Μόνο υπερβολή δεν είναι αν υποστηρίξει κανείς ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη μεταπολεμική κρίση στην οικονομία, η οποία ήρθε για να επιβαρύνει τα ήδη ταλαιπωρημένα νοικοκυριά μετά τη δεκαετή περιπέτεια των Μνημονίων.
Τα στοιχεία του Προσχεδίου του Προϋπολογισμού μιλάνε από μόνα τους, αν και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η κατάσταση δεν θα επιδεινωθεί, στην περίπτωση που η κρίση ενταθεί ή παραταθεί:
- Σε σχέση με το 2019 φαίνεται ότι το ΑΕΠ θα «χάσει» τουλάχιστον 16,7 δισ ευρώ.
- Σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις για το 2020, οι απώλειες στο ΑΕΠ αγγίζουν τα 26 δισ ευρώ
- Ακόμα κι αν όλα πάνε καλά κι επιβεβαιωθεί το βασικό σενάριο εργασίας, που καταλήγει σε ρυθμούς ανάπτυξης 7,5% το 2021, θα απέχουμε περί τα 2,2 δισ από τα επίπεδα του ΑΕΠ του 2019
- Τα 6 από αυτά τα 10 χαμένα ευρώ, προέρχονται από τα νοικοκυριά, λόγω της αύξησης της ανεργίας στο 18,6% και τη μείωσης των αμοιβών κατά 7%
- Η πτώση της κατανάλωσης υπολογίζεται στο 6%
- Τα φορολογικά έσοδα που έκαναν «φτερά» ξεπερνάνε τα 7,5 δισ ευρώ
Οι απώλειες αυτές, σε συνδυασμό με την ανάγκη αύξησης των δαπανών κατά περίπου 11,4 δισ ευρώ, για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορωνοϊού, οδηγούν σε ένα πρωτογενές έλλειμμα 10,6 δισ ευρώ.
Ωστόσο αυτό είναι το λιγότερο που απασχολεί το οικονομικό επιτελείο. Κρίσιμη είναι η στήριξη εργαζομένων- επιχειρήσεων στους μήνες που έρχονται, ειδικά αν ακολουθήσουν νέα περιοριστικά μέτρα, πόσο μάλλον ένα lock down έστω τοπικού χαρακτήρα. Με αυτό ακριβώς το δεδομένο, το υπουργείο Οικονομικών αφήνει ορθάνοικτο το «παράθυρο» για πρόσθετες παρεμβάσεις ως το τέλος του έτους, οι οποίες θα αποτυπωθούν στο τελικό σχέδιο του Προϋπολογισμού το Νοέμβριο.
Το επίδομα θέρμανσης
Μια από αυτές τις παρεμβάσεις, είναι η επίσπευση της καταβολής του επιδόματος θέρμανσης, με ένα κονδύλι 84 εκατ. Ευρώ, που ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε ότι θα επιβαρύνει τον Προϋπολογισμό του 2021. Η κίνηση αυτή, σε συνδυασμό με την πολύ χαμηλότερη τιμή εκκίνησης του πετρελαίου θέρμανσης- υπολογίζεται ότι θα κάνει πρεμιέρα γύρω στα 0,80 ευρώ έναντι 1,037 ευρώ πέρσι- θα βοηθήσει τα νοικοκυριά να αντεπεξέλθουν στη βασική ανάγκη θέρμανσης.
Πληροφορίες αναφέρουν, μάλιστα, ότι επανήλθε στο τραπέζι η συζήτηση για επιδότηση και των ηλεκτρικών θερμαντικών μέσων και του φυσικού αερίου. Με δεδομένο, όμως, δεν υπάρχει τεχνικά επεξεργασμένη πρόταση, φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο να αλλάξει εγκαίρως η δομή και λειτουργία του ισχύοντος πλαισίου.
Πρόσθετα μέτρα
Φυσικά υπό τις παρούσες συνθήκες, το ενδεχόμενο να απαιτηθούν πρόσθετα μέτρα στήριξης ισχύει και για το 2021, ειδικά στην περίπτωση που η υγειονομική κρίση παραταθεί και επηρεάσει εκ νέου αρνητικά τον Τουρισμό. Ήδη, στο Προσχέδιο προβλέπεται ενίσχυση των Αποθεματικών, καθώς πέρα από το 1 δισ ευρώ, έχουν υπολογιστεί άλλα 600 εκατ. Ευρώ για δράσεις Covid, ενώ στο ίδιο «μαξιλάρι» θα προστεθούν και τα κοινοτικά κονδύλια του 1,2 δισ ευρώ- όταν με το καλό εισπραχθούν- από το React EU.
Όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές, εάν παρά ταύτα απαιτηθούν κι άλλα κονδύλια, για πρόσθετα μέτρα στήριξης, τότε πάμε στην ενεργοποίηση του δυσμενούς δημοσιονομικού σεναρίου, που οδηγεί σε πρωτογενές έλλειμμα 3%. Από αυτές τις επιπλέον δαπάνες ή αναστολές φορολογικών εσόδων, θα μπορούν να ενισχυθούν επιχειρήσεις- εργαζόμενοι κι όπως όλα δείχνουν μέρος αυτών των πρόσθετων αναγκών θα αφορούν στην υπό σχεδίαση ρύθμιση για τα χρέη που δημιουργήθηκαν μετά την καραντίνα.