Πολλά είναι τα ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα σχετικά με την συντριβή του Falcon 50 στην Τουρκία που στοίχησε τη ζωή στον αρχηγό ΓΕΣ της Λιβύης και μία Ελληνίδα αεροσυνοδό.
Οκτώ άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, μεταξύ των οποίων ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού της Λιβύης, στρατηγός Μοχάμεντ Αλί Αχμέντ αλ-Χαντάντ και η Ελληνίδα αεροσυνοδός Μαρία Παππά, βυθίζοντας στο πένθος ουσιαστικά τρεις χώρες: Πρωτίστως τη Λιβύη και δευτερευόντως την Τουρκία και την Ελλάδα.
Το γεγονός πως το αεροσκάφος έπεσε λίγα λεπτά μετά την απογείωσή του από το αεροδρόμιο της Άγκυρας και ενώ είχε προηγηθεί συνάντηση του
αλ-Χαντάντ με τον Τούρκο υπουργό Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ, ανάγει τη διελεύκανση του συμβάντος σε πολύ σημαντικό διπλωματικό ζήτημα.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι τουρκικές αρχές ανακοίνωσαν πως το μαύρο κουτί του αεροσκάφους που βρέθηκε το πρωί της Τετάρτης θα εξεταστεί σε ουδέτερη χώρα κι ύστερα όλοι θα ενημερωθούν με όρους διαφάνειας.
Το χρονικό των επικοινωνιών πριν την συντριβή
Περίπου ένα 24ωρο μετά την συντριβή, οι τουρκικές αρχές έδωσαν στη δημοσιότητα με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τις επικοινωνίες που είχε το αεροσκάφος με το αεροδρόμιο της Άγκυρας. Ο κυβερνήτης φαίνεται πως είχε αντιληφθεί κάποιο σοβαρό πρόβλημα, καθώς εξέπεμψε επαναλαμβανόμενα το σήμα «PAN-PAN».
Το χρονικό των επικοινωνιών έδωσε με ανάρτησή του στο X, ο υπουργός Μεταφορών της Τουρκίας, Αμπτουλκαντίρ Ουράλογλου.
«Χθες (Τρίτη) το βράδυ, ένα ιδιωτικό αεροσκάφος τύπου Falcon 50, με αριθμό ουράς 9H-DFS, εγγεγραμμένο στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας της Μάλτας, το οποίο απογειώθηκε στις 20:17 τοπική ώρα από το Αεροδρόμιο Εσενμπόγκα της Άγκυρας με προορισμό το Αεροδρόμιο Μιτίγκα της Τρίπολης στη Λιβύη, δυστυχώς υπέστη δυστύχημα/συντριβή. Πριν από τη συντριβή του αεροσκάφους, πραγματοποιήθηκαν οι ακόλουθες συνομιλίες μεταξύ του Κέντρου Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας Εσενμπόγκα και του κυβερνήτη και συγκυβερνήτη:
- Στις 20:17 τοπική ώρα (σ.σ 21:17 ώρα Ελλάδας), το αεροσκάφος HMJ185 απογειώθηκε από το Αεροδρόμιο Εσενμπόγκα σύμφωνα με τις τυπικές διαδικασίες. Μετά την απογείωση, ο Πύργος του Εσενμπόγκα παρέδωσε τον έλεγχο στη Μονάδα Ελέγχου Προσέγγισης και στη συνέχεια στη Μονάδα Ελέγχου Περιοχής του Κέντρου μας, σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες. Επιτράπηκε στο αεροσκάφος η σταδιακή άνοδος στα ύψη που ζητήθηκαν.
- Στις 20:25, δόθηκε άδεια για πλεύση σε ύψος 34.000 ποδών.
- Στις 20:31, ενώ το αεροσκάφος βρισκόταν σε ύψος περίπου 32.000 ποδών, εξέπεμψε PAN-PAN, PAN-PAN, PAN-PAN (το επίπεδο κάτω από το σήμα MAYDAY), ανέφερε γενική ηλεκτρική βλάβη και ζήτησε διανυσμάτωση ραντάρ (πορεία πτήσης) για επιστροφή στην Άγκυρα.
- Στις 20:32, κατόπιν οδηγίας του ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας, δόθηκαν στο αεροσκάφος η πορεία και το επίπεδο καθόδου για την επιστροφή στο αεροδρόμιο Εσενμπόγκα.
- Στις 20:33, ο πιλότος ενεργοποίησε τον κωδικό έκτακτης ανάγκης 7700. Μετά την επιβεβαίωση του προβλήματος από τον ελεγκτή, διαπιστώθηκε ότι οι πληροφορίες υψομέτρου του αεροσκάφους δεν ήταν πλέον ορατές στο ραντάρ.
- Στις 20:34, λόγω παρεμβολών στις επικοινωνίες πιλότου-ελεγκτή, ο ελεγκτής επιβεβαίωσε το επίπεδο ήχου με τον πιλότο. Ταυτόχρονα, το αεροσκάφος παραδόθηκε στη Μονάδα Ελέγχου Προσέγγισης, αφού επιβεβαιώθηκε το ύψος του από τη Μονάδα Ελέγχου Περιοχής.
- Στις 20:35, το αεροσκάφος εξέπεμψε ξανά PAN-PAN, επικοινώνησε με τη Μονάδα Ελέγχου Προσέγγισης για την επιστροφή και έλαβε οδηγίες για διανυσμάτωση και επίπεδα καθόδου.
- Στις 20:36, η ευκρίνεια της επικοινωνίας χάθηκε και η φωνή του πιλότου έγινε δυσδιάκριτη. Παράλληλα, σημειώθηκαν μερικές απώλειες των στοιχείων πτήσης στην οθόνη του ραντάρ.
- Στις 20:38, το αεροσκάφος χάθηκε εντελώς από την οθόνη του ραντάρ. Την ίδια ώρα, δεν υπήρξε απάντηση στις κλήσεις του ελεγκτή. Για περίπου 5 λεπτά έγιναν προσπάθειες επικοινωνίας μέσω διαφορετικών συχνοτήτων χωρίς αποτέλεσμα. Αμέσως ενημερώθηκαν οι αρμόδιες μονάδες για την έναρξη επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης.
Τι σημαίνει το σήμα «Pan-Pan» που εξέπεμψε ο πιλότος του
Falcon 50
Το σήμα «Pan-Pan» είναι ένα διεθνές ραδιοτηλεφωνικό μήνυμα που χρησιμοποιείται στη ναυτιλία και την αεροπορία για να υποδείξει μια επείγουσα κατάσταση που απαιτεί βοήθεια, αλλά όχι άμεση απειλή για τη ζωή ή το σκάφος, σε αντίθεση με μια κλήση «Mayday».
Χρησιμοποιείται για σοβαρά προβλήματα όπως μηχανική βλάβη, απώλεια διεύθυνσης, απώλεια ή ένα ιατρικό ζήτημα που δεν είναι άμεσα απειλητικό για τη ζωή, ουσιαστικά σημαίνει «βλάβη» ή «απαιτείται βοήθεια» για ένα ζήτημα ασφάλειας που χρειάζεται άμεση προσοχή.
Συνεπώς ο κυβερνήτης του Falcon 50 που μετέφερε τους Λίβυους ανώτατους αξιωματικούς και στο οποίο ήταν μέρος του πληρώματος η Ελληνίδα αεροσυνοδός, είχε αντιληφθεί πως συνέτρεχε σοβαρός λόγος ανησυχίας αλλά δεν τον αξιολόγησε - τουλάχιστον για το διάστημα που διατηρούσε επικοινωνία - ως άμεση απειλή για το αεροσκάφος ή για τη ζωή κάποιου από τους επιβαίνοντες.
Η εξέταση του μαύρου κουτιού «μπορεί να διαρκέσει μήνες»
Τα συντρίμμια του Falcon 50 εντοπίστηκαν από τις τουρκικές αρχές λίγα λεπτά μετά την απώλεια επικοινωνίας στην περιοχή Χαϊμάνα κοντά στην Άγκυρα.
Ο υπουργός Εσωτερικών Αλί Γερλικάγια δήλωσε την Τετάρτη ότι οι σοροί βρίσκονται ακόμα στο σημείο της συντριβής, το οποίο καλύπτει περίπου τρία τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ ενημέρωσε πως μια 22μελής λιβυκή αντιπροσωπεία, συμπεριλαμβανομένων πέντε συγγενών των νεκρών, έφτασε στην Άγκυρα.
«Προσευχόμαστε για το έλεος του Θεού σε όσους έχασαν τη ζωή τους σε αυτό το τραγικό ατύχημα και εκφράζουμε τα συλλυπητήριά μας στις οικογένειές τους», πρόσθεσε.
Ο ίδιος δήλωσε στους δημοσιογράφους στο σημείο της συντριβής ότι ο καταγραφέας φωνής του αεροπλάνου και ο καταγραφέας δεδομένων πτήσης (μαύρο κουτί) είχαν ανακτηθεί.
Ο υπουργός Μεταφορών, Αμπτουλκαντίρ Ουράλογλου έκανε γνωστό πως η εξέτασή του θα γίνει σε ουδέτερη χώρα. «Τα ευρήματα θα κοινοποιηθούν στο έθνος μας και σε ολόκληρο τον κόσμο με πλήρη διαφάνεια», είπε. Τούρκοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η εισαγγελία της Άγκυρας έχει ξεκινήσει έρευνα για το περιστατικό.
Ο Τολγκά Τούζουν Ινάν, ερευνητής από το Πανεπιστήμιο Μπαχτσεσεχίρ με έδρα την Κωνσταντινούπολη δήλωσε ότι μια μεμονωμένη ηλεκτρική βλάβη δεν θα άφηνε ένα αεροσκάφος εντελώς σκοτεινό.
«Όταν πολλαπλοί παράγοντες ενεργοποίησης συνδυάζονται με μετεωρολογικές συνθήκες, μπορεί να προκύψει μια τέτοια κατάσταση», δήλωσε στον ιδιωτικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα NTV.
Είπε ότι τα δεδομένα από το μαύρο κουτί θα αποκαλύψουν τι συνέβη, αλλά προειδοποίησε ότι η διαδικασία ανάλυσης θα μπορούσε να διαρκέσει αρκετούς μήνες.
Ο θάνατος που «ένωσε» τα δύο στρατόπεδα της Λιβύης
Τα αίτια της συντριβής του αεροσκάφους που προκάλεσε τον θάνατο του γενικού επιτελάρχη της Λιβύης παραμένουν άγνωστα, όμως οι δύο αντίπαλες πλευρές εξέφρασαν αμφότερες τη λύπη τους για το γεγονός.
Τόσο η κυβέρνηση εθνικής ενότητας υπό τον πρωθυπουργό Αμπντελχαμίντ Ντμπεϊμπά στη δυτική πλευρά, όσο και ο στρατάρχης Χάφταρ στην ανατολική, κήρυξαν τριήμερο εθνικό πένθος για τον χαμό του στρατηγού Μοχάμεντ Αλί Αχμέντ αλ-Χαντάντ και των τεσσάρων αξιωματικών που τον συνόδευαν στην Τουρκία.
Να σημειωθεί πως για το τριμελές πλήρωμα του αεροσκάφους, εκκρεμεί η επίσημη ταυτοποίηση των θυμάτων.