Εάν η Αριστερά συνολικά την 6η Μαϊου έσπασε -όπως αναμενόταν- το δικό της εκλογικό «ρεκόρ», ο Αλέξης Τσίπρας πιστώνεται έναν άθλο ιστορικών διαστάσεων.
Το ποσοστό που εξασφαλίζει ο ΣΥΡΙΖΑ υπό την ηγεσία του κ. Τσίπρα, ένα ποσοστό γύρω στο 16,7%, όντως, «γράφει ιστορία» - κι όχι μόνο για ένα λόγο. Για πρώτη φορά στα μεταπολιτευτικά χρονικά ένα κόμμα της Αριστεράς κατατάσσεται δεύτερο, «σπάζοντας» τη δικομματική κυριαρχία. Σε ολόκληρη την ελληνική πολιτική ιστορία αυτό συνέβη μόνο το 1958, με το 24,42% που είχε λάβει η ΕΔΑ του Ιωάννη Πασαλίδη. Τότε όμως η ΕΔΑ συσπείρωνε όλους τους αριστερούς, δίχως «ανταγωνισμούς» με άλλα κόμματα – στο συγκεκριμένο πεδίο.
Επιπροσθέτως, ο ΣΥΡΙΖΑ αποσπά το μεγαλύτερο ποσοστό που είχε ποτέ σε βουλευτικές εκλογές κόμμα της Αριστεράς από το 1974 και εντεύθεν. Ακόμη και ενιαίος Συνασπισμός, δηλαδή εκείνος που «στέγαζε» το ΚΚΕ και την Ελληνική Αριστερά του Λεωνίδα Κύρκου, στο εκλογικό του ζενίθ – τον Ιούνιο του 1989- δεν υπερέβη το 13,1%. Ποσοστό ουδόλως ικανοποιητικό, αν ληφθούν υπόψη οι προσδοκίες που έτρεφαν τότε τα στελέχη του ενιαίου ΣΥΝ, αλλά και οι αφόρητες συνθήκες, τις οποίες αντιμετώπιζε τότε το ΠΑΣΟΚ – σκάνδαλα, υπόθεση Κοσκωτά, υπόθεση γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού, κλπ.
Στην «ενδο – αριστερή» διελκυστίνδα, ο ΣΥΡΙΖΑ του κ. Τσίπρα γίνεται το πρώτο αριστερό κόμμα που αφαιρεί την πρωτοκαθεδρία από το ΚΚΕ, εξασφαλίζοντας μάλιστα ποσοστό σχεδόν διπλάσιο!
Αυτά και μόνο τα «επιτεύγματα» επαρκούν για να προσδώσουν στην επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ ιστορικές διαστάσεις. Πώς το πέτυχε, όμως, αυτό ο κ. Τσίπρας;
Οι δημοσκοπήσεις βιάστηκαν ... λίγα χρόνια
Την πολιτική του διαδρομή μέχρι τώρα τη χαρακτήρισαν τα «σκαμπανεβάσματα», οι πολλές μάχες με ενδοκομματικούς και «εξωτερικούς» αντιπάλους, οι σκληροί χαρακτηρισμοί τους οποίους του «αφιέρωσαν» πολλά στελέχη άλλων κομμάτων – κυρίως των δυο ... πάλαι ποτέ «μεγάλων» και του ΛΑ.Ο.Σ.
Στον απόηχο των εκλογών του 2007, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέκος Αλαβάνος εξέπληξε τους πάντες, δηλώνοντας ότι «χρίζει» διάδοχό του – και άμεσα- το νεαρό Αλέξη Τσίπρα. Μεγάλος σε ηλικία δεν ήταν ο κ. Αλαβάνος, υπό την ηγεσία του δε ο ΣΥΡΙΖΑ της «αριστερής στροφής» εξασφάλισε στις εκλογές το πολύ καλό 5,04%, εν αντιθέσει προς τα «λίγο πάνω από 3%», με τα οποία ο Συνασπισμός του Νίκου Κωνσταντόπουλου μπήκε στη Βουλή, το 2000 και 2004.
Ο κ. Τσίπρας έγινε, τότε, ένα είδος συμβόλου ηλικιακής – τουλάχιστον – ανανέωσης στην πολιτική ζωή. Κάτι σαν αύρα «φρέσκου αέρα». Άγνωστος όμως δεν ήταν – κάθε άλλο. Επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Ανοιχτή Πόλη» το 2006, γνωστός για την έντονη δραστηριότητά του στις μαθητικές καταλήψεις του 1990-91, μέλος του ΚΣ της ΕΦΕΕ την περίοδο 1995-97, Γραμματέας του Κεντρικού Συμβουλίου της Σπουδάζουσας Αθήνας της Νεολαίας ΣΥΝ στα έτη 1999- 2003, ο χαμογελαστός Αλέξης ήταν γνωστός – κι όχι μόνο εντός των τειχών του ΣΥΝ.
Ξαφνικά οι δημοσκοπήσεις άρχισαν – πρόωρα- να δίνουν φοβερά ποσοστά στο ΣΥΡΙΖΑ του κ. Τσίπρα. Ποσοστά όπως αυτά που θα κατέφθαναν πολλά ... χρόνια αργότερα- τον Μάϊο του 2012.
Τότε, όμως, άρχισε και η σύγκρουση του κ. Αλαβάνου με το «πουλέν» του. Σύγκρουση ξαφνική, την οποία ο Τύπος απέδωσε – σχεδόν αποκλειστικά- σε προσωπικά κίνητρα, αδικώντας όμως και τους δυο. Οι διαφωνίες τους ήταν κατά βάση πολιτικές, καθώς ο κ. Αλαβάνος επιθυμούσε μια ακόμη σαφέστερη κλίση του κόμματος προς τα αριστερά.
«Να βγάλουν τα σορτσάκια...»
Μέχρι τις εκλογές του 2009, το «δίδυμο» Αλαβάνου – Τσίπρα κατηγορήθηκε για πολλά, εντός και εκτός του ΣΥΡΙΖΑ. Για «έξαλλη πολιτική», για «θωπείες» προς τους κουκουλοφόρους έπειτα από τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου- για πολλά ακόμη.
«Να βγάλουν τα σορτσάκια» κάλεσε και τους δυο ο Θόδωρος Πάγκαλος, ενώ οι «ανανεωτικοί» και ο ίδιος ο Λεωνίδας Κύρκος κλιμάκωναν τις κινήσεις της «εσωτερικής αντιπολίτευσης». Στις εκλογές του 2009 ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε το μέτριο 4,6% και πολλοί κάγχασαν με τη «φούσκα των δημοσκοπήσεων» που – πολύ πρόωρα- αναδείκνυαν τον κ. Τσίπρα σε φαινόμενο. «Με trendy κινήσεις δεν γίνονται μεγάλα κόμματα», γράφτηκε χαρακτηριστικά σε μία εφημερίδα.
Λίγοι αντελήφθησαν, όμως, ότι η πολεμική αυτή- κυρίως η «εσωτερική» - θα βοηθούσε τον κ. Τσίπρα να συσπειρώσει γύρω τον – ανομοιογενή, όντως- ΣΥΡΙΖΑ. Πρώτον, διότι η «κόντρα» του με τον κ. Αλαβάνο, ο οποίος τελικά αποχώρησε, ήταν μια μάχη με την ακόμη πιο αριστερή «πρόταση» για το ΣΥΡΙΖΑ – ανάλογη αυτής που πρεσβεύει το «Αριστερό Ρεύμα» του Παναγιώτη Λαφαζάνη. Δοθέντος ότι ο «αριστερόστροφος» ΣΥΡΙΖΑ ήταν αυτός που ξέφυγε από τα μίζερα ποσοστά του 3,2% και 3,3%, η τόσο ... μαχητική εκστρατεία των «ανανεωτικών» για μια ...επιστροφή στα παλιά και στις «ανοιχτές γέφυρες» προς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έβρισκε μεγάλη απήχηση.
«Με έβγαλαν οι άλλοι από τα ρούχα μου...»
Η δεύτερη ακούσια «πριμοδότηση» του κ. Τσίπρα από τους λεγόμενους «ανανεωτικούς», αρκετοί εκ των οποίων μάλιστα πρότειναν τη διάλυση του πολυσυλλεκτικού, αριστερόστροφου ΣΥΡΙΖΑ και την επιστροφή στον παλιό ΣΥΝ, έγινε λόγω της έντασης των επιθέσεών τους. Χαρακτηριστικό ήταν αυτό που έλεγε στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, από τους λεγόμενους «ΚΚΕγενείς» του κόμματος:
«Αποφάσισα να υποστηρίξω ... σαν τρελός τον Τσίπρα, όταν είδα ότι λοιδορούσαν το 4,60% που πήραμε άνθρωποι που θεωρούσαν μια χαρά αποτελέσματα τα μικρότερα, αλλά και το 1,5% του παλιού ΚΚΕ εσωτερικού. Με έβγαλαν από τα ρούχα μου!».
Τον Φεβρουάριο του 2008 ο κ. Τσίπρας εξελέγη πρόεδρος του Συνασπισμού με 70,41%, υπερισχύοντας κατά κράτος του Φώτη Κουβέλη (28,67%). Η «εσωτερική μάχη» τον ανέδειξε θριαμβευτή. Όλα θα τα έκριναν, όμως, οι σχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ με τον ... έξω κόσμο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ του κ. Τσίπρα συνέχισε να αποτελεί στόχο επιθέσεων, σχεδόν όλων των άλλων κομμάτων. Τα δυο «μεγάλα» και ο ΛΑ.Ο.Σ τον κατηγορούσαν για «τυχοδιωκτισμό», για «ανεύθυνη στάση» στο θέμα των μεταναστών, για «εξαλλοσύνες». Ανάλογη κριτική ασκούσε ενίοτε και το ΚΚΕ, καταλογίζοντας στο κόμμα του κ. Τσίπρα εξεζητημένο ακτιβισμό. Κάποια στιγμή ο Άδωνις Γεωργιάδης είπε ότι του προκαλεί τρόμο η σκέψη πως θα μπορούσε κάποτε να αναλάβει κυβερνητικές ευθύνες ο «καταληψίας Τσίπρας».
Όλη αυτή η έντονη κριτική, πότε «έπιανε τόπο» και πότε βοηθούσε -ακουσίως- το ΣΥΡΙΖΑ να προσεγγίζει ένα φάσμα πολιτών, κυρίως νέων με πιο έντονες «ριζοσπαστικές» διαθέσεις.
Συγκροτημένες ομιλίες, στην περίοδο της κρίσης
Στην περίοδο της κρίσης, κατά γενική ομολογία ο κ. Τσίπρας άρχισε να κερδίζει έδαφος – και μάλιστα με εντυπωσιακό τρόπο. Οι δηλώσεις του και – κυρίως- οι ομιλίες του στη Βουλή ήταν καλά συγκροτημένες, εμπλουτισμένες με στοιχεία, σαφείς. Πολλοί άρχισαν να μιλούν για την «απαρχή της ωριμότητας» του επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος ταυτοχρόνως άρχισε να καθιστά περισσότερο προσεκτικό τον ακτιβισμό του.
Ανεκτίμητη ήταν και η βοήθεια που του προσέφερε στην παράταξη του κ. Τσίπρα ... το ΠΑΣΟΚ, καταγγέλλοντας το ΣΥΡΙΖΑ για κάθε κρούσμα αποδοκιμασίας σε βάρος «πράσινων» στελεχών. Αυτός ο ζήλος που παρέμενε ... αχαλιναγώγητος ακόμη και σε περιπτώσεις κατά τις οποίες «δράστες» ήταν γνωστά μέλη του ... ίδιου του ΠΑΣΟΚ (πχ στην επίθεση εναντίον του Χρήστου Μαγκούφη, στα Τρίκαλα) άφησε στο «συλλογικό υποσυνείδητο» μια εντύπωση: Την ιδέα ότι το ίδιο το ΠΑΣΟΚ εχθρευόταν και φοβόταν περισσότερο το ΣΥΡΙΖΑ...
Στην προεκλογική περίοδο του 2012, η πρόταση του κ. Τσίπρα για συγκρότηση αριστερής κυβέρνησης τέθηκε στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης. Όλοι σε αυτό απαντούσαν, αυτό πάσχιζαν να δείξουν ως δημαγωγικό, ανέφικτο, ή και εν δυνάμει επικίνδυνο. Ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κεντρικό σημείο αναφοράς, βοηθούσης και της επιλογής των κυρίων Βενιζέλου (πρωτίστως) και Σαμαρά (δευτερευόντως) να μην ... αφήνουν να πέσει κάτω καμία κουβέντα του κ. Τσίπρα! Τελικά έπεσαν σε επίπεδα απίστευτα χαμηλά τα κόμματά τους κι ο ΣΥΡΙΖΑ εκτοξεύτηκε...
Ο μόνος πολιτικός αρχηγός που γεννήθηκε στη Μεταπολίτευση!
Πώς θα διαχειριστεί ο κ. Τσίπρας αυτήν την «εκτόξευση», αυτό το απίστευτο ποσοστό, αυτήν την προσωπική – εκτός των άλλων- επιτυχία; Θα το διαπιστώσουμε στο εγγύς μέλλον. Η αλήθεια είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «στεγάζει» ιδεολογικές – πολιτικές τάσεις που έχουν μεταξύ τους σημαντικές αποστάσεις. Οι πολιτικές εξελίξεις πιθανότατα θα καλέσουν τον κ. Τσίπρα να κάνει επιλογές που μοιραία κάποιους θα δυσαρεστήσουν κι άλλους θα ικανοποιήσουν.
Προς το παρόν, η διαπίστωση ... κατοχυρώθηκε: Ο «καταληψίας μαθητής» του 1990-91 γράφει δικό του κεφάλαιο στην ελληνική πολιτική ιστορία. Είναι δύσκολο να μην θυμηθεί κανείς, τώρα, την ατάκα του Θόδωρου Πάγκαλου, ότι ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν καταδικασμένοι να περιορίζονται στο 3%...
Οι πολιτικοί συσχετισμοί που καταγράφηκαν την 6η Μαϊου δεν έχουν καμία σχέση με ό,τι ξέραμε στη μεταπολιτευτική περίοδο. Έχει ίσως τη σημειολογική σημασία της η παρατήρηση ότι, ο πολιτικός που αποδεικνύεται καταλύτης στο νέο τοπίο, είναι ο μόνος που γεννήθηκε στην μεταπολιτευτική περίοδο! Για την ακρίβεια, τέσσερις ημέρες έπειτα από την τυπική πτώση της χούντας...