Οι ασφαλιστικές εταιρείες μπορούν να αυξάνουν μονομερώς τα ασφάλιστρα στις συμβάσεις υγείας, αν τηρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, έκρινε το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Ειδικότερα, το ΣτΕ έκρινε πως οι ασφαλιστικές εταιρείες μπορούν να αυξάνουν μονομερώς τα ασφάλιστρα στις συμβάσεις υγείας, με την προϋπόθεση να υπάρχει επαρκής ενημέρωση των ασφαλισμένων και τα κριτήρια που αναγράφονται στις συμβάσεις να είναι σαφή και κατανοητά.
Το ανώτατο δικαστήριο με την υπ' αριθμ. 2196/2025 απόφασή του (Πρόεδρος: Μ. Καραμανώφ, Εισηγήτρια: Δ. Μαυροπόδη, Πάρεδρος) επιβεβαίωσε σχετικές δικαστικές αποφάσεις που έχουν ταχθεί υπέρ των μονομερών αυξήσεων των ασφαλίστρων από τις εταιρείες, θέτοντας όμως δύο βασικές προϋποθέσεις:
1. Σαφή και κατανοητά κριτήρια: Η σύμβαση πρέπει να περιγράφει με τρόπο που ο μέσος ασφαλισμένος να καταλαβαίνει πώς θα υπολογίζονται οι αυξήσεις και ποιες θα είναι οι πιθανές οικονομικές συνέπειες. Τα κριτήρια πρέπει να είναι συγκεκριμένα, εύλογα και κατά το δυνατόν ορισμένα. Ακόμα και αν τα κριτήρια βασίζονται σε εσωτερικά τεχνικοοικονομικά δεδομένα της ασφαλιστικής εταιρείας που δεν είναι δημόσια προσβάσιμα ή σε δεδομένα σχετικά με το κόστος των υπηρεσιών υγείας που δεν προκύπτουν από δημόσιους δείκτες, η ρήτρα μπορεί να θεωρηθεί νόμιμη εφόσον η εταιρεία δεσμεύεται να παρέχει στον ασφαλισμένο τις απαραίτητες πληροφορίες, ώστε να μπορεί να κατανοήσει και να ελέγξει την αναπροσαρμογή.
2. Επαρκής ενημέρωση: Ο ασφαλισμένος πρέπει να έχει πρόσβαση στις πληροφορίες τόσο πριν υπογράψει τη σύμβαση όσο και κατά τη διάρκεια της ισχύος της, ώστε να μπορεί να επαληθεύει αν οι αυξήσεις γίνονται σύμφωνα με τα καθορισμένα κριτήρια και να ασκεί τα δικαιώματά του.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι:
• Η ρήτρα δεν είναι αυτόματα αδιαφανής ή καταχρηστική μόνο επειδή δεν καθορίζει το ακριβές ποσό μελλοντικών αυξήσεων, δεν θέτει ανώτατο όριο ή δεν επιτρέπει στον ασφαλισμένο να υπολογίσει ακριβώς τις αυξήσεις εκ των προτέρων.
• Για να είναι έγκυρη, η ρήτρα πρέπει να περιγράφει σαφώς τον τρόπο λειτουργίας της αναπροσαρμογής, με δυνατότητα ανάλυσης και επεξήγησης κατά τις διαπραγματεύσεις, ώστε ο ασφαλισμένος να μπορεί να ελέγχει κατά τη διάρκεια της σύμβασης ότι οι αυξήσεις γίνονται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα κριτήρια. Η εταιρεία πρέπει να δεσμεύεται να παρέχει την αναγκαία πληροφόρηση πριν ενεργοποιηθεί η ρήτρα.
Καθώς οι ρήτρες που εξετάστηκαν, εν προκειμένω, δεν πληρούσαν αυτές τις απαιτήσεις διαφάνειας, το Συμβούλιο της Επικρατείας επικύρωσε την απόφαση του Διοικητικού Εφετείου με την οποία αυτές είχαν χαρακτηριστεί ως καταχρηστικές.