Μεγαλύτερο κέρδος και από την απροσδόκητη συμμετοχή κατά την εσωκομματική αναμέτρηση στο Κίνημα Αλλαγής, είναι ότι ο βασικός, και ίσως ο μοναδικός πυλώνας του κόμματος, το ΠΑΣΟΚ, ενηλικιώνεται.
Για πρώτη φορά διεκδικεί την ηγεσία του με αξιώσεις, ένας πολιτικός της νεότερης γενιάς, ο οποίος δεν είναι ούτε γόνος ούτε κληρονόμος ούτε ιδρυτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ της ηρωικής εποχής.
Μέχρι σήμερα, τα αποτελέσματα των εσωκομματικών εκλογών, σε αυτόν τον χώρο, ήταν προδιαγεγραμμένα προτού φτάσουν οι ψηφοφόροι στην κάλπη. Η Νέα Δημοκρατία, παρότι είναι πιο παραδοσιακό και συντηρητικό κόμμα, ξεπέρασε νωρίτερα αυτά τα σύνδρομα, αν και όχι εντελώς.
Το ΠΑΣΟΚ όμως παρέμενε δέσμιο του ένδοξου παρελθόντος του και των διαχειριστών του. Το να ξεπηδήσει μια νέα γενιά στελεχών από το εσωτερικό του, ισοδυναμούσε με άθλο. Σε αυτή την αναμέτρηση εμφανίστηκαν αρκετά νέα πρόσωπα, όχι μόνο μεταξύ των υποψηφίων αρχηγών, αλλά στις τοπικές οργανώσεις, στην κοινωνία, και έδωσαν σκληρό αγώνα. Ασφαλώς, δεν άλλαξαν τα πράγματα από τη μια μέρα στην άλλη, ούτε ανατράπηκαν οι ισορροπίες και ίσως να μην έσπασε ο κομματικός σωλήνας και η αρτηριοσκλήρωση που τον περιβάλλει.
Διαφαίνονται, ωστόσο, σημάδια αισιοδοξίας ότι ίσως μπορεί να πάλι το ΠΑΣΟΚ να συνδεθεί καλύτερα με την κοινωνική βάση που θέλει να εκπροσωπήσει και να εκφράσει τα σημερινά της ζητούμενα. Η διάθεση να ξεφύγουν από την πεπατημένη ήταν φανερή σε όλους τους υποψήφιους, πλην του Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος αδίκησε τον εαυτό του με μια προεκλογική εκστρατεία για θέματα που τα έχει αφήσει πίσω τη η ελληνική κοινωνία. Λίγο πασπάλισμα με πράσινη μετάβαση και τεχνολογική εξέλιξη, δεν μπόρεσε να κάνει τη διαφορά.
Το κυριότερο πρόβλημα ήταν η επιμονή του στην προοδευτική διακυβέρνηση. Ενδεχομένως, εκείνος να ήθελε να ρίξει ένα δόλωμα στους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ που μετακινήθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ, στα χρόνια των μνημονίων. Αποξένωσε, ωστόσο, ένα, μεγάλο όπως αποδείχθηκε, τμήμα της υπάρχουσας βάσης του κόμματος, η οποία είναι σφόδρα αντιΣΥΡΙΖΑ και άκουγε με μεγάλη καχυποψία τα περί προοδευτικής διακυβέρνησης. Το ενδεχόμενο να εκλεγεί ο Παπανδρέου και να συνεργαστεί κατόπιν με τον Αλέξη Τσίπρα, ίσως να σήκωσε περισσότερους από τον καναπέ για να αποτρέψουν μια τέτοια εξέλιξη από όσους κινητοποίησε υπέρ του. Εν τέλει, κανένας δεν είναι άχαστος.
Στον δεύτερο γύρο, ο πρώην Πρωθυπουργός μπαίνει με τη διαφορά να ευνοεί τον Νίκο Ανδρουλάκη και με το όνομα του να μην καλύπτει τη διάθεση να ανανέωση της κομματικής βάσης.
Ανεξαρτήτως των αποτελεσμάτων του δεύτερου γύρου, η μαζική συμμετοχή δυσκολεύει τυχόν αποσχιστικές κινήσεις ή την υπονόμευση του νέου αρχηγού. Τουλάχιστον, στην πρώτη φάση. Το περιβάλλον, όμως, έχει γίνει πολύ απαιτητικό. Η συμμετοχή στις εσωκομματικές εκλογές ήταν μεγάλη και σε προηγούμενες αναμετρήσεις, αλλά στην κάλπη ξεφούσκωσαν τα πανιά της παράταξης. Θα απαιτηθεί, δηλαδή, πολύ δουλειά για να γίνει ξανά ελκυστικό το ΠΑΣΟΚ και για να ανανεώσει το πρόγραμμα και τις θέσεις του αν προσδοκά να αυξήσει σημαντικά το ποσοστό του και να γίνει ρυθμιστής των πολιτικών εξελίξεων. Η προίκα του νέου αρχηγού, αν αποδειχθεί συγκυριακή λόγω της συγκίνησης που προκάλεσε ο θάνατος της Φώφης Γεννηματά και της αιφνιδιαστικής καθόδου του Γιώργου Παπανδρέου στις εκλογές, γρήγορα θα εξανεμιστεί.
Και τότε θα χρειαστεί ένας στιβαρός καπετάνιος στο καράβι, με ξεκάθαρες και σύγχρονες θέσεις που θα έχουν απήχηση στην κοινωνία, όχι σε ένα κομμάτι του εσωκομματικού ακροατηρίου. Ένας αρχηγός που θα απαλλάξει το ΠΑΣΟΚ από τα προπατορικά του αμαρτήματα, μετά την άφεση αμαρτιών που έλαβε από την κοινωνική του βάση. Γιατί αν έδειξαν κάτι οι εκλογές της Κυριακής, είναι ότι υπάρχει κόσμος που ασφυκτιά ανάμεσα στο δίπολο Μητσοτάκη – Τσίπρα και αναζητεί μια άλλη πολιτική πρόταση. Και είναι τόσος που μπορεί να ξανακάνει το ΠΑΣΟΚ μεγάλο κόμμα και να μετατρέψει τις εκλογές της απλής αναλογικής σε μεγάλη ευκαιρία.