Εκλογές «μυρίζουν» τα στοιχεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού, καθώς εάν επιβεβαιωθεί η τάση του πρώτου εννιαμήνου, τότε η κυβέρνηση θα βρεθεί με περίπου 1,8 δις ευρώ υπερπλεόνασμα στα χέρια.
Όπως προκύπτει από την ανάλυση των στοιχείων που έχει κάνει το Γραφείο Κρατικού Προϋπολογισμού στη Βουλή, με τη συμπλήρωση των πρώτων εννιά μηνών του έτους, καταγράφεται δημοσιονομική επίδοση περίπου 1 δις ευρώ καλλύτερη από πέρσι. Εάν δεν υπάρξουν ανατροπές έως το τέλος της χρονιάς, τότε το πρωτογενές πλεόνασμα θα κινηθεί στα επίπεδα του 4,5%! Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ότι θα δημιουργηθεί δημοσιονομικός χώρος γύρω στα 1,8 δις ευρώ κι αν υπολογίσει κανείς ένα αναγκαίο «μαξιλάρι» περίπου 200 εκατ. ευρώ, τότε η κυβέρνηση θεωρητικά θα έχει τη δυνατότητα να μοιράσει περίπου 1,5 δις ευρώ ως κοινωνικό μέρισμα.
Το ΓΠΚ δείχνει να αμφισβητεί ότι αυτά τα υπερπλεονάσματα είναι αποτέλεσμα της υπερφορολόγησης, επικαλούμενο τα στοιχεία της πρόσφατης έκθεσης του ΟΟΣΑ, που δείχνει ότι η Ελλάδα κατατάσσεται κάπου στη μέση της Ευρωζώνης ως προς τις επιβαρύνσεις φόρων- εισφορών σε ποσοστό του ΑΕΠ, με 38,6%, έναντι μέσου όρου 37,3%.
Από την ίδια έκθεση προκύπτει, όμως, ότι η Ελλάδα, σε σχέση με τους φόρους σε αγαθά και υπηρεσίες (ΦΠΑ, Ειδικοί φόροι κατανάλωσης, δασμοί) κατέχει την πρώτη θέση σε επίπεδο Ευρωζώνης με 15,8%, ενώ παρουσίασε τη μεγαλύτερη αύξηση των εσόδων προς ΑΕΠ στην Ευρωζώνη κατά την περίοδο 2007-2016 (κατά 7,4 ποσοστιαίες μονάδες) σαν συνέπεια των μέτρων που εφαρμόστηκαν στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής.
Ποια είναι η γενεσιουργός αιτία αυτών των υπερπλεονασμάτων, κατά το ΓΠΚ; Η σταθερή υποεκτίμηση από τους Θεσμούς, των μέτρων που ελήφθησαν στη διάρκεια του 3ου Μνημονίου. Ίσως η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι η πρόβλεψη ότι η αύξηση του ΦΠΑ από το 23% στο 24% θα είχε «καθαρή» απόδοση κάτι παραπάνω από 400 εκατ. ευρώ. Από την άλλη, δεν μπορεί να παραγνωρίσει κανείς τις ευθύνες των Ελληνικών Αρχών, που λόγω των καθυστερήσεων στις αξιολογήσεις, επέτειναν το κλίμα αβεβαιότητας.
Σημαντική πηγή αβεβαιότητας, κατά το ΓΠΚ, αποτελεί και η κλιμάκωση των δημοσιονομικών πιέσεων υπό το βάρος δικαστικών αποφάσεων που ακυρώνουν εφαρμοσμένες μισθολογικές και συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι προκύπτουν ζητήματα ίσης μεταχείρισης καθώς δεν είναι απόλυτα σαφές γιατί οι μισθολογικές και συνταξιοδοτικές περικοπές ήταν συνταγματικές σε κάποιες κατηγορίες δημόσιων λειτουργών αλλά αντισυνταγματικές σε κάποιες άλλες κι αυτό με τη σειρά του μπορεί να εγείρει επιπλέον δικαστικές διεκδικήσεις από άλλες κατηγορίες μισθωτών ή συνταξιούχων με σημαντικό δημοσιονομικό ρίσκο. Το ΓΠΚ δεν θεωρεί, πάντως, πιθανό ένα τσουνάμι υποχρεώσεων από τέτοιες διεκδικήσεις.
Καμπανάκι κινδύνου κρούει το ΓΠΚ και λόγω του εκλογικού κύκλου, με εντεινόμενο πολιτικό ανταγωνισμό ο οποίος μπορεί να στείλει αντιφατικά μηνύματα όσον αφορά τις δεσμεύσεις της οικονομικής πολιτικής και να διαταράξει τις ευνοϊκές προσδοκίες που έχουν διαμορφωθεί. Από τις έως τώρα εξαγγελίες της κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο επικεφαλής του ΓΠΚ, δεν θεωρεί πάντως ότι τίθεται σε κίνδυνο ο στόχος για πλεόνασμα 3,5%.
Εν αναμονή των τελικών αποφάσεων για τις συντάξεις, ο επικεφαλής του ΓΠΚ παρατηρεί ότι θα ήταν πολύ αρνητική εξέλιξη αν η πρώτη μεταμνημονιακή έκθεση αξιολόγησης βάλει stop στην εκταμίευση της πρώτης δόσης (600 εκατ. ευρώ), από τα κέρδη του Ευρωσυστήματος. Από την άλλη, αν επρόκειτο για απλή αναβολή, τότε τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Η τοποθέτηση αυτή έγινε με φόντο τις πληροφορίες, που αναφέρουν ότι οι Ευρωπαίοι καταγράφουν καθυστερήσεις στην υλοποίηση εκκρεμοτήτων από τις μνημονιακές «ουρές».