Έτος επισιτιστικής κρίσης χαρακτηρίζει το 2022 ο Γιώργος Ατσαλάκης, αν. καθηγητής στο Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης στο Πολυτεχνείο Κρήτης.
Μελέτη που εκπόνησε προβλέπει μέσα τους επόμενους μήνες περαιτέρω αύξηση των τιμών σε βασικά αγαθά αλλά και κλιμάκωση των ελλείψεων στις αγορές της Ευρώπης.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, σε όλο το 2021 ο δείκτης τιμών δημητριακών του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) έφτασε σε επίπεδο-ρεκόρ εννέα ετών. Αυξήθηκε κατά μέσο όρο 27,2% σε σύγκριση με το 2020, με το καλαμπόκι να σημειώνει άνοδο 44,1% και το σιτάρι 31,3%. Οι μέχρι τώρα αυξήσεις των τιμών των σιτηρών ενσωματώνουν τον κίνδυνο από την αβεβαιότητα εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Οι τιμές των σιτηρών όμως δεν έχουν ακόμα ενσωματώσει την αύξηση που θα προέλθει από τις ελλείψεις των σιτηρών.
Νέο κύμα αύξησης των τιμών των σιτηρών στο τέλος καλοκαιριού προς το φθινόπωρο
«Όταν σε κάποιες παραγγελίες δεν θα υπάρχει η απαιτούμενη ποσότητα για να παραδοθεί, τότε θα δούμε νέο κύμα αύξησης των τιμών των σιτηρών, το οποίο θα εμφανιστεί στο τέλος καλοκαιριού προς το φθινόπωρο. Η έλλειψη σιτηρών θα δημιουργηθεί διότι οι εμπόλεμες χώρες πρόκειται να κρατήσουν τις όποιες ποσότητες παράγουν για λογαριασμό τους. Επιπλέον, λόγω του πολέμου η παραγωγή θα μειωθεί σημαντικά σε σχέση με τα περσινά επίπεδα. Αυτό θα δημιουργήσει ακόμα μεγαλύτερη έλλειψη σιτηρών», τονίζει ο κ. Ατσαλάκης και προσθέτει ότι καθοριστικής σημασίας θα είναι η δυνατότητα αύξησης των εξαγωγών από τις άλλες εξαγωγικές χώρες σιτηρών.
Στο σχήμα, που περιλαμβάνεται στη μελέτη του Πολυτεχνείου Κρήτης, φαίνονται οι κυριότερες εξαγωγικές χώρες σιταριού. Εκτός από το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και πολλά πολύτιμα μέταλλα, η Ρωσία είναι επίσης σημαντικός παραγωγός σιταριού. Σύμφωνα με τον FAO, η Ρωσία παρήγαγε 86 εκατομμύρια τόνους σιτηρών το 2020, από τα οποία εξήγαγε τα 37,3 εκατ. τόνους. Πρώτη στην παραγωγή είναι η Κίνα και στη συνέχεια η Ινδία, ωστόσο δεν ήταν σημαντικοί εξαγωγείς σιταριού.
Η ΕΕ θα πρέπει να επιδοτήσει τους αγρότες να φυτέψουν σιτηρά
Η Κίνα και η Ινδία έχουν καταναλώσει στο παρελθόν τη μερίδα του λέοντος της παραγωγής τους στην εγχώρια αγορά, καθιστώντας τη Ρωσία τον μεγαλύτερο εξαγωγέα σιταριού με σημαντικό περιθώριο. Τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία ήταν μεταξύ των 5 κορυφαίων εξαγωγέων σιταριού το 2020, τροφοδοτώντας φόβους ότι η κρίση θα μπορούσε να επιδεινώσει την προσφορά τροφίμων στην αλυσίδα εφοδιασμού των τροφίμων.
«Οι αυξανόμενες τιμές χονδρικής του σιταριού λόγω της κρίσης έχουν ήδη αφήσει το σημάδι τους στον Παγκόσμιο Δείκτη Τιμών Τροφίμων, ο οποίος έφτασε σε νέο υψηλό ρεκόρ 140,7 μονάδες τον Φεβρουάριο του 2022. Ζάχαρη, ηλιέλαιο, ρύζι, ελαιόλαδο, γαλακτοκομικά, κρέας κλπ πρόκειται επίσης, να αυξηθούν σημαντικά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να δει άμεσα την δυνατότητα να επιδοτήσει τους αγρότες να φυτέψουν σιτηρά τις επόμενες εβδομάδες ώστε να αντιμετωπιστεί η επισιτιστική κρίση», καταλήγει η μελέτη.