Μετά από μια δεκαετία αυξήσεων των δαπανών, η γερμανική κυβέρνηση ενέκρινε την Τετάρτη σχέδια για περικοπή του προϋπολογισμού της για το επόμενο έτος κατά 30,6 δισ. ευρώ, επηρεάζοντας τομείς από την υγεία έως την παιδική μέριμνα και τις δημόσιες μεταφορές.
Οι αποφάσεις αυτές προκαλούν έντονες πολιτικές μάχες εντός του κυβερνητικού συνασπισμού και σε όλο το πολιτικό φάσμα, όπως αναφέρει το Politico.
Η διόγκωση του δημόσιου χρέους από την πανδημία του κορονοϊού και η ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία σήμαινε ότι οι δραστικές περικοπές ήταν πλέον αναπόφευκτες, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ.
Επέμεινε ότι η χώρα θα επιστρέψει σε αυστηρότερες δημοσιονομικές πολιτικές που θα σέβονται το συνταγματικά κατοχυρωμένο «φρένο χρέους» της χώρας, που περιορίζει τις δαπάνες.
Πολιτική αντιπαράθεση για τον προϋπολογισμό
«Βρισκόμαστε μόλις στην αρχή της δημοσιονομικής ανάκαμψης», δήλωσε ο Λίντνερ. «Πρέπει να απαλλάξουμε το κράτος από το χρέος χωρίς να επιβαρύνουμε τους πολίτες και τις επιχειρήσεις με περισσότερους φόρους».
Η μείωση των φορολογικών εσόδων και τα στοιχεία του περασμένου μήνα που δείχνουν ότι η Γερμανία έχει περιέλθει σε ύφεση έχουν μειώσει περαιτέρω τα περιθώρια ελιγμών του Λίντνερ.
Οι περικοπές αναμένεται ότι θα επηρεάσουν όλα τα υπουργεία της κυβέρνησης, εκτός από εκείνα της Αμυνας, της Εργασίας και της Πρόνοιας.
Τα σχέδια έχουν ήδη οδηγήσει σε έντονες αντιπαραθέσεις μεταξύ πολιτικών του τρικομματικού κυβερνητικού συνασπισμού των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) του καγκελάριου Όλαφ Σολτς, των Πρασίνων και του Ελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (FDP) του Λίντνερ.
Ο Σολτς βγήκε «μαχητικά» την Τετάρτη, όπως αναφέρει το Politico. «Ο προϋπολογισμός αμφισβητείται φυσικά από το γεγονός ότι πολλοί έχουν συνηθίσει τα τελευταία χρόνια τις μεγάλες δαπάνες», δήλωσε στους νομοθέτες στο Βερολίνο. Αλλά «θα καταρτίσουμε τώρα και πάλι προϋπολογισμούς που δεν θα επιχειρούν να καταπολεμήσουν κρίσεις με αυτά τα πρόσθετα κεφάλαια που χρηματοδοτούνται από πιστώσεις, αλλά που θα είναι προσανατολισμένοι πολύ συγκεκριμένα στο μέλλον της χώρας μας».
Αντιδρούν και τα εργατικά συνδικάτα -«Το φρένο χρέους βάζει φρένο στο μέλλον»
Τα εργατικά συνδικάτα επέκριναν τις προτάσεις. Η επιμονή του Λίντνερ στην επιστροφή στο φρένο χρέους, το οποίο περιορίζει τον δανεισμό σε ένα κλάσμα του ΑΕΠ, βάζει «φρένο στο μέλλον», ιδιαίτερα σε μια εποχή πολλαπλών προκλήσεων, όπως η πράσινη μετάβαση και τα κοινωνικά ζητήματα, δήλωσε ο Στέφαν Κέρζελ της Γερμανικής Ομοσπονδίας Συνδικάτων.
Οι περικοπές είναι πολύ μεγαλύτερες από έναν αρχικό αριθμό 18 έως 22 δισεκατομμυρίων ευρώ που ανέφερε τον περασμένο μήνα ο υπουργός Οικονομίας των Πρασίνων, Ρόμπερτ Χάμπεκ.
Κι όμως: Σχέδιο για δημιουργία νέου χρέους
Παρ' όλα αυτά, η κυβέρνηση εξακολουθεί να σχεδιάζει νέο χρέος, ύψους 16,6 δισ. ευρώ, για το επόμενο έτος -το μέγιστο ποσό που επιτρέπεται, βάσει του φρένου χρέους.
Το Κοινοβούλιο θα κληθεί να εγκρίνει τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους το φθινόπωρο.
Οι Πράσινοι είναι ιδιαίτερα ενοχλημένοι για τις περικοπές στον προϋπολογισμό που επιβλήθηκαν στην υπουργό Οικογένειας Λίζα Πάους, οι οποίες, όπως λένε, ευθύνονται για το γεγονός ότι η κυβέρνηση αναγκάστηκε να περικόψει το γενναιόδωρο επίδομα της Γερμανίας που επιτρέπει στα ζευγάρια να πάρουν έως και 14 μήνες γονικής άδειας.
«Ρίχνουν» τις ευθύνες ο ένας στον άλλον -Ο «πόλεμος» του Twitter
Η διαμάχη κλιμακώθηκε τόσο πολύ τις τελευταίες ημέρες, που νομοθέτες των Πρασίνων και του FDP μοιράστηκαν εμπιστευτικές κυβερνητικές επιστολές στο Twitter, σε μια προσπάθεια να δείξουν ποιος πρέπει να κατηγορηθεί για τις περικοπές. Από την πλευρά του, ο Λίντνερ ανέβηκε στο Twitter για να πει στην Πάους ότι θα μπορούσε να έχει κάνει εξοικονομήσεις και σε άλλους τομείς.
Αν και μόνο τα νοικοκυριά με υψηλές αποδοχές και ετήσιο εισόδημα άνω των 150.000 ευρώ θα επηρεαστούν από τις περικοπές και δεν θα έχουν πλέον πρόσβαση στο επίδομα ανατροφής τέκνου, οι Πράσινοι είναι επικριτικοί επειδή φοβούνται ότι αυτό θα μειώσει τον αριθμό των ανδρών με υψηλούς μισθούς που θα λάβουν άδεια από την εργασία τους, ρίχνοντας μεγαλύτερο βάρος της φροντίδας των παιδιών στις γυναίκες.
Η αντιπολίτευση επιτέθηκε επίσης στο σχέδιο. Ο Mario Czaja, γενικός γραμματέας του κεντροδεξιού CDU, έκανε λόγο για «χαστούκι στο πρόσωπο των εργαζόμενων γονέων, που δημιουργεί de facto μια κοινωνία δύο κατηγοριών μεταξύ των σκληρά εργαζόμενων οικογενειών».
Ωστόσο, ο Σολτς τόνισε ότι η κυβέρνησή του παραμένει προσηλωμένη στην υλοποίηση ενός από τα βασικά σχέδια των Πρασίνων -ένα βασικό επίδομα για τα παιδιά από νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα, το οποίο προβλέπεται να εισαχθεί το 2025, αλλά η χρηματοδότησή του είναι ακόμη αβέβαιη.
Ένας άλλος τομέας που πλήττεται σε μεγάλο βαθμό είναι η υγεία. Ο Karl Lauterbach, ο υπουργός Υγείας, ανακοίνωσε ότι το υπουργείο του θα καταργήσει την κρατική επιδότηση για την ασφάλιση μακροχρόνιας φροντίδας.
Εκπαίδευση, τρένα, άμυνα
Άλλοι τομείς που επηρεάζονται από σοβαρές περικοπές δαπανών είναι η εκπαίδευση, η οποία θα μειώσει την ικανότητα της κυβέρνησης να χρηματοδοτεί τα φοιτητικά ταμεία, και οι μεταφορές, πράγμα που σημαίνει ότι το Βερολίνο μπορεί να διαθέσει λιγότερα χρήματα για την ανακαίνιση του προβληματικού σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας.
Η γερμανική σιδηροδρομική εταιρεία Deutsche Bahn δήλωσε ότι χρειάζεται 45 δισεκατομμύρια ευρώ φρέσκα χρήματα μέχρι το 2027 για αναβαθμίσεις και για να προετοιμαστεί για την αύξηση του αριθμού των επιβατών, το οποίο είναι στόχος της κυβέρνησης, καθώς η Γερμανία θέλει να ενθαρρύνει τις σιδηροδρομικές μετακινήσεις για να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Ωστόσο, τα σχέδια προϋπολογισμού του Λίντνερ προβλέπουν μόνο περίπου 12 δισ. ευρώ για τα έτη 2024-2027.
Αν και η κυβέρνηση σχεδιάζει να αξιοποιήσει ένα ειδικό ταμείο για το κλίμα για να αντλήσει περισσότερα χρήματα στον τομέα των σιδηροδρόμων, δεν είναι σαφές αν το ταμείο αυτό θα έχει επαρκή οικονομική δύναμη για να καλύψει τις ανάγκες της Deutsche Bahn, δεδομένου ότι χρησιμοποιείται επίσης για την πληρωμή άλλων αναγκών, όπως η επιδότηση ύψους 10 δισεκατομμυρίων ευρώ για ένα νέο εργοστάσιο τσιπ της Intel στην ανατολική Γερμανία.
Ελαφρά αύξηση στον αμυντικό τομέα και τα κονδύλια εκτός προϋπολογισμού για τον στόχο του 2%
Ο αμυντικός προϋπολογισμός της Γερμανίας θα γλιτώσει από περικοπές το επόμενο έτος και θα αυξηθεί ελαφρώς από 50 δισ. ευρώ σε σχεδόν 52 δισ. ευρώ. Ωστόσο, η αύξηση αυτή προβλέπεται να καλύψει μόνο το αυξημένο κόστος λόγω του πληθωρισμού και δεν θα είναι αρκετή για να πληρώσει τις επείγουσες επενδύσεις που απαιτούνται για την ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Γερμανίας εν μέσω του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και της διακηρυγμένης από τον Σολτς στροφής στην εξωτερική και αμυντική πολιτική, όπως αναφέρει το Politico.
Προς το παρόν, ο Σολτς δήλωσε ότι η κυβέρνηση θα αξιοποιήσει ένα ειδικό ταμείο 100 δισεκατομμυρίων ευρώ για στρατιωτικούς εξοπλισμούς για να πληρώσει αυτές τις επενδύσεις και να εκπληρώσει τον στόχο του ΝΑΤΟ να δαπανά τουλάχιστον το 2% της οικονομικής παραγωγής για την άμυνα από το επόμενο έτος.
Ωστόσο, εξακολουθεί να μην είναι σαφές πώς η Γερμανία θέλει να εκπληρώσει μόνιμα τον στόχο του 2% του ΝΑΤΟ, όταν αυτό το ειδικό ταμείο αρχίσει να εξαντλείται από το 2026.
«Παρακαλώ, ρωτήστε τον [υπουργό Άμυνας Μπόρις] Πιστόριους, πώς θέλει να τηρήσει τις δεσμεύσεις του ΝΑΤΟ» με αυτά τα σχέδια προϋπολογισμού, δήλωσε ο Christian Mölling από το Γερμανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.
Ο Σολτς υποστήριξε στο Κοινοβούλιο ότι μακροπρόθεσμα «πρέπει να χρηματοδοτήσουμε τις αμυντικές δαπάνες από τον τακτικό προϋπολογισμό».
Με πληροφορίες από Politico