Η Γερμανία είναι και πάλι «ο ασθενής της Ευρώπης» και οι προκλήσεις που θέτει, ειδικά όσον αφορά στην ενεργειακή στρατηγική της χώρας, ίσως λειτουργήσουν προς ολοένα και μεγαλύτερο όφελος των λαϊκιστικών ριζοσπαστικών δεξιών κομμάτων, εκτιμά ο επίτιμος πρόεδρος του φημισμένου ινστιτούτου Ifo του Μονάχου, Χανς Βέρνερ Ζιν.
Η ρετσινιά του «ασθενή της Ευρώπης» για τη Γερμανία επανεμφανίστηκε τις τελευταίες εβδομάδες καθώς η μεταποιητική παραγωγή συνεχίζει να τρεκλίζει στη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης την ώρα που η χώρα παλεύει με τις υψηλές τιμές ενέργειας. Ήταν μια «ταμπέλα», που είχε χρησιμοποιηθεί το 1998 για τη γερμανική οικονομία καθώς πάλευε με τις δαπανηρές προκλήσεις μετά την επανένωση των δύο Γερμανιών, Δυτικής και Ανατολικής.
«Δεν πρόκειται για βραχυπρόθεσμο φαινόμενο», καθώς «έχει να κάνει με την αυτοκινητοβιομηχανία που είναι η καρδιά της γερμανικής οικονομίας και πολλά εξαρτώνται απ’ αυτήν», σημείωσε ο Ζιν σε συνέντευξή του την Παρασκευή στο CNBC στο περιθώριο του Ambrosetti Forum στην Ιταλία.
Τα αυτοκίνητα ήταν το κύριο εξαγωγικό προϊόν της Γερμανίας τον περασμένο χρόνο, καθώς αντιπροσώπευαν το 15,6% της αξίας των αγαθών που πωλήθηκαν στο εξωτερικό, όπως δείχνουν τα στοιχεία της ομοσπονδιακής στατιστικής υπηρεσίας της χώρας.
Η Γερμανία ανέφερε τον Μάιο του 2022 για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες έλλειμμα εξωτερικού εμπορίου συνολικού ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ (1,03 δισεκατομμύρια δολάρια) και μολονότι έκτοτε επανήλθε σε εμπορικό πλεόνασμα – ύψους 18,7 δισεκατομμυρίων ευρώ τον περασμένο Ιούνιο – οι γερμανικές εξαγωγές παραμένουν υποτονικές.
Η βουτιά του επιχειρηματικού κλίματος στη Γερμανία
Για τον Χανς Βέρνερ Ζιν οι αμφιβολίες των επενδυτών αναφορικά με το κατά πόσον είναι επιτεύξιμοι οι στόχοι βιωσιμότητας της Γερμανίας παίζουν επίσης ρόλο στην περιγραφή της χώρας ως «ασθενούς της Ευρώπης».
Ένας από τους στόχους της κυβέρνησης του Όλαφ Σολτς είναι να έχει γίνει μέχρι το 2045 η Γερμανία ουδέτερη ως προς τις εκπομπές ρύπων άνθρακα, σχέδιο που ήρθε στο επίκεντρο καθώς η Ευρώπη προσπαθούσε να απεξαρτηθεί από τις προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία μετά την εισβολή της στην Ουκρανία και οι τιμές εκτοξεύτηκαν.
Ο Ζιν προβλέπει πρόβλημα «αστάθειας» λόγω της εξάρτησης από την πράσινη ενέργεια
Κάποιοι χαρακτήρισαν «εξαιρετικά φιλόδοξο» το στόχο της Γερμανίας για απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, ειδικά υπό το φως των κλιματικών στόχων του Βερολίνου.
Για τον Ζιν η εξάρτηση από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η αιολική και η ηλικακή, θα προκαλέσει ένα «πρόβλημα αστάθειας» με πιθανές παρενέργειες για τις επιχειρήσεις. «Καλείσαι να αναπληρώσεις [αυτά τα κενά] με συμβατική ενέργεια και ως εκ τούτου είναι πολύ δύσκολο να έχουμε αυτή τη διπλή δομή, την οποία θα πρέπει να διατηρήσουμε στο μέλλον. Από τη μία πλευρά την πράσινη ενέργεια και από την άλλη τη συμβατική ενέργεια για την κάλυψη των κενών», σημείωσε. «Πρόκειται για διπλό κόστος. Είναι υψηλό το ενεργειακό κόστος κι αυτό δεν είναι καλό για τη βιομηχανία. Η πορεία είναι δύσκολη», σημείωσε.
Κίνδυνος για τη βιομηχανική ικανότητα της Γερμανίας
Σύμφωνα με ερευνητικό σημείωσε, που έδωσε τον περασμένο μήνα στη δημοσιότητα η Berenberg, η Γερμανία θα μπορούσε να χάσει από 2% έως 3% της τρέχουσας βιομηχανικής της ικανότητας καθώς οι εταιρείες μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους σε χώρες, όπως οι ΗΠΑ ή η Σαουδική Αραβία, όπου το φυσικό αέριο και το ηλεκτρικό ρεύμα είναι φθηνότερα.
Η αβεβαιότητα αναφορικά με τις τιμές της ενέργειας πιθανότατα συνέβαλε σε μια βουτιά του επιχειρηματικού κλίματος, ανέφερε στο σημείωμα ο επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg, Χόλγκερ Σμίντινγκ, προσθέτοντας ότι «η τρέχουσα αβεβαιότητα πολιτικής και η απογοήτευση για τα ημίμετρα στον κυβερνητικό σχεδιασμό δεν συνιστούν διαρθρωτικούς παράγοντες, που δείχνουν ότι θα συγκρατήσουν για πολύ διάστημα τη γερμανική οικονομία».
Υπάρχουν, ωστόσο, εντεινόμενες ενδείξεις απογοήτευσης της κοινής γνώμης αναφορικά με τη στροφή προς μια πιο βιώσιμη Ευρώπη, με τη λεγόμενη «πράσινη λάμψη» να εμφανίζεται καθώς οι άνθρωποι αισθάνονται τις επιπτώσεις του κόστους. Ο Ζιν εκτιμά ότι θα υπάρξουν πολιτικές αναταράξεις ως αποτέλεσμα της εστίασης στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
«Υπάρχει σαφώς μια αντίδραση… Ο πληθυσμός κινείται τώρα προς τα δεξιά», είπε ο Ζιν αναφερόμενος στην αύξηση των ποσοστών δημοτικότητας της ακροδεξιάς «Εναλλακτικής για τη Γερμανία» (AfD), που επικράτησε για πρώτη φορά σε περιφερειακές εκλογές στη χώρα τον περασμένο Ιούνιο.
«Δεν επιχειρώ να αξιολογήσω κάτι εδώ, αλλά… υπήρξαν πολιτικές που, για ιδεολογικούς λόγους, ήταν εντελώς υπερβολικές… Ο πραγματισμός λείπει ελαφρώς στην τρέχουσα πολιτική», πρόσθεσε.