Η κυβέρνηση θα υπογράψει τη συμφωνία με τη Σαουδαβική Αραβία για τη μεταφορά, τοποθέτηση και επιχειρησιακή λειτουργία μιας συστοιχίας του ελληνικού αντιαεροπορικού συστήματος Πάτριοτ, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, κατά τη συζήτηση στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής του νομοσχεδίου για τον νέο Οργανισμό του υπουργείου Εξωτερικών.
«Δεν πρόκειται για ένα επιθετικό, αλλά αμυντικό όπλο, που θα δώσουμε στη Σαουδική Αραβία. Η χώρα μας δεν άσκησε και δεν ασκεί ποτέ επιθετική πολιτική», διευκρίνισε ο κ. Δένδιας. Παράλληλα, ο υπουργός Εξωτερικών δήλωσε «απόλυτα ανοικτός σε βελτιωτικές προτάσεις» επί του νομοσχεδίου, σημειώνοντας ότι «ουδείς διεκδικεί το αλάθητο», ενώ παραδέχτηκε ότι ο προϋπολογισμός του υπουργείου του «είναι ισχνός» και δεσμεύτηκε ότι «θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα της ασφαλιστικής κάλυψης των Ελλήνων διπλωματών που υπηρετούν εκτός Ε.Ε., δίνοντας λύση, έστω και κατά περίπτωση».
«Κρατώ την ομόθυμη επισήμανση για την ανάγκη αύξησης του προϋπολογισμού του υπουργείου Εξωτερικών. Συμμερίζομαι την άποψη αυτή. Θα δω πώς μπορώ να την υλοποιήσω, συζητώντας με τον υπουργό Οικονομικών. Διαχρονικά ήταν ο αγαπημένος στόχος όλων των κυβερνήσεων και απέληξε σε ισχνό προϋπολογισμό», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Δένδιας.
Μπακογιάννη: Ενα πολύ μικρό ποσοστό από τα κονδύλια για εξοπλισμούς μπορεί να δοθεί για την αύξηση του προϋπολογισμού του ΥΠΕΞ
Νωρίτερα, η πρώην υπουργός Εξωτερικών και βουλευτής της ΝΔ Ντόρα Μπακογιάννη είχε τονίσει ότι ένα πολύ μικρό ποσοστό από τα κονδύλια για τους εξοπλισμούς μπορεί να δοθεί για τις δαπάνες του υπουργείου Εξωτερικών.
«Συμφωνώ ότι ο προϋπολογισμός του υπουργείου Εξωτερικών δεν είναι επαρκής, διότι η Ελλάδα έχει τα προβλήματα αυτά που έχει. Όταν η κυβέρνησή μας δίνει αυτά τα χρήματα που δίνει, με τη σύμφωνη γνώμη όλων, για εξοπλισμούς, θεωρώ ότι ένα ποσοστό πολύ μικρό από τα κονδύλια αυτά μπορεί να δοθεί για την αύξηση του προϋπολογισμού του υπουργείου Εξωτερικών. Διότι σε κρίσιμες στιγμές, πρώτα πέφτει στη μάχη το υπουργείο Εξωτερικών και μετά το υπουργείο Άμυνας. Ένας διπλωμάτης πρέπει να έχει αυτά που πρέπει και όχι να μην του βγαίνει να κάνει ούτε τη γιορτή της 25ης Μαρτίου. Δεν είναι προς τιμή μας. Είναι ευκαιρία που έχετε την υποστήριξη όλης της Βουλής, να ζητήσετε από το υπουργείο Οικονομικών στην επόμενη αναθεώρηση του προϋπολογισμού την αύξηση των δαπανών του ΥΠΕΞ. Και αν αρνηθεί, θα ξέρει ότι αρνείται σε όλους εμάς που το στηρίζουμε», ανέφερε χαρακτηριστικά η κυρία Μπακογιάννη.
Υπέρ της αρχής του νομοσχεδίου για την «Οργάνωση και λειτουργία του υπουργείου Εξωτερικών, Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού και ρύθμιση θεμάτων διεθνούς αναπτυξιακής συνεργασίας και ανθρωπιστικής βοήθειας» τάχθηκε η ΝΔ, ενώ επιφυλάξεις μέχρι την ολομέλεια εξέφρασαν όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, πλην του ΚΚΕ, που δήλωσε ότι το καταψηφίζει.
Απαντώντας στις παρατηρήσεις και επισημάνσεις για το οργανωτικό κομμάτι του νομοσχεδίου, που κατατέθηκαν από τα κόμματα, ο κ. Δένδιας δήλωσε ότι τις ακούει με «πολλή προσοχή», τονίζοντας παράλληλα ότι «δεν αποτελεί το σύνολο της μεταρρύθμισης -απλώς αυτή είναι η πρώτη φάση του ψηφιακού μετασχηματισμού του Οργανισμού του υπουργείου Εξωτερικών». Χαρακτήρισε δε «απολύτως απαραίτητο την ενσωμάτωση της οικονομικής διπλωματίας, της δημόσιας διπλωματίας», που, όπως είπε, «δεν υπήρχαν στον πυρήνα του υπουργείου Εξωτερικών», και «απολύτως απαραίτητες» την αναδιοργάνωση της διπλωματικής ακαδημίας, την αναδιάρθρωση των διπλωματικών αρχών στο εξωτερικό και τον μετασχηματισμό και εκσυγχρονισμό του Οργανισμού.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε ο κ. Δένδιας στον απόδημο Ελληνισμό και την επαναλειτουργία του ΣΑΕ, τονίζοντας ότι «είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο της δημόσιας διπλωματίας, ίσως το σημαντικότερο». Ακόμα, απέρριψε αιτιάσεις ότι μειώνονται οι οργανικές θέσεις, σημειώνοντας ότι απλά «καταργούνται αυτές που ουδέποτε είχαν καλυφθεί».
Κριτική για το νομοσχέδιο από τον ΣΥΡΙΖΑ
Έντονη κριτική στο νομοσχέδιο άσκησε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Αμανατίδης, κάνοντας λόγο για «χαμηλές προσδοκίες» σε σχέση με τον νέο Οργανισμό του υπουργείου Εξωτερικών».
Όπως υποστήριξε, «υπάρχουν σοβαρά ζητήματα που επηρεάζουν κρίσιμα την αποστολή του ΥΠΕΞ, τη διοικητική λειτουργία και τη στήριξη των υπαλλήλων». «Ο προτεινόμενος Οργανισμός επιτείνει αντί να επιλύει τα μεγάλα προβλήματα που υπάρχουν, λόγω της υποχρηματοδότησης και υποστελέχωσης του υπουργείου Εξωτερικών, τα οποία στερούν από τις διπλωματικές αρχές μας εργαλεία και δυνατότητες για εξωστρεφείς δράσεις», τόνισε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ και πρόσθεσε: «Αντί να αξιοποιήσετε τις δημοσιονομικές δυνατότητες για αύξηση του προϋπολογισμού του ΥΠΕΞ και πρόσληψη προσωπικού, κρατάτε χαμηλά τον προϋπολογισμό, μειώνετε τις οργανικές θέσεις και δεν προβαίνετε σε σημαντικό αριθμό προσλήψεων υψηλής κατάρτισης μέσω ΑΣΕΠ ή Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, που θα ανανέωνε το στελεχιακό δυναμικό του ΥΠΕΞ, ενώ διατηρείτε την εξαιρετικά αρνητική αναλογία υπαλλήλων εξωτερικού σε σχέση με το εσωτερικό». Ακόμα, εξέφρασε τη διαφωνία του «για την κατάργηση της αυτονομίας της γενικής γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού», ενώ μίλησε για αποδυνάμωση τόσο των πολιτικών διευθύνσεων όσο και των εξωτερικών υπηρεσιών.
«Η Ελλάδα είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και αξιοποιεί όλα τα διπλωματικά μέσα για την εμπέδωση της ειρήνης και της ασφάλειας. Σε αυτή τη κατεύθυνση της διαρκούς αναβάθμισης της θέσης της χώρας μας κινείται το νομοσχέδιο, συμβάλλοντας στον εκσυγχρονισμό του υπουργείου Εξωτερικών», τόνισε ο εισηγητής της ΝΔ, Κωνσταντίνος Μπογδάνος.
Όπως είπε, το υπουργείο Εξωτερικών διαρθρώνεται σε τρεις οργανωτικούς πυλώνες. Τις αναβαθμισμένες διεθνείς και οικονομικές σχέσεις, την αναπτυξιακή συνεργασία με εξωστρέφεια και την ισχυροποίηση του ΣΑΕ. Έμφαση έδωσε και στη θεσμοθέτηση του Κέντρου Σχεδιασμού Εξωτερικής Πολιτικής που, όπως είπε, σε συνεργασία με ακαδημαϊκά ιδρύματα και επιστημονικούς φορείς, θα δίνουν χρήσιμες συμβουλές για τη συγκρότηση εθνικής στρατηγικής. «Με μια πολυεπίπεδη και πολυδιάστατη δράση, η Ελλάδα δημιουργεί τις προϋποθέσεις να κυριαρχήσει», κατέληξε.
Επιφυλάξεις από το ΚΙΝΑΛ
Ο ειδικός αγορητής του ΚΙΝΑΛ, Ανδρέας Λοβέρδος, εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις, σημειώνοντας ότι τα όποια θετικά του νομοσχεδίου για εκσυγχρονιστική μεταρρύθμιση του υπουργείου Εξωτερικών δεν μπορούν να αναδειχθούν, καθώς ήρθε προς συζήτηση εντελώς αιφνιδιαστικά, χωρίς τη δυνατότητα των βουλευτών να καταλάβουν τις αλλαγές, μέσα από τα 480 άρθρα του. Ο κ. Λοβέρδος τόνισε την «ανάγκη θέσπισης μόνιμου υπηρεσιακού υφυπουργού, έτσι ώστε να μην επιτρέπει στην κάθε κυβέρνηση να τον αλλάζει», και εξέφρασε τη διαφωνία του «για την ενίσχυση του γενικού γραμματέα με περαιτέρω διοικητικές αρμοδιότητες, καθώς θα υπονομεύσουν τον συντονισμό». Επίσης, επισήμανε την ανάγκη οικονομικής ενίσχυσης των διπλωματών στο εξωτερικό, γιατί, όπως είπε, «έχουν δεμένα τα χέρια τους».
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Γιώργος Μαρίνος, έκανε λόγο για νομοσχέδιο «που προωθεί τους ιμπεριαλιστικούς στόχους του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, και στόχος του είναι να γίνει πιο αποτελεσματικό στην εφαρμογή της αντιλαϊκής πολιτικής της κυβέρνησης». Ακόμα, μίλησε για αδικαιολόγητη μείωση των οργανικών συνθέσεων των διπλωματικών υπαλλήλων και κριτήρια σκοπιμότητας στην αξιολόγησή τους, ενώ υποστήριξε ότι «η αιτιολόγηση για μείωση της γραφειοκρατίας δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα».
«Το νομοσχέδιο υπηρετεί την αναβάθμιση των συμφερόντων των ισχυρών οικονομικών ομίλων και των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, με την ενίσχυση ενός γραφειοκρατικού πολυέξοδου μηχανισμού, μετατρέποντας τη χώρα σε ορμητήριο ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων», σημείωσε ο κ. Μαρίνος.
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Αντώνης Μυλωνάκης, υποστήριξε ότι «είναι ένα νομοσχέδιο που δεν λύνει, αλλά δημιουργεί τεράστια προβλήματα, ενισχύει τη γραφειοκρατία, ενδυναμώνει την κεντρική υπηρεσία και ταυτόχρονα αποδυναμώνει τις διπλωματικές υπηρεσίες του εξωτερικού».
«Φτιάχνετε ένα επιτελικό κράτος στο υπουργείο Εξωτερικών. Ο υπουργός παίρνει όλες τις εξουσίες στα χέρια του. Δημιουργείτε ένα δαιδαλώδες γραφειοκρατικό σύστημα, που δεν θα αποδώσει. Βάζετε περισσότερους επιτελείς, παρά στρατιώτες. Θα δημιουργήσετε διπλωματικούς υπαλλήλους δύο ταχυτήτων» ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο κ. Μυλωνάκης.
Η ειδική αγορήτρια του ΜεΡΑ25, Σοφία Σακοράφα, χαρακτήρισε «θνησιγενή» τον νέο Οργανισμό του υπουργείου, ενώ έκανε λόγο για «σοβαρό κίνδυνο αλληλοεπικαλύψεων αρμοδιοτήτων, που δεν θα διασφαλίζουν τη σταθερότητα για να υπάρξει μια επιτυχημένη διπλωματία». «Πρέπει στην εξωτερική πολιτική οι διεθνείς σχέσεις να είναι άρρηκτες με τις οικονομικές σχέσεις. Με το νομοσχέδιο δίνονται αποσπασματικές λύσεις», σημείωσε.
Αναφερόμενη στον απόδημο Ελληνισμό, η κ. Σακοράφα υποστήριξε ότι αγνοήθηκαν οι προτάσεις του και έκανε λόγο για πολιτική σκοπιμότητα. «Επαναφέρετε αποτυχημένα πειράματα του παρελθόντος. Μόνο αναστάτωση των υπηρεσιών θα δημιουργήσει με ανακάτωμα της τράπουλας, και αυτό δεν εξυπηρετεί τις προοπτικές της ελληνικής διπλωματίας», επισήμανε η κυρία Σακοράφα.
Από την πλευρά της, η πρώην υπουργός Εξωτερικών και βουλευτής της ΝΔ, Ντόρα Μπακογιάννη, εξέφρασε επιφυλάξεις ως προς το μέγεθος του Οργανισμού, την ευελιξία και την αποτελεσματικότητά του.
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος μίλησε για θετικά και αρνητικά στοιχεία του νομοσχεδίου: Στα αρνητικά είναι, όπως είπε, η υποστελέχωση, υποχρηματοδότηση και υποβάθμιση των διπλωματικών αρχών του εξωτερικού, η μείωση του αριθμού των νέων διπλωματών, η παράδοξη οργάνωση των οικονομικών διευθύνσεων και ο τρόπος που θα γίνονται οι μετατάξεις.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Άμυνας και Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Γκιουλέκας, πρότεινε «να αντικατασταθεί ο τίτλος της γενικής γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού σε γενική γραμματεία Απανταχού Ελληνισμού, για να συμπεριλάβει όλους τους Έλληνες, όπου και να βρίσκονται».
Ο βουλευτής της ΝΔ Γιώργος Κουμουτσάκος πρότεινε να προστεθούν στον τίτλο του υπουργείου Εξωτερικών και οι λέξεις «Ευρωπαϊκών Υποθέσεων», ώστε τα ευρωπαϊκά θέματα να μη θεωρούνται ξένα.
Τέλος, ο βουλευτής της ΝΔ Ευριπίδης Στυλιανίδης τόνισε ότι είναι απαραίτητη τόσο η αναμόρφωση του προϋπολογισμού του υπουργείου Εξωτερικών όσο και η πλήρης ασφαλιστική κάλυψη των διπλωματών εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης.