Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις ημερών, κατέληξαν σε συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά το deal στη Σύνοδο Κορυφής, ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα κατάφερε να εξασφαλίσει ένα πακέτο που ξεπερνά τα 70 δισ. ευρώ. Οπως εξήγησε, «οι επιδοτήσεις από το πρόσθετο πρόγραμμα το οποίο εγκρίθηκε ουσιαστικά ανέρχονται περίπου σε ένα επιπλέον ΕΣΠΑ και πρόκειται για κάτι παραπάνω από 19 δισ. στα οποία προστίθενται περίπου τα 12,5 δισ. σε δάνεια για να καταλήξουμε ξανά στο τελικό ποσό των 32 δισ.».
Ερωτηθείς για το αν υπάρχουν όροι για να πάρει η Ελλάδα τα εν λόγω ποσά ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι «τα χρήματα αυτά θα εκταμιεύονται με όρους που είναι πιο ευέλικτοι από το υφιστάμενο ΕΣΠΑ, θα έχουμε ταχύτερες εκταμιεύσεις, αλλά θα έχουμε και αναδρομικότητα επιλεξιμότητας από τις αρχές του 2020».
Reuters: Τι ακριβώς συμφωνήθηκε στη Σύνοδο Κορυφής -Τα 4 σημεία «κλειδιά»
Λίγη ώρα μετά τη συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής, το Reuters δημοσίευσε ένα επεξηγηματικό άρθρο για το τελικό κείμενο που συνυπέγραψαν οι ηγέτες το οποίο εστιάζει στο τί ακριβώς συμφώνησαν. Σύμφωνα με το Reuters τα 4 «κλειδιά»της συμφωνίας είναι τα εξής:
1) Το κλειδί για τη συμφωνία είναι ένα νέο στοιχείο στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) θα δανειστεί μαζικά από την αγορά και στη συνέχεια θα επιχορηγήσει -αντί να δανείσει- το μεγαλύτερο τμήμα των κεφαλαίων στις χώρες που χρειάζονται περισσότερη οικονομική τόνωση. Οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν η Κομισιόν να δανειστεί φτηνά (χαμηλότοκα) 750 δισ. ευρώ χρησιμοποιώντας την ΑΑΑ αξιολόγηση. Από αυτά θα εκταμιεύσει 390 δισ. σε επιχορηγήσεις και 360 δισ. σε φτηνά δάνεια.
2) Οι επιχορηγήσεις αναγκάζουν το μπλοκ να δημιουργήσει μετρητά (κεφάλαια) ώστε να αποπληρώσει τον δανεισμό μέχρι το 2058. Οι ηγέτες συμφώνησαν τα εξής:
-α) Η Γερμανία, η Σουηδία και η Ολλανδία θα χάσουν την τρέχουσα έκπτωση για το ποσό του ΦΠΑ που περνούν στην ΕΕ.
-β) Από το 2023 θα θεσμοθετηθεί ένας φόρος επί των εμπορευμάτων που εισάγονται στην ΕΕ από χώρες με χαμηλότερα πρότυπα εκπομπών άνθρακα από το μπλοκ.
-γ) Μια άλλη επιλογή είναι ένας φόρος στις οικονομικές συναλλαγές ή και η απόκτηση χρημάτων από την επέκταση του παραπάνω συστήματος για τις εκπομπές αερίων στους τομείς της ναυτιλίας και της αεροπλοΐας.
Φόροι όπως οι παραπάνω θα διοχετευθούν στην αποπληρωμή των δανείων ύψους 750 δισ. και θα είναι η πραγματικότητα για την ΕΕ για τα επόμενα 38 χρόνια (μέχρι την αποπληρωμή, το 2058).
3) Οι επιχορηγήσεις θα καταβληθούν σε χώρες που παρουσιάζουν σχέδια τα οποία ενισχύουν το αναπτυξιακό δυναμικό τους, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητα των οικονομιών τους. Τα σχέδια πρέπει επίσης να καταστήσουν τις οικονομίες πιο «πράσινες» και πιο ψηφιακές και να είναι σύμφωνα με τις ετήσιες συστάσεις της Επιτροπής.
Η εκταμίευση θα απαιτεί την έγκριση της ειδικής πλειοψηφίας των κυβερνήσεων της ΕΕ και θα συνδεθεί με την επίτευξη ορόσημων και στόχων. Εάν κάποια κυβέρνηση της ΕΕ πιστεύει ότι δεν έχουν επιτευχθεί οι εκάστοτε στόχοι, μπορεί να ζητήσει από τους ηγέτες της ΕΕ να το συζητήσουν εντός τριμήνου.
Τα κεφάλαια θα συνδεθούν επίσης με την τήρηση του κράτους δικαίου - ένα ζήτημα για την Πολωνία και την Ουγγαρία που υπόκεινται σε σχετικές έρευνες της ΕΕ για τις πρακτικές του κράτους δικαίου. Ωστόσο, θα υπάρξει σημαντική πολιτική απόκλιση: εάν η Επιτροπή αποφασίσει ότι υπάρχουν «εμφανείς γενικευμένες ελλείψεις στη χρηστή διακυβέρνηση των αρχών των κρατών μελών όσον αφορά τον σεβασμό του κράτους δικαίου», μπορεί να προτείνει μέτρα που θα πρέπει να υποστηριχθούν από μια ειδική πλειοψηφία των κυβερνήσεων των κρατών – μελών της ΕΕ.
4) Για να εξασφαλιστεί η υποστήριξή τους για το σχέδιο ανάκαμψης, οι καθαροί συνεισφέροντες (net contributors) στον προϋπολογισμό της ΕΕ, όπως οι Κάτω Χώρες (Ολλανδία), η Σουηδία, η Αυστρία, η Δανία και η Γερμανία, θα λάβουν πολύ βαθύτερες εκπτώσεις από ό,τι στο παρελθόν σε ό,τι τούς αναλογεί να συνεισφέρουν κάθε χρόνο στα ταμεία της ΕΕ βάσει του μέγεθος των οικονομιών τους.
Να σημειωθεί ότι στη συμφωνία δεν προβλέπεται το δικαίωμα βέτο χωρών στις εκταμιεύσεις, ένας όρος για τον οποίο έδωσαν «μάχη» οι Ολλανδοί και οι άλλο «φειδωλοί».