Ένα μεγαλεπήβολο έργο για τη σύνδεση της Ευρώπης με την Αφρική φαίνεται να πλησιάζει περισσότερο στην πραγματικότητα, αν και οι προκλήσεις που απομένουν είναι μεγάλες.
Ένα φιλόδοξο και πολυσυζητημένο έργο επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο: η υποθαλάσσια σήραγγα κάτω από τη Μεσόγειο, που θα ενώνει το Μαρόκο με την Ισπανία, με στόχο να μεταμορφώσει ριζικά τις μεταφορές μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής.
Ένα τέτοιο έργο θα μπορούσε να αναβαθμίσει σημαντικά τη διακίνηση εμπορευμάτων, τον τουρισμό, αλλά και τη ροή μεταναστών, ωστόσο τα εμπόδια για την ολοκλήρωσή του παραμένουν πολλά.
Το 2030 προβάλλει ως συμβολική ημερομηνία για τα εγκαίνια της σήραγγας, καθώς τότε Ισπανία, Μαρόκο και Πορτογαλία θα φιλοξενήσουν από κοινού το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου. Παρ’ όλα αυτά, το χρονοδιάγραμμα αυτό θεωρείται προς το παρόν μάλλον ουτοπικό.
Η συνεργασία μεταξύ των κυβερνήσεων της Ισπανίας και του Μαρόκου -τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο- παραμένει στενή και σταθερή. Οι μελέτες προχωρούν με ταχείς ρυθμούς και τα τελευταία δεδομένα δείχνουν σημαντική πρόοδο σε σχέση με τις παλαιότερες αναλύσεις.
Από τη γέφυρα του Γιβραλτάρ στη σήραγγα κάτω από τη Μεσόγειο
Όπως και η γέφυρα του Στενού της Μεσίνας, έτσι και το σχέδιο για τη σύνδεση του Γιβραλτάρ έχει γνωρίσει δεκαετίες τεχνικών, πολιτικών και οικονομικών δυσκολιών. Παρότι το στενό είναι σχετικά μικρό (περίπου 14 χλμ.), η υλοποίηση ενός ασφαλούς έργου θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη. Ο βυθός φτάνει σε βάθος έως και 900 μέτρων, ενώ τα ισχυρά ρεύματα και η υψηλή σεισμικότητα καθιστούν αδύνατη την κατασκευή γέφυρας με παραδοσιακά μέσα.
Η τεχνολογική πρόοδος των τελευταίων ετών, ωστόσο, αναπτερώνει τις ελπίδες για νέες λύσεις.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η δημιουργία υποθαλάσσιας σήραγγας, αντί για γέφυρα, θα μείωνε τους περιβαλλοντικούς κινδύνους και θα εξασφάλιζε μεγαλύτερη σταθερότητα. Το έργο, βέβαια, παραμένει εξαιρετικά δαπανηρό και τεχνικά περίπλοκο.
Το σχέδιο για τη διασύνδεση των δύο ηπείρων
Η ιδέα μιας σήραγγας κάτω από το στενό του Γιβραλτάρ δεν είναι καινούργια, καθώς συζητείται ήδη από τη δεκαετία του 1930. Το 2023, Ισπανία και Μαρόκο προχώρησαν σε επενδύσεις ύψους 2,3 εκατομμυρίων ευρώ για νέες γεωτεχνικές αναλύσεις, ενώ μέσα στο 2025 ξεκίνησε και νέα μελέτη σκοπιμότητας. Ένα κοινό ισπανο-μαροκινό επιτελείο εργάζεται αυτή την περίοδο πάνω στον σχεδιασμό του έργου, με τη συμμετοχή διεθνών ειδικών.
Η ισπανική θυγατρική της γερμανικής εταιρείας Herrenknecht, γνωστής και από τη σήραγγα Μοντσενίζιο της γραμμής Τορίνο-Λιόν, ανέλαβε τη μελέτη, με τη συνεργασία της Ineco και του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών της Ισπανίας.
Παρά την αισιοδοξία, τα τεχνικά εμπόδια παραμένουν τεράστια. Για παράδειγμα, η κινεζική γέφυρα Danyang-Kunshan εκτείνεται σε μήκος 165 χιλιομέτρων, όμως στηρίζεται σε στεριά και ρηχές λιμνοθάλασσες, ενώ το τούνελ της Μάγχης είναι δέκα φορές πιο ρηχό από τα νερά του Γιβραλτάρ.
Παρ’ όλα αυτά, το έργο θεωρείται στρατηγικής σημασίας για τις δύο ηπείρους-όχι μόνο για λόγους οικονομικούς και εμπορικούς, αλλά και ως εργαλείο διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών.