Μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα θα έχει καταβληθεί η μόνιμη ετήσια εισοδηματική ενίσχυση των 250 εκατ. ευρώ σε 1.440.000 «ευαίσθητα» νοικοκυριά.
Δικαιούχοι είναι 1.157.551 συνταξιούχοι, 248.823 άτομα με αναπηρία και 34.357 ανασφάλιστοι υπερήλικες, με το ετήσιο κόστος να εκτιμάται σε 360 εκατ. ευρώ. Ποιες είναι, όμως, οι προϋποθέσεις για την καταβολή της ενίσχυσης; Όπως επισημαίνουν στον σχετικό οδηγό η ΕΝΥΠΕΚΚ και ο καθηγητής Α. Μητρόπουλος, πέρα από τα εισοδηματικά-περιουσιακά κριτήρια, προβλέπεται και κόφτης ηλικίας.
Εισοδήματα και όρια ηλικίας
Ειδικότερα, η καταβολή των 250 ευρώ προβλέπεται για τους συνταξιούχους του e-ΕΦΚΑ, στους οποίους καταβλήθηκε κύρια σύνταξη γήρατος ή θανάτου κατά τον Σεπτέμβριο κάθε έτους αναφοράς (συνταξιούχοι ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, στρατιωτικοί κ.λπ.), υπό την εξής όμως ηλικιακή προϋπόθεση: Να έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους στις 31 Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους από το έτος χορήγησης. Ειδικότερα, για το έτος 2025, δικαιούχοι θα είναι όσοι θα έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος ηλικίας μέσα στο 2024 (γεννημένοι έως και 31η/12/1959).
Επίσης, πλην του ανωτέρω ηλικιακού κριτηρίου, για να είναι κάποιος δικαιούχος του επιδόματος των 250 ευρώ, πρέπει να συντρέχουν στο πρόσωπό του σωρευτικά και τα εξής εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια:
- Το ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημά του, ανεξαρτήτως της πηγής προέλευσης, φορολογούμενο και απαλλασσόμενο, πραγματικό και τεκμαρτό, να μην υπερβαίνει για το εκάστοτε προηγούμενο φορολογικό έτος το ποσό των 14.000 ευρώ για τον άγαμο και των 26.000 ευρώ για τον έγγαμο ή για το μέρος συμφώνου συμβίωσης.
- Το σύνολο της αξίας της ακίνητης περιουσίας υπόχρεου, συζύγου ή μέρους συμφώνου συμβίωσης και εξαρτώμενων τέκνων να μην υπερβαίνει, με βάση την πράξη διοικητικού προσδιορισμού ΕΝΦΙΑ κάθε έτους αναφοράς, το ποσό των 200.000 ευρώ για τον άγαμο και των 300.000 ευρώ για τον έγγαμο ή για το μέρος συμφώνου συμβίωσης.
Σύμφωνα με την ΕΝΥΠΕΚΚ, η οικονομική αυτή ενίσχυση καταβάλλεται επίσης:
Α) Στους συνταξιούχους του e-ΕΦΚΑ, στους οποίους θα έχει καταβληθεί κύρια σύνταξη αναπηρίας κατά τον μήνα Σεπτέμβριο του 2025.
Β) Στους δικαιούχους:
1) σύνταξης ανασφάλιστων υπερηλίκων
2) επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερήλικων
3) των προνοιακών παροχών σε χρήμα, οι οποίες χορηγούνται από τον ΟΠΕΚΑ σε άτομα με αναπηρία
4) του επιδόματος απολύτου αναπηρίας για συνταξιούχους του πρώην ΟΓΑ που λαμβάνουν μόνον τη βασική σύνταξη του πρώην ΟΓΑ, αν έχουν εφ’ όρου ζωής ποσοστό αναπηρίας 100%
5) του επιδόματος νόσου και ανικανότητας των συνταξιούχων του Δημοσίου
6) του εξωιδρυματικού επιδόματος
7) των επιδομάτων των άρθρων 54Α του π.δ. 169/2007 και των άρθρων 100 έως 103 του π.δ. 168/2007 που καταβάλλονται από το Δημόσιο
8) σύνταξης αναπηρίας εξ ιδίου δικαιώματος, η οποία υπολογίζεται σύμφωνα με το άρθρο 88 του Π.Δ. 168/2007 και καταβάλλεται από το Δημόσιο.
Γ) Στα άτομα με αναπηρία που κρίνεται ότι δικαιούνται αναδρομικής καταβολής της προνοιακής παροχής σε χρήμα για τον μήνα Νοέμβριο του 2025 και εκάστου έτους αναφοράς, μετά την τακτική καταβολή της μηνιαίας προνοιακής παροχής του μήνα αυτού.
Δ) Στους ανάδοχους γονείς ατόμων ενταγμένων σε γενικά ή ειδικά αναπηρικά προνοιακά προγράμματα, οι οποίοι λαμβάνουν οικονομική ενίσχυση.
Οι «γκρίζες» ζώνες
Ποιοι δεν το δικαιούνται και ποιοι κινδυνεύουν να το χάσουν, με βάση τα παραπάνω κριτήρια;
- Όσοι λαμβάνουν κύρια σύνταξη αλλά είναι κάτω των 65 ετών (να έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος ηλικίας στις 31-12-2024).
- Όσοι συνταξιούχοι έχουν μεγάλη «προσωπική διαφορά» η οποία προσμετράται στο ετήσιο εισόδημά τους.
- Όσοι συνταξιούχοι απασχολούνται, αφού το εισόδημα από τη νέα εργασία συνυπολογίζεται στο ετήσιο εισόδημά τους.
- Όσοι εισέπραξαν αναδρομικά το 2024, αφού το όποιο ποσό προσμετράται στο ετήσιο εισόδημά τους.
- Όσοι συνταξιούχοι λαμβάνουν πρόωρη και όχι οριστική κύρια σύνταξη τον Σεπτέμβριο του 2025.
Ειδικά όσον αφορά στον τον ηλικιακό «κόφτη», όπως σημειώνει η ΕΝΥΠΕΚΚ, από τα τελευταία επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας και της ΗΔΙΚΑ «Μηνιαία απεικόνιση συνταξιοδοτικών παροχών» για τον Ιούνιο 2025, προκύπτει ότι ο συνολικός αριθμός των συνταξιούχων ανέρχεται σε 2.507.298 ανθρώπους. Από αυτούς, 482.243 συνταξιούχοι (περιλαμβάνονται χήρες, ορφανά, σύζυγοι κ.λπ.) έχουν ηλικία κάτω των 65 ετών, και έτσι αποκλείονται από τη χορήγηση του επιδόματος 250 ευρώ φέτος τον Νοέμβριο, αν και λαμβάνουν από τις χαμηλότερες συντάξεις.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει, επίσης, η ένσταση που έχει εγείρει ο Συνήγορος του Πολίτη ως προς την προϋπόθεση να έχουν καταβληθεί στους εν δυνάμει δικαιούχους δύο συντάξεις -δηλαδή του Σεπτεμβρίου και του Οκτωβρίου- έτσι ώστε να καταβληθεί και το επίδομα των 250 ευρώ, καθώς γεννάται ζήτημα ειδικά ως προς τους νέους συνταξιούχους.
«Έτσι παρατηρείται το φαινόμενο συνταξιούχοι που πληρούν τους ίδιους ακριβώς όρους και προϋποθέσεις να αντιμετωπίζονται διαφορετικά και άνισα, επειδή π.χ. σε κάποιους ο ασφαλιστικός φορέας είχε ήδη καταβάλει, εγκαίρως, τη σύνταξη, ενώ σε κάποιους άλλους, για οποιοδήποτε λόγο, αν και δικαιούνταν την σύνταξη και είχαν υποβάλει σχετική αίτηση χορήγησης, αυτή δεν τους είχε καταβληθεί ακόμη, ή δεν τους καταβλήθηκε, για οποιαδήποτε άλλη αιτία, πάντα τον συγκεκριμένο μήνα», σημειώνει ο Συνήγορος του Πολίτη. Με απλά λόγια, ενώ κάποιοι δικαιούνται σύνταξης -άρα και του επιδόματος- θα εξαιρεθούν, λόγω καθυστερήσεων στην καταβολή της σύνταξής τους.