος Φιλιππίδης*: Αν θα αλλάξετε ξανά τον εκλογικό νόμο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα. Είμαι ένας υπεύθυνος, θεσμικός πολιτικός, ο οποίος έχει μάθει να πορεύεται με κανόνες. Αλλάξαμε τον εκλογικό νόμο. Γιατί τον αλλάξαμε; Διότι πιστεύουμε ακράδαντα ότι η απλή αναλογική οδηγεί σε ακυβερνησία και εκτιμώ ότι αυτό θα αποδειχθεί μέσα από την κάλπη της απλής αναλογικής. Είναι πάρα πολύ δύσκολες οι βιώσιμες συμμαχίες σε αυτό το σχήμα.
Έχουμε λοιπόν εκλογικό νόμο με ενισχυμένη αναλογική, με μπόνους για το πρώτο κόμμα, με ξεκάθαρο πήχη αυτοδυναμίας. Άρα, ξέρουμε ποιος είναι ο στόχος τον οποίο θέλουμε να διεκδικήσουμε. Και αυτό τον στόχο, εφόσον δεν μπορέσει να σχηματιστεί κυβέρνηση μετά την κάλπη της απλής αναλογικής, θα διεκδικήσουμε. Μακάρι να μην έπρεπε να περάσουμε αυτή την περιπέτεια. Και σίγουρα αυτό δημιουργεί μια μικρή αστάθεια, 2-2,5 μηνών, τόσο θα χρειαστεί η όλη διαδικασία. Αλλά για αυτό δεν είμαστε υπεύθυνοι εμείς. Είναι υπεύθυνη η προηγούμενη κυβέρνηση η οποία άλλαξε τον εκλογικό νόμο.
Νίκη Λυμπεράκη: Στόχος, κ. Πρόεδρε, πάντα είναι η αυτοδυναμία, όπως το αντιλαμβανόμαστε και όπως καθίσταται σαφές. Αρκετοί όμως, σε αυτή τη συζήτηση μπαίνοντας, διερωτώνται γιατί ας πούμε δεν έχουμε διανύσει και εμείς την απόσταση που έχει διανυθεί σε άλλες χώρες, όπου το φυσιολογικό πολιτικά είναι μεγάλα σχήματα, μεγάλες κυβερνήσεις που μπορεί να σχηματίζονται με αρκετά κόμματα, με τη συμμετοχή αρκετών κομμάτων.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Στόχος είναι η σταθερότητα, όχι επί τούτω η αυτοδυναμία. Στόχος είναι η δυνατότητα να παίρνουμε αποφάσεις γρήγορα και να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά κρίσεις, διότι οι κρίσεις, δυστυχώς, φοβάμαι ότι θα είναι μια πραγματικότητα που θα είναι μαζί μας.
Και σίγουρα το ελληνικό πολιτικό σύστημα, όχι με δική μας υπαιτιότητα, είναι και αυτό προϊόν μιας μεγάλης, μια έντονης πόλωσης και διχαστικών γραμμών που έχουν τραβηχτεί -κατά την άποψή μου- με ένα λόγο ο οποίος είναι εξαιρετικά τοξικός από την αξιωματική αντιπολίτευση από την εποχή που ήταν ήδη στην κυβέρνηση ή την εποχή που διεκδικούσε να έρθει να κυβερνήσει τον τόπο, την εποχή του 2013, 2014, 2015.
Από εκεί και πέρα, ο λαός θα μας υποδείξει τελικά εάν η χώρα θα κυβερνηθεί από ένα κόμμα ή από περισσότερα κόμματα από ένα. Το βέβαιο είναι ότι η χώρα θα κυβερνηθεί με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο. Αλλά αυτή δεν είναι δική μας απόφαση. Εμείς, όταν θα ολοκληρωθεί η τετραετία, θα προβάλουμε στον ελληνικό λαό το έργο μας. Θα είναι ένα έργο το οποίο θα αξιολογηθεί και μέσα στις συγκυρίες, τις πρωτοφανείς, που περάσαμε. Δεν νομίζω ότι υπήρξε κυβέρνηση από τη Μεταπολίτευση και μετά που να διαχειρίστηκε περισσότερες κρίσεις. Από τον Έβρο, μέχρι την πανδημία, μέχρι την κρίση με την Τουρκία και τώρα έναν πόλεμο με πρωτοφανείς οικονομικές συνέπειες.
Ταυτόχρονα, όμως, θα κριθούμε και για το έργο μας, διότι -όπως σας είπα- η Ελλάδα αλλάζει. Και ο στόχος η Ελλάδα να γίνει μία χώρα πραγματικά ευρωπαϊκή, σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα, παραμένει στόχος τον οποίον πιστεύω πολύ βαθιά μέσα μου. Και είναι ένας στόχος που από την πρώτη στιγμή είχα πει ότι δεν ολοκληρώνεται σε μία τετραετία.