Ο Κώστας Μπακογιάννης θα προτιμούσε να μη χρειάζεται να απαντά σε ερωτήσεις για την οικογένειά του. Ξέρει όμως ότι δεν γίνεται αλλιώς, γι' αυτό και μιλάει και για τον θείο του, Κυριάκο Μητσοτάκη, και για τη μητέρα του, Ντόρα Μπακογιάννη, και για το σόι του.
Συγχρόνως προσπαθεί να διαχωρίσει τα πράγματα, να αυτονομηθεί. Αισθάνεται υπερκομματικός και έτσι κατεβαίνει στην διεκδίκηση του δήμου Αθηναίων.
- Κύριε Μπακογιάννη, πώς θα παρουσιάζατε τον εαυτό σας, σε κάποιον που δεν σας γνωρίζει;
«Θα σας έλεγα ότι είμαι ένας άνθρωπος που έχει πάθος με την αυτοδιοίκηση. Για μένα η αυτοδιοίκηση είναι ζωοποιός, με τρέφει, για έναν πολύ απλό λόγο: Γιατί στην αυτοδιοίκηση μετράει το απτό, το χειροπιαστό, και όχι οι μεγαλοστομίες, ο στόμφος. Σημασία δεν έχει τι λες, αλλά τι κάνεις. Και σίγουρα μπορεί να έχω κάνει λάθη, αλλά μόνο όποιος δεν δουλεύει δεν έχει κάνει. Και θέλω να πιστεύω ότι ακόμα και όταν έκανα το λάθος, το έκανα για να κάνω το σωστό. Σε κάθε περίπτωση, ποτέ δεν έκανα το ίδιο λάθος δεύτερη φορά. Μέχρι τώρα τουλάχιστον. Επίσης είμαι ένας άνθρωπος που παίρνει την δουλειά του πολύ στα σοβαρά αλλά τον εαυτό του καθόλου. Και βέβαια ένας μπαμπάς με τέσσερα υπέροχα παιδάκια».
- Σε αυτή την αυτοπαρουσίαση απουσιάζουν τα ονόματα που κουβαλάτε; Είστε γιος, εγγονός, ανιψιός, εκτός από μπαμπάς…
«Μα αυτό είναι δεδομένο. Νομίζω ότι η ταυτότητα ενός ανθρώπου είναι, σε μεγάλο βαθμό, προϊόν των επιλογών του. Δεν έχει να κάνει ούτε με τις συνθήκες, ούτε με τις συγκυρίες. Εχει να κάνει με αυτό που εσύ ο ίδιος προσπαθείς να είσαι. Προφανώς, είμαι ασύλληπτα υπερήφανος για την οικογένειά μου. Είμαι πάρα πολύ περήφανος για τον παππού μου τον Κώστα τον Μητσοτάκη, για τον παππού μου τον παπα-Κώστα τον Μπακογιάννη, είμαι πολύ περήφανος για την μητέρα μου, για τον Κυριάκο, για όλους. Και εννοείται ότι είμαι για τον πατέρα μου, τον οποίο ελπίζω πραγματικά να τιμώ».
- Η ενασχόλησή σας με τα κοινά ήταν κάτι σαν μονόδρομος, προκαθορισμένη;
«Αισθάνομαι λίγο άβολα να μιλάω για όλα αυτά τα προσωπικά, γιατί κάποια πράγματα θες να τα κρατήσεις για τον εαυτό σου. Από την άλλη, όταν εκτιθέμεθα στον δημόσιο διάλογο, είναι αλήθεια ότι ο κόσμος δικαιούται να ξέρει όσο περισσότερα για εμάς. Αλλά είναι τα τείχη των γραφείων μας που πρέπει να είναι γυάλινα, των σπιτιών μας όχι.
»Όπως και να΄ ναι, μπήκα στην αυτοδιοίκηση πριν από εννέα χρόνια γιατί είμαι τοπικιστής. Εχω μια βαθιά αγάπη για την Ευρυτανία, και αισθανόμουν ότι έχω ανοιχτούς λογαριασμούς. Θα μπορούσαν να είναι τα πράγματα αλλιώς; Σίγουρα».
- Τι εννοείτε «ανοιχτούς λογαριασμούς»;
«Αισθανόμουν τότε ότι ήθελα να έχω την ευκαιρία να προσπαθήσω να συνεχίσω κάτι που είχε μείνει στη μέση στην Ευρυτανία. Έμεινα στα κοινά γιατί συναντήθηκα με την πολιτική της αληθινής ζωής που είναι η τοπική αυτοδιοίκηση. Έμεινα στα κοινά γιατί έζησα τη χαρά του κόσμου, όταν γινόταν κάτι μικρό ή μεγάλο που άλλαζε τη ζωή τους προς το καλύτερο. Συνεχίζω, γιατί τώρα πιστεύω ότι μπορώ να αλλάξω πολλά περισσότερα. Θα μπορούσαν να είχαν γίνει διαφορετικά τα πράγματα; Σίγουρα. Ενδεχομένως και να προτιμούσα να είναι διαφορετικά; Απολύτως. Όμως αυτή είναι η ζωή».
- Πόσο σας αφορά η κουβέντα περί νεποτισμού;
«Με αγγίζει στον βαθμό που καταλαβαίνω ότι γίνεται. Έπειτα από τόσα χρόνια στην αυτοδιοίκηση- και είμαι ο πρώτος αμιγώς αυτοδιοικητικός που δοκιμάζεται για τον δήμο της Αθήνας εδώ και πολλά χρόνια- νομίζω ότι έχω κριθεί με τα καλά μου και τα κακά μου, τα θετικά και τα αρνητικά. Αν σήμερα μιλήσετε με δημότες του Καρπενησίου ή πολίτες της Περιφέρειας της Στερεάς Ελλάδας, μπορεί να σας πουν τι ωραία που τα έκανε ο Μπακογιάννης ή τι χάλια που τα έκανε. Κανείς δεν θα σας πει για την μάνα μου, τον πατέρα μου και το σόι μου. Το σόι μου είναι οι άνθρωποι που υπηρετώ».
- Όταν η μητέρα σας, η Ντόρα Μπακογιάννη, ήταν δήμαρχος Αθηναίων, το είχατε σκεφτεί για τον εαυτό σας;
«Ούτε για πλάκα. Στην Αθήνα μεγάλωσα, αλλά δεν μου είχε περάσει ποτέ από το μυαλό. Όπως όλοι μας έτσι και εγώ, βίωσα την οικονομική κατάρρευση της χώρας και μαζί την απόλυτη κρίση ενός πολιτικού συστήματος που απέτυχε. Και μας έβαλε όλους απέναντι του, ώστε να διαρραγούν οι λεγόμενοι δεσμοί εμπιστοσύνης στον υπέρτατο βαθμό. Όταν ο Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωνε από το Καστελόριζο την είσοδό μας στο ΔΝΤ, εγώ πήγα στο Καρπενήσι, γιατί πίστεψα ότι μπορούμε να το κάνουμε αλλιώς».
- Ξεκινήσατε από το μικρό για να πάτε στο μεγάλο και τώρα στο κεντρικό…
«Κοιτάξτε, αυτή την διάκριση δεν την έκανα ποτέ στο μυαλό μου. Τι είναι το μικρό και τι είναι το μεγάλο στην αληθινή ζωή; Ποτέ δεν αισθάνθηκα ότι υπηρετώντας τον δήμο Καρπενησίου έκανα κάτι μικρό. Αισθανόμουν πάντα ότι έκανα κάτι μεγάλο. Το ίδιο και για την περιφέρεια. Εχω την καλή ή την κακή συνήθεια να τα παίρνω όλα προσωπικά. Γίνεται μια διάκριση ανάμεσα στην υψηλή και την λεγόμενη χαμηλή πολιτική, αλλά δεν είναι έτσι. Για μένα υψηλή πολιτική είναι να παρεμβαίνεις θετικά και να αλλάζεις προς το καλύτερο τη ζωή των πολιτών. Τα πεζοδρόμια, ο φωτισμός, η καθαριότητα, το πράσινο είναι ποιότητα ζωής. Γι΄αυτό κι εμείς, όλον αυτόν τον καιρό επιμένουμε στον πολιτισμό της καθημερινότητας, σ΄όλα αυτά τα μικρά που κάνουν τα μεγάλα».
- Ποιες είναι οι πρώτες κινήσεις που θα κάνετε αν εκλεγείτε δήμαρχος;
«Μιλάμε για μία από τις αρχαιότερες και σπουδαιότερες πρωτεύουσες του πλανήτη και η τάση είναι να πρέπει να μιλήσεις για τα μεγάλα, τα φαραωνικά. Επιμένω όμως, να βλέπω τα πράγματα διαφορετικά, ανάποδα, από κάτω προς τα πάνω. Γι΄αυτό και μιλάμε για τον πολιτισμό της καθημερινότητας, όπως σας είπα. Πρώτα η ασφάλεια, μετά η καθαριότητα, ο φωτισμός, το πράσινο και ύστερα ο δημόσιος χώρος, τον οποίο πρέπει να τον ανακτήσουμε και να τον απελευθερώσουμε. Αν μία χώρα δεν είναι άξια να καθαρίσει την πρωτεύουσά της, είναι άξια να βγει από την κρίση; Αυτό βέβαια απαιτεί να κάνουμε μεταξύ μας και μία συμφωνία εμπιστοσύνης. Αν οι δημότες της Αθήνας μου κάνουν την ύψιστη τιμή και μου επιτρέψουν να τους υπηρετήσω, τότε, ο δήμος θα είναι κατά 50% ευθύνη δική μου και κατά 50% ευθύνη δική τους. Γιατί ο δήμος είναι υποχρεώση του δημάρχου αλλά δικαίωμα όλων.
Δεν παρουσιάζομαι ως μάγος κυρία Λοβέρδου… Εχω πλήρη επίγνωση και της πραγματικότητας και των δυνατοτήτων που έχουμε, τα θεσμικά και χρηματοδοτικά εργαλεία. Και όμως πιστεύω, ότι όλοι μας, ο καθένας από την πλευρά του, πρέπει κάποια στιγμή να δώσουμε την μάχη για έναν νέο πολιτικό πολιτισμό. Όπως πολύ ωραία το λέει ο Διονύσης Σαββόπουλος, κάποια στιγμή θα πρέπει να συγχωρέσουμε ο ένας τον άλλον, να τον ακούσουμε και γιατί όχι, να εμπιστευτούμε ο ένας τον άλλο. Κι εδώ είναι που η αυτοδιοίκηση μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο με το παράδειγμά της, με τις πράξεις της. Στην ουσία».
- Τι δεν έχει κάνει στον δήμο ο Γιώργος Καμίνης;
«Προσωπικά τον σέβομαι και τον τιμώ και έχω μια καλή, τολμώ να πω, σχέση μαζί του σε ανθρώπινο επίπεδο. Είναι προβλέψιμο, το πιο κλασικό, παλιό κόλπο, ένας υποψήφιος δήμαρχος να μηδενίζει το έργο του απερχόμενου για να αναδείξει τα δικά του καλά. Δεν υπάρχει όμως 100-0. Αυτό δεν αλλάζει ότι η πόλη έχει σήμερα τεράστια προβλήματα που τα βιώνουμε καθημερινά. Προβλήματα αληθινής ζωής. Εμένα αυτά με αφορούν. Ο κύριος Καμίνης, ενδεχομένως να εστίασε σε άλλα θέματα».
- Γιατί να μην ψηφίσει κάποιος τον Παύλο Γερουλάνο;
«Δεν θα μπω σ΄ αυτήν την κουβέντα. Μετά από όλα αυτά τα χρόνια στην αυτοδιοίκηση, που ζω την ελληνική κοινωνία από μέσα, έχω βασικά, κι ας με πείτε ρομαντικό, μια πίστη στο ένστικτο των Ελλήνων. Σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να ρίξω το επίπεδο της συζήτησης μιλώντας αρνητικά. Κι ακόμα όταν δέχομαι ανοίκειες επιθέσεις, δεν έχω σκοπό να απαντήσω. Ελπίζω να σας πείσω γιατί να ψηφίσετε εμένα, όχι γιατί να μη ψηφίσετε κάποιον. Και θα σας πω κάτι: Η αρνητική ψήφος, αποτελεσματική μεν βραχυπρόθεσμα, ωστόσο έχει κοντά ποδάρια. Τον κόσμο τον θέλεις μαζί σου, να σε πιστέψει για να μπορέσεις να κάνεις τις αλλαγές που πρέπει. Όχι απλώς να σε ανεχτεί έναντι κάποιου άλλου».
- Σας προβληματίζει ότι ο έτερος υποψήφιος που γνωρίζουμε έχει παρόμοιο κοινωνικό προφίλ με το δικό σας;
«Πιστεύετε ότι η πολιτική συμπεριφορά ενός ανθρώπου είναι συνάρτηση της οικογένειάς του ή της καταγωγής του;»
- Ναι, φυσικά, παίζει ρόλο…
«Δεν νομίζω. Αν κάνουμε το λάθος και θεωρήσουμε ότι αυτές οι εκλογές είναι για τους υποψηφίους, έχουμε χάσει όλοι. Οι εκλογές αυτές είναι για τις Αθηναίες και τους Αθηναίους. Οι υποψήφιοι οφείλουμε να έχουμε ολοκληρωμένη πρόταση και βεβαίως έναν πολύ σοβαρό σχεδιασμό. Γι΄ αυτό και επιμένουμε σε έννοιες όπως κοστολόγηση, προτεραιότητες, χρονοδιαγράμματα».
- Μα αλήθεια, στις εκλογές πιστεύετε ότι ο κόσμος ψηφίζει προγράμματα ή πρόσωπα;
«Νομίζω ότι δίνει πολλή μεγαλύτερη σημασία στα προγράμματα απ΄ ό,τι πιστεύουμε. Κι αυτό ισχύει κυρίως στην αυτοδιοίκηση. Μη ξεχνάτε ότι όταν είσαι υποψήφιος θέλεις να κερδίσεις τις εκλογές, αλλά θέλεις να δημιουργήσεις και τις προϋποθέσεις εκείνες ώστε να μπορείς να έχεις αποτελέσματα την επόμενη μέρα. Αν λοιπόν το πρόγραμμά σου έχει εγκριθεί, έχεις την ώθηση, να πας και να πεις στο πρώτο δημοτικό συμβούλιο, “αυτά μας ζήτησαν, αυτά θα κάνουμε”.
»Το πρόσωπο παίζει ρόλο ως προς την ικανότητα υλοποίησης. Εγώ δεν παρουσιάζομαι ούτε ως τέλειος ούτε ως αλάνθαστος. Ως ομάδα όμως, έχουμε αποδείξει τι μπορούμε να κάνουμε, ξεκινώντας από τον δήμο Καρπενησίου ως την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας».
- Δεν προεξοφλείτε ωστόσο ότι ενδεχομένως κι εσείς να μεταπηδήσετε αργότερα στην κεντρική πολιτική σκηνή;
«Στο δικό μου μυαλό το να υπηρετείς τον Δήμο Αθηναίων είναι η ύψιστη τιμή, δεν μπορώ να φανταστώ κάτι πιο συναρπαστικό και πιο όμορφο. Είχα πολλές ευκαιρίες να μεταπηδήσω στην κεντρική πολιτική σκηνή, έως τώρα, αλλά δεν το έκανα, γιατί δεν μου άρεσε και δεν μου ταίριαζε».
- Αισθάνεστε, πράγματι, υπερκομματικός;
«Αλίμονό μου αν δεν αισθανόμουν ότι μπορώ να εκφράσω όλους τους Αθηναίους και τις Αθηναίες, χωρίς διακρίσεις. Ποτέ δεν έκρυψα τι πιστεύω και ποια είναι η πολιτική μου προέλευση.Θα ήταν άλλωστε απόλυτα υποκριτικό. Από εκεί και πέρα, όλα αυτά τα χρόνια, χτίζαμε πλατιές κοινωνικές συμμαχίες που υπερέβαιναν κόμματα και ιδεολογίες, πάντοτε ενώναμε δυνάμεις και δεν υποκύψαμε στις σειρήνες του διχασμού ή του μίσους. Και το κάναμε πολύ συνειδητά. Οι συνδυασμοί μας είχαν όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου και έτσι θα είναι και ο συνδυασμός μας για την Αθήνα.
»Κι αυτό σου επιτρέπει μετά να δημιουργήσεις όρους μέσα στο δημοτικό συμβούλιο για συνεννόηση, συνεργασία και συναίνεση. Οκτώ στις δέκα αποφάσεις στο Περιφερειακό μας Συμβούλιο σήμερα λαμβάνονται με διευρυμένες πλειοψηφίες… Αυτό για μένα είναι ίσως από τα πιο σπουδαία μας επιτεύγματα».
- Θα ψηφίζατε εσείς κάποιον με το δικό σας προφίλ;
« Το δικό μου προφίλ; Αν εννοείτε αν θα ψήφιζα έναν νέο άνθρωπο με κέφι και εμπειρία, τότε ναι. Πολύ νωρίς αποφάσισα ότι δεν θα γίνω αυτό που κοροϊδεύω, με τα καλά μου και τα κακά μου, σχεδόν ακομπλεξάριστα και ενδεχομένως με αυτή την λογική να φάω και το κεφάλι μου. Αλλωστε αυτός είναι και ο λόγος που αισθάνομαι σιγουριά και αυτοπεποίθηση γι΄ αυτό που παρουσιάζω, γιατί είναι αληθινό, αυθεντικό, δικό μου».
- Γιατί να σας ψηφίσουν οι Αθηναίοι;
«Θα τους έλεγα γιατί θα κάνω ό,τι μπορώ, θα τα δώσω όλα. Και κυρίως, αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο και λίγο εγωιστικά, είναι να μπορώ και μετά από τέσσερα χρόνια να κυκλοφορώ στις γειτονιές της Αθήνας, και να συζητάω με τους πολίτες, με την ίδια άνεση που το κάνω τώρα και με ψηλά το κεφάλι. Ως ένας άνθρωπος που όλοι ξέρουν ότι έβαλε όλο του το είναι…».
- Σας δημιουργεί άγχος η αίσθηση ότι είστε το φαβορί, ότι πάτε να κερδίσετε;
«Μα δεν έχω αυτή την αίσθηση, σε καμία περίπτωση. Δεν πιστεύω στα φαβορί. Είμαι ένας άνθρωπος που πατάει γερά στα πόδια του, δεν παρασύρομαι. Ξέρω πάρα πολύ καλά ότι οι εκλογές είναι εκλογές και ότι είναι πολύ δύσκολες γιατί είναι μεγάλα τα προβλήματα και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Αθήνα. Συνεπώς δεν έχω καμία ψευδαίσθηση ή αυταπάτη. Εχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας. Χρειάζεται πολλή δουλειά. Και κανείς, μα κανείς δεν μας χρωστάει τίποτα, πολλώ δε μάλλον τη ψήφο του».
- Σας απασχολεί να μην απογοητεύσετε;
«Αυτά σε επηρεάζουν στον βαθμό που επηρεάζουν το σπίτι σου, την οικογένειά σου κι εσένα προσωπικά. Αν ρωτήσετε, τουλάχιστον τα παιδιά μου νομίζω ότι δεν τους χαλάει και πολύ να χάσω τις εκλογές, για να με βλέπουν περισσότερο.
»Είμαι πλέον σαράντα χρόνων, έχω ζήσει διάφορα στην ζωή μου, και θεωρώ ότι υπάρχουν πολύ σημαντικότερα πράγματα από το αν θα κερδίσεις ή θα χάσεις τις εκλογές. Πάντα άλλωστε,η πολιτική τελειώνει άσχημα. Κάποια στιγμή θα χάσεις, αυτό είναι σίγουρο. Το ερώτημα είναι πως θα είσαι την επόμενη μέρα κι αν θα αισθάνεσαι καλά με τον εαυτό σου και τους γύρω σου. Αυτό είναι το μεγάλο ζητούμενο. Τώρα, αν με ρωτάτε αν με απασχολεί να μην απογοητεύσω τον κόσμο σε περίπτωση που με εμπιστευτεί, ναι, με απασχολεί. Και είναι μια χαρά κινητήριος δύναμη αυτό».
- Τι συνέβη τελικά με τον Γιώργο Πατούλη; Αποσύρθηκε για χάρη σας από τον δήμο και θα κατέβει στην περιφέρεια;
«Καταλαβαίνω ότι όλα αυτά πουλάνε…Για πρώτη φορά όμως, η Νέα Δημοκρατία, δεν είπε απλώς ότι δεν θα δώσει χρήσμα ή στήριξη αλλά και ότι δεν θα παρέμβει στις επιλογές των τοπικών κοινωνιών. Κι αυτό για μένα δείχνει βαθύ σεβασμό για τις τοπικές κοινωνίες και την αυτοδιοίκηση. Γιατί μπορεί να πάψει πια η αυτοδιοίκηση να θεωρείται παρακατιανή. Και αποπαίδι του κομματικού μηχανισμού. Αυτή είναι η ουσία. Από εκεί και πέρα ο καθένας μας έκανε τις επιλογές του και όλοι μας θα κριθούμε από τον κόσμο».
- Μια εικόνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και δημάρχου Κώστα Μπακογιάννη πώς τη σχολιάζετε;
«Όπως θα έβλεπα και μία εικόνα πρωθυπουργού Χ και δημάρχου Ψ… Ο καθένας έχει τον θεσμικό του ρόλο».
- Ναι, αλλά εδώ υπάρχει η συγγενική βάση;
«Προφανώς. Αναρωτιέμαι όμως, γιατί δεν μου έκανε κανείς αυτή την ερώτηση τόσα χρόνια που ο Κυριάκος είναι αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας κι εγώ ένας εκ των δεκατριών περιφερειαρχών της χώρας; Με τον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας, συμφωνούμε σε πολλά, ενδεχομένως να διαφωνούμε σε κάποια. Με τη ψήφο του κόσμου, ο καθένας μας θα αναλάβει τις ευθύνες του, με σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Και έτσι θα πορευτούμε. Άλλωστε όλοι μας κρινόμαστε συνεχώς».
Φωτογραφίες Πάνος Μάλλιαρης-iefimerida.gr