Στα χέρια της οικογένειας Τραμπ πέρασε το νησί Σάσων στην Αλβανία, ένα από τα τελευταία της Μεσογείου που ακόμα δεν έχουν πέσει «θύματα» της υπερεκμετάλλευσης.
Η Ιβάνκα Τραμπ και ο σύζυγός της, Τζάρεντ Κούσνερ, ετοιμάζονται να επενδύσουν το εντυπωσιακό ποσό των 1,4 δισ. δολαρίων για να μετατρέψουν το παρθένο νησί με τις φτέρες, τις γιγάντιες λεβάντες, το δεντρολίβανο και τις δάφνες -μια εγκαταλελειμμένη βάση όπλων του Ψυχρού Πολέμου- σε έναν πολυτελή τουριστικό προορισμό, καθώς η κόρη του προέδρου των ΗΠΑ ετοιμάζεται να ακολουθήσει τα βήματα του πατέρα της στον κτηματομεσιτικό κλάδο.
Όπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα Guardian, οι Αλβανοί ήδη αποκαλούν «Ishulli i Trumpëve», δηλαδή «Νησί Τραμπ», το νησί Σάσων, που βρίσκεται ανάμεσα στην Αδριατική Θάλασσα και στο Ιόνιο Πέλαγος, σε στρατηγική θέση στην είσοδο του κόλπου του Αυλώνα, στο στενό του Οτράντο που χωρίζει την Ιταλία από την Αλβανία.
Η 43χρονη Ιβάνκα και ο 44χρονος Κούσνερ πέρασαν τον περασμένο χρόνο καταστρώνοντας σχέδια για τη μεταμόρφωση του νησιού και έκαναν ένα τεράστιο βήμα για την υλοποίηση του ονείρου τους, όταν, σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», η αλβανική κυβέρνηση ενέκρινε προκαταρκτικά το πρότζεκτ τους τον Ιανουάριο, δύο μήνες μετά την εκλογική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ επί της Κάμαλα Χάρις και λίγες μέρες πριν από την ορκωμοσία του.
Τόσο ο Κούσνερ όσο και ένας εκπρόσωπος της αλβανικής κυβέρνησης είχαν προηγουμένως απορρίψει κάθε υπόνοια ότι η διαδικασία αξιολόγησης του έργου θα επηρεαζόταν με οποιονδήποτε τρόπο από τη συγγενική του σχέση με τον Τραμπ, αλλά εξακολουθούν να εγείρονται ερωτήματα σχετικά με την έγκριση.
«Το ότι ένας τόσο διάσημος Αμερικανός επιχειρηματίας δείχνει το ενδιαφέρον του για επενδύσεις στην Αλβανία μάς κάνει πολύ περήφανους και χαρούμενους», δήλωσε εκπρόσωπος του Αλβανού πρωθυπουργού Έντι Ράμα το 2024.
Το νησί με τις νάρκες που θέλουν να μετατρέψουν σε τουριστικό παράδεισο η κόρη και ο γαμπρός του Τραμπ
Τόσο η Ιβάνκα όσο και ο Κούσνερ έχουν στενούς δεσμούς με τον κλάδο των ακινήτων μέσω των οικογενειών τους. Ωστόσο, το πρότζεκτ αυτό σηματοδοτεί την πρώτη φορά που η κόρη κι ο γαμπρός του Τραμπ θα επιχειρήσουν ένα βήμα στον κόσμο του υπερπολυτελούς τουρισμού, με πολλά δημοσιεύματα να σημειώνουν ότι το ζευγάρι περιμένει μια κοπιαστική ανηφόρα μέχρι να έτοιμο το θέρετρό τους να υποδεχθεί επισκέπτες.
Από το 1946 έως το 1991, επί κομμουνιστικής διακυβέρνησης της Αλβανίας, το καθεστώς του Ενβέρ Χότζα είχε μετατρέψει, υπό τον φόβο επίθεσης, το νησί Σάσων σε ένα απρόσιτο στρατιωτικό φρούριο. Στο νησί υπήρχε μια στρατιωτική βάση με κατοικίες, θέατρο, σχολείο και νοσοκομείο. Μέχρι τη δεκαετία του 1970, περίπου 150 οικογένειες στρατιωτικών ζούσαν στο νησί, χωρίς επαφή με την ηπειρωτική χώρα.
Σύμφωνα με τον Guardian, στο νησί υπάρχουν τούνελ μήκους περίπου 16 χλμ., όπου ζουν πλέον κυρίως νυχτερίδες, οχιές και άγρια κουνέλια, αλλά και περί τα 3.600 καταφύγια, ορισμένα εκ των οποίων θα συντηρηθούν και θα ενσωματωθούν στο κτηματομεσιτικό πρότζεκτ της Ιβάνκα Τραμπ και του Κούσνερ.
Ο Ιταλός δημοσιογράφος Μάρτσιο Μίλαν, ο οποίος επισκέφθηκε το αλβανικό νησί τον Ιούλιο του 2024, λίγο μετά την αποκάλυψη των σχεδίων της Ιβάνκα και του Κούσνερ, ανέφερε ότι το νησί είναι γεμάτο με «πινακίδες που απεικονίζουν νεκροκεφαλές και προειδοποιούν για νάρκες», αν και ο ξεναγός του δημοσιογράφου σημείωσε πως «στην πραγματικότητα, δεν είναι ακριβώς νάρκες». «Αυτό το μέρος είναι γεμάτο από μη πυροδοτημένα πυρομαχικά, υπάρχουν ακόμα πολλές περιοχές που πρέπει να καθαριστούν», κάτι που έχουν ήδη ξεκινήσει οι αλβανικές ένοπλες δυνάμεις.
Όπως αναφέρει το Lonely Planet, το νησί είναι εύκολα προσβάσιμο με οχηματαγωγά από την Αυλώνα. «Αυτό που κάποτε χρησιμοποιούταν ως βάση υποβρυχίων και αποθήκη χημικών όπλων από την ΕΣΣΔ στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, είναι τώρα η έδρα μιας αλβανο-ιταλικής στρατιωτικής βάσης, που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου ναρκωτικών.
Το καλοκαίρι του 2017 μια μικρή περιοχή του νησιού άνοιξε για επισκέπτες, καθιστώντας για πρώτη φορά προσβάσιμες περιοχές της παρθένας ακτογραμμής του και των καταλοίπων του ιστορικού του παρελθόντος», σημειώνει το Lonely Planet.
Ανησυχίες για το μέλλον του νησιού
Ο Έντι Ράμα δεν έκρυψε τον ενθουσιασμό του για τα σχέδια των Τραμπ-Κούσνερ για το νησί, δηλώνοντας στον Guardian ότι η Αλβανία «δεν έχει τα περιθώρια να μην εκμεταλλευτεί ένα δώρο σαν τη Σάσων» και προσθέτοντας: «Χρειαζόμαστε τον τουρισμό πολυτελείας όπως η έρημος το νερό».
Γι’ αυτό και η αλβανική κυβέρνηση ετοιμάζεται να κατασκευάσει, κοντά στην Αυλώνα, ένα αεροδρόμιο για τη μεταφορά των πλούσιων τουριστών στην περιοχή, το οποίο θα εξυπηρετεί και τους πελάτες του θερέτρου της Ιβάνκα και του Κούσνερ.
Ωστόσο, ορισμένοι στην Αλβανία επικρίνουν την κυβέρνηση Ράμα για αδιαφάνεια στις δοσοληψίες της με την κόρη και τον γαμπρό του Τραμπ.
Όπως δήλωσε στους Τάιμς της Νέας Υόρκης ο Άγκρον Σεχάτζ, βουλευτής αντιπολιτευόμενου κόμματος, «φυσικά και είναι σημαντική η ανάπτυξη του τουρισμού για μια φτωχή χώρα όπως η Αλβανία. Αλλά υπάρχει μια έλλειψη διαφάνειας εν προκειμένω και το κάνει να φαντάζει σαν μια ιδιωτική συμφωνία που εξυπηρετεί τα πολιτικά συμφέροντα του πρωθυπουργού».
Άλλοι ανησυχούν για τον αντίκτυπο που θα έχει η ανάπτυξη στην άγρια ζωή του νησιού. «Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί τώρα ο τουρισμός στη Σάσων βοηθά στη διατήρηση της φύσης, όχι στην καταστροφή της. Δεν πρέπει να αλλάξει αυτό», δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα The Independent ο ξεναγός Άρμπεν Κόλα.
Αν και ο Κούσνερ δεν σχολίασε τα πρόσφατα δημοσιεύματα για την τουριστική Μέκκα που σχεδιάζει στο αλβανικό νησί, τον περασμένο χρόνο είχε δηλώσει στον Guardian ότι το πρότζεκτ θα λάβει προσεκτικά υπόψη το φυσικό περιβάλλον στη Σάσων.
Μέχρι στιγμής παραμένει ασαφές πότε θα ξεκινήσουν τα έργα στο νησί για την ανέγερση του θέρετρου. Έγγραφα που αφορούν στην προκαταρκτική έγκριση από την αλβανική κυβέρνηση ανέφεραν ότι διατηρεί το δικαίωμα ανάκλησης της απόφασης εν αναμονή περαιτέρω διαπραγματεύσεων.