Μόνο εύκολη δεν θα είναι η αποκατάσταση της ισορροπίας ζήτησης- προσφοράς στην αγορά κατοικίας, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τις τιμές των ακινήτων και πολύ περισσότερο με τα ζητούμενα ενοίκια.
Εν αναμονή των ανακοινώσεων στη ΔΕΘ για το στεγαστικό, που θα έχουν στο επίκεντρο την ανακούφιση των νοικοκυριών αλλά με βασικό στοίχημα πώς θα «ανοίξουν» όσο το δυνατόν περισσότερα από τα περίπου 600 χιλιάδες «κενά» ακίνητα, μελέτη της Τράπεζας Πειραιώς προσγειώνει άπαντες στην πραγματικότητα.
Ούτε λίγο ούτε πολύ, αναλύοντας τα δεδομένα της οικοδομικής δραστηριότητας, υπολογίζει ότι για να καλύψει η προσφορά ακινήτων την αυξανόμενη ζήτηση κατοικίας, θα φτάσουμε ως το 2030, καθώς «λείπουν» περίπου 180 χιλιάδες κατοικίες.
Η μελέτη
Τον Ιανουάριο του 2024 δημοσιεύθηκε μια μελέτη αναφορικά με την κατάσταση της αγοράς ακινήτων στην ελληνική οικονομία. Βασικός σκοπός της μελέτης αυτής ήταν η σύγκριση της προσφοράς και των χρήσεων οικιστικών ακινήτων μεταξύ των απογραφών του 2011 και του 2021.
Μέσα από αυτή τη σύγκριση πρόκυπτε το συμπέρασμα ότι ο περιορισμός της οικοδομικής δραστηριότητας τη δεκαετία 2011-2021, η αύξηση του αριθμού των νοικοκυριών καθώς και η εμφάνιση του φαινομένου της βραχυχρόνιας μίσθωσης στο μεσοδιάστημα είχαν οδηγήσει σε μια μείωση του αριθμού των διαθεσίμων ακινήτων περί τις 212 χιλ.
Η μελέτη αυτή είχε βασισθεί σε μια εκτίμηση του συνολικού πλήθους των οικιστικών ακινήτων το 2021, με βάση τις οικοδομικές άδειες, καθώς και του αριθμού των ακινήτων που χρησιμοποιούνται για βραχυχρόνια μίσθωση. Ωστόσο από τον Ιανουάριο του 2024 έως σήμερα έχουν δημοσιευθεί αναλυτικά πλέον στοιχεία τόσο για τον συνολικό αριθμό οικιστικών ακινήτων (και τις χρήσεις τους) όσο και για τον αριθμό των κατοικιών βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Αξιοποιώντας αυτά τα πιο πρόσφατα δεδομένα η Τράπεζα είναι πλέον σε θέση όχι μόνο να αξιολογήσει τα ευρήματα αλλά και να δώσει μια πολύ πιο αναλυτική εικόνα της ελληνικής αγοράς ακινήτων. Πιο συγκεκριμένα:
- Το 2021 ο αριθμός των κυρίων κατοικιών είχε αυξηθεί σε 4,3 εκατ. έναντι 4,1 εκατ. το 2011, αφήνοντας ένα διαθέσιμο απόθεμα για άλλες χρήσεις της τάξεως των 2.278 χιλ. ακινήτων το 2021 έναντι 2.250 το 2021.
- Ο αριθμός των εξοχικών κατοικιών ανέρχεται σε 857 χιλ. έναντι 730 χιλ. το 2011.
- Ο αριθμός των δευτερευουσών κατοικιών ανέρχεται σε 627 χιλ. έναντι 622 χιλ. το 2011.
- Ο αριθμός των κατοικιών προς πώληση ή ενοικίαση έχει μειωθεί σε 466 χιλ. έναντι 543 χιλ. το 2011.
- Ο αριθμός των κενών και αχρησιμοποίητων κατοικιών έχει μειωθεί σε 327 χιλ. έναντι 355 χιλ. το 2011.
- Τέλος, πλέον υπάρχει ένας αριθμός ακινήτων προς βραχυχρόνια μίσθωση ο οποίος ανέρχεται σε 208 χιλ. (στοιχεία του 2024) και απορροφά ένα μέρος από το παραπάνω απόθεμα.
Συνυπολογίζοντας όλα τα παραπάνω, προκύπτει ότι το 2021 το διαθέσιμο απόθεμα κατοικιών πέρα από τις κυρίες κατοικίες και την βραχυχρόνια μίσθωση ήταν μειωμένο κατά 180 χιλ. έναντι του 2011. Εάν υπολογίσουμε ότι με βάση τα τρέχοντα επίπεδα οικοδομικής δραστηριότητας κατασκευάζονται περίπου 35 χιλ. κατοικίες ανά έτος, τότε η υστέρηση αυτή των 180 χιλιάδων θα καλυφθεί, ceteris paribus, σε 5 χρόνια.