«Ναι» σε νέες εκλογές λέει η Ανγκελα Μέρκελ, η οποία δηλώνει πως προτιμά τις κάλπες από τον σχηματισμό μιας κυβέρνησης μειοψηφίας.
«Θα πρέπει να σκεφτούμε πολύ καλά τον δρόμο της κυβέρνησης μειοψηφίας. Δεν ήταν στον σχεδιασμό μου, αλλά τώρα θα πρέπει να περιμένουμε τις επόμενες ημέρες. Ο δρόμος των νέων εκλογών είναι ένας και ο δρόμος της κυβέρνησης μειοψηφίας είναι για μια σταθερή χώρα ένας άλλος δρόμος, τον οποίο πρέπει να σκεφτεί κανείς πολύ προσεκτικά. Δεν θέλω απόψε να πω "ποτέ", αλλά είμαι πολύ επιφυλακτική και πιστεύω ότι οι νέες εκλογές θα ήταν ο καλύτερος δρόμος», δήλωσε χαρακτηριστικά μιλώντας στην εκπομπή «Brennpunkt» του πρώτου καναλιού της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD.
Ερωτηθείσα αν θέλει να είναι εκ νέου υποψήφια Καγκελάριος, απάντησε καταφατικά. Πριν από έναν χρόνο ανακοίνωσα ότι θα είμαι υποψήφια για μια ακόμη θητεία. "Θα ήταν αστείο αν μετά την αποχώρηση του FDP από τις διαπραγματεύσεις αποχωρούσα κι εγώ και δυο μήνες μετά τις εκλογές έλεγα στους ψηφοφόρους «αυτό δεν ισχύει πια»", ανέφερε.
«Βρισκόμασταν στην τελική ευθεία» των διερευνητικών συνομιλιών για τον συνασπισμό «Τζαμάικα», δήλωσε η καγκελάριος και επέρριψε την ευθύνη της αποτυχίας των διαπραγματεύσεων στους Φιλελεύθερους. Δήλωσε δε «πολύ επιφυλακτική» σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο κυβέρνησης μειοψηφίας και τόνισε ότι σε αυτή την περίπτωση θα προτιμούσε τις νέες εκλογές, στις οποίες και θα ήθελε να είναι εκ νέου υποψήφια για την Καγκελαρία.
«Είναι βεβαίως λυπηρό ότι φτάσαμε σε αυτή την κατάσταση», είπε και επέρριψε την ευθύνη για την αποτυχία των διερευνητικών συνομιλιών στο FDP. Σέβομαι φυσικά την απόφασή τους, όσο και αν λυπάμαι, δήλωσε και ανέφερε ότι ήδη από το πρωί της Κυριακής υπήρχαν κάποιες ενδείξεις για την αποχώρηση του FDP. «Από την σκοπιά μου, θεωρώ ότι βρισκόμασταν στην τελική ευθεία και είχαμε πετύχει πάρα πολλά για τους ψηφοφόρους», επισήμανε η Καγκελάριος και τόνισε ότι υπήρχε συμφωνία και σε πολλά ζητήματα που έθεσε το FDP, όπως ο φόρος αλληλεγγύης.
«Θα απαλλάσσαμε το 75% των πολιτών από τον φόρο», εξήγησε και ανέφερε ότι ακόμη και στο θέμα της μετανάστευσης που χώριζε τους Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) από τους Πράσινους, υπήρξε μεγάλη προσέγγιση. Σε αυτό το σημείο η κυρία Μέρκελ επαίνεσε τους Πράσινους, οι οποίοι, όπως είπε, σε πολλά θέματα κινήθηκαν προς την πλευρά της Χριστιανικής Ένωσης. Οικοδομήθηκε σχέση εμπιστοσύνης, κάτι που επίσης χρειάστηκε χρόνο, πρόσθεσε, ενώ σε ό,τι αφορά το δικό της κόμμα και το CSU, υποστήριξε ότι μετακινήθηκαν σε πολλά θέματα - «κάναμε επαναστατικά βήματα», είπε χαρακτηριστικά - και «επί της ουσίας (η συμφωνία) φαινόταν εφικτή».
Απαντώντας σε ερώτηση αν θα γίνουν νέες εκλογές ή αν οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) θα προσκληθούν για μια ακόμη φορά σε διερευνητικές συνομιλίες για «μεγάλο συνασπισμό» ή ακόμη και αν θα επιχειρηθεί ο σχηματισμός κυβέρνησης μειοψηφίας, η Ανγελα Μέρκελ παρέπεμψε στον Ομοσπονδιακό Πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, ο οποίος τις επόμενες ημέρες θα συναντηθεί με τους αρχηγούς των κομμάτων και κατόπιν θα αποφασίσει για τις επόμενες κινήσεις. Η ίδια πάντως δήλωσε «πολύ επιφυλακτική» για το ενδεχόμενο κυβέρνησης μειοψηφίας και τόνισε ότι σε αυτή την περίπτωση θα προτιμούσε τη νέα προσφυγή στις κάλπες.
Σε ό,τι αφορά το SPD, η Καγκελάριος δήλωσε έτοιμη να διαπραγματευτεί για έναν νέο «μεγάλο» συνασπισμό, δήλωσε ωστόσο κατανόηση και σεβασμό για τις θέσεις του και κατέληξε λέγοντας ότι θα περιμένει την έκβαση των συνομιλιών του Προέδρου με τον Αρχηγό του SPD, Μάρτιν Σουλτς.
Υπενθυμίζεται ότι μετά το ναυάγιο της «Τζαμάικα» τα πιθανά σενάρια για να ξεπεραστεί το πολιτικό αδιέξοδο είναι τρία: Κυβέρνηση μειοψηφίας με τα δύο χριστιανικά κόμματα και ίσως τους Πρασίνους, επανάληψη των εκλογών την ερχόμενη άνοιξη ή συνέχιση του συνασπισμού με τους Σοσιαλδημοκράτες.
Κυβέρνηση μειοψηφίας
Αν και συμβατή με το Σύνταγμα, το σενάριο μιας κυβέρνησης μειοψηφίας είναι η λιγότερο πιθανή εκδοχή. Όχι μόνο επειδή δεν υπήρξε ανάλογο προηγούμενο στη μεταπολεμική Γερμανία. Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές, οι συνθήκες τόσο στην ΕΕ όσο και στον παγκόσμιο πολιτικό στίβο, ιδίως μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ απαιτούν μια ισχυρή κυβέρνηση στο Βερολίνο.
Επαναληπτικές εκλογές
Για να προκηρυχθούν εκλογές θα πρέπει πρώτα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να δώσει σε κάποιον υποψήφιο την εντολή για το σχηματισμό κυβέρνησης και αυτός να μη καταφέρει να συγκεντρώσει ακόμη και την απλή πλειοψηφία στη βουλή. Το Σύνταγμα όμως δεν θέτει χρονικά όρια ως προς το μέχρι πότε ο γερμανός Πρόεδρος θα πρέπει να δώσει σε κάποιο άτομο την εντολή. Άλλωστε, η νυν υπηρεσιακή κυβέρνηση Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών έχει όλες τις αρμοδιότητες και όλα τα δικαιώματα όπως και μια «κανονική» κυβέρνηση και θεωρητικά θα μπορούσε να συνεχίσει να υπάρχει και για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, δηλαδή ως το τέλος της θητείας της σημερινής βουλής.
Μεγάλος συνασπισμός
Πάντως ο Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ θα καταβάλει κάθε προσπάθεια στο πλαίσιο των συνταγματικά προβλεπόμενων αρμοδιοτήτων του προκειμένου να αποτρέψει νέες εκλογές. Αυτό προκύπτει και από τις σημερινές του δηλώσεις μετά τη συνάντηση του με την καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ. Ενώ υπενθύμισε στα κόμματα την ευθύνη με την οποία τους έχουν επιφορτίσει οι ψηφοφόροι για το σχηματισμό κυβέρνησης τόνισε πως δεν μπορούν «έτσι απλά» να επιστρέψουν αυτή την ευθύνη στου ψηφοφόρους. Ενώ ζήτησε απ’ όλες τις πλευρές να επιδείξουν προθυμία για διάλογο, κάλεσε όλα τα κόμματα να επανεξετάσουν τη θέση τους σε ό,τι αφορά τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Η υπόδειξη εκτιμήθηκε στο Βερολίνο σαφώς ως μια παρότρυνση που απευθύνεται στο κόμμα από το οποίο προέρχεται, το SPD. Η μέχρι στιγμής άρνηση του προέδρου του κόμματος Μάρτιν Σουλτς για αυτή τη λύση δεν θα πρέπει να θεωρείται τελεσίδικη. Αρκετά στελέχη στην ηγεσία όπως ο υπ. Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ υποστηρίζουν μια άλλη άποψη.
Πάντως, μετά τη συνεδρίαση του προεδρείου του κόμματος το πρωί της Δευτέρας ο Μάρτιν Σουλτς δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι εξακολουθεί να ισχύει η θέση του SPD, ότι δεν πρόκειται να συνεχίσει το μεγάλο συνασπισμό και ότι θα πρέπει να επαναληφθούν οι εκλογές. Παράλληλα όμως παρέπεμψε στις πρωτοβουλίες που θα αναλάβει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με τον οποίο θα συναντηθεί την Τετάρτη.