Στον ιδιωτικό τομέα, η αξιολόγηση είναι μια καθημερινή διαδικασία.
Τόσο όσον αφορά την αξιολόγηση της επιχείρησης από τους πελάτες της, που την επιβραβεύουν για τις υπηρεσίες και τα προϊόντα της, όσο και για το προσωπικό της που κρίνεται από τη διοίκηση για την προσφορά, την επάρκεια, την αποτελεσματικότητά του, τον τρόπο συμπεριφοράς του και εντός της επιχείρησης αλλά και σε σχέση με τους συναλλασσόμενους…
Απλά πράγματα. Καθημερινή αυτονόητη ρουτίνα που δεν αμφισβητείται από καμιά πλευρά, ούτε θεωρείται ότι θίγει ή υποβαθμίζει κάποιον. Προέχει να γίνεται σωστά και παραγωγικά η δουλειά. Και είναι απορίας άξιο γιατί αυτή η αυτονόητη διαδικασία θεωρείται «κατάρα» και «καταπάτηση συντεχνιακών δικαιωμάτων» στον ευρύτερο δημόσιο τομέα (πλην των Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφαλείας), πελάτες του οποίου… είμαστε οι πάντες!
Αν ένας ιδιώτης γιατρός δεν σε ικανοποιεί, τον αλλάζεις με κάποιον άλλον που αξιολογείς καλύτερο. Αλλά, αν ο δάσκαλος ή καθηγητής του παιδιού σου δεν ανταποκρίνεται στο ύψος της αποστολής του, υποχρεούσαι να τον ανέχεσαι σε βάρος της εκπαίδευσης που παρέχει. Με ποια λογική, με ποια δίκαιη εκτίμηση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων;
Πολύ ωραίο ακούστηκε αυτό που είπε ο πρωθυπουργός, «όποιος αρνείται να αξιολογηθεί δεν πρέπει να έχει θέση στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα…». Αλλά αυτό πώς εξειδικεύεται και υλοποιείται; Θα αποβάλλεται από το δημόσιο (προκύπτουν και κάποια συνταγματικά ζητηματάκια…), θα αποζημιώνεται, θα μετατάσσεται σε άλλη δημόσια υπηρεσία με χαμηλότερες απαιτήσεις ικανοτήτων και αποτελεσματικότητας, θα συνταξιοδοτείται υποχρεωτικά; Κάπως πρέπει να ρυθμισθεί η «εκκρεμότητα», ε;
Η αλήθεια είναι ότι… γενικώς του Έλληνα ο τράχηλος έλεγχο και αξιολόγηση δεν υπομένει. Το «και ποιος είναι αυτός που θα κρίνει εμένα…» επικρατεί υποδορίως μέσα στον καθένα μας. Λογιζόμαστε όλοι μας ως αυθεντίες και αναντικατάστατοι, άψογοι στην επιτέλεση των όποιων καθηκόντων μας, που και μόνο η ιδέα ότι θα τεθούμε υπό την κρίση και αξιολόγηση κάποιου άλλου μας θίγει βαθύτατα.
Κυρίως, βεβαίως, στην αξιολόγηση αντιδρούν και σηκώνουν οδοφράγματα οι συνδικαλιστές! Με προσδοκία επανεκλογής τους, διαβεβαιώνουν τους «συναδέλφους» τους (άλλο, τώρα, που οι ίδιοι απολαμβάνουν και στην εργασία τους ειδικών όρων…) ότι «η αξιολόγηση, που θέτει σε κίνδυνο το δικαίωμά μας στην εργασία, δεν θα περάσει!».
Η αλήθεια είναι ότι γενικώς στις μεσαίες θέσεις στο Δημόσιο υπάρχει πρόβλημα στην περιγραφή των «εργασιακών προδιαγραφών και απαιτήσεων» που συνεπάγονται. Με το επάρατο ρουσφέτι και την πελατειακή εξάρτηση πολιτών-κράτους, με τα οποία μεγάλωσαν γενεές επί γενεών, η εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία της δημόσιας μηχανής ποτέ δεν αποτέλεσε κριτηριακή προτεραιότητα στις προσλήψεις. Και πώς να αξιολογήσεις αν ένας υπάλληλος κάνει ή όχι για τη δουλειά, αν δεν έχεις αντικειμενική και στοιχειοθετημένη «περιγραφή των απαιτήσεών» της, το job description.
Έχουμε φάει κάμποσες… δεκαετίες με την έρμη καραμέλα της «αξιολόγησης» και «αξιοκρατίας» στο δημόσιο. Τώρα μας την προσφέρει ξανά ο κ. Μητσοτάκης, για τον οποίον δεν έχουμε την παραμικρή αμφιβολία ότι πιστεύει σε αυτές τις θεμελιώδεις διαδικασίες διοίκησης. Δεν μας… λοιδορεί αυτός, όμως, αλλά ο χρόνος. Για να βρεθεί ένα κατά το δυνατόν αδιάβλητο σύστημα συγκρότησης των επιτροπών αξιολόγησης, για να τελεσιδικήσουν οι 1.000 τόσες υποθέσεις εκπαιδευτικών που αρνούνται την αξιολόγηση και έχουν παραπεμφθεί σε πειθαρχικά συμβούλια και ο δρόμος της ουσιαστικής αξιολόγησης ξεκινήσει, χρειάζεται, φευ, χρόνο.
Μάλλον περισσότερο από τα, σκάρτα δύο, χρόνια που απομένουν μέχρι τις εκλογές. Μάλλον θα τα ξαναπούμε, λοιπόν…