Το 28 σημείων σχέδιο ειρήνης του Ντόναλντ Τραμπ για την Ουκρανία είναι κακό για την Ουκρανία, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Economisτ.
Όπως υποστηρίζει σε δημοσίευμά του, πρόκειται για ένα σχέδιο που χαρακτηρίζεται από ασάφεια, ανισορροπία και στρατηγική μυωπία. Η προοπτική υιοθέτησής του εγείρει ερωτήματα όχι μόνο για το μέλλον της Ουκρανίας αλλά και για τη σταθερότητα της Ευρώπης και την αξιοπιστία των Ηνωμένων Πολιτειών ως συμμάχου.
Ένα ασαφές και κακοσχεδιασμένο σχέδιο
Καταρχάς, η ίδια η φύση του σχεδίου δημιουργεί ανησυχία. Το κείμενο είναι τόσο ασαφές και κακοσχεδιασμένο, που σε κανονικές συνθήκες δεν θα έπρεπε να δει το φως της δημοσιότητας. Οι λεπτομέρειες του σχεδίου επιτρέπουν στη Ρωσία να διατηρήσει τα εδάφη που έχει καταλάβει, ενώ η Ουκρανία αναγκάζεται να περιορίσει τον στρατό της στους 600.000 στρατιώτες, χωρίς αντίστοιχα όρια για τη Ρωσία. Παράλληλα, το σχέδιο απαγορεύει στην Ουκρανία να πλήξει τη Μόσχα ή την Αγία Πετρούπολη, αλλά όχι άλλα ρωσικά εδάφη, αφήνοντας ένα κενό για νέες επιθέσεις. Η στρατηγική αυτή αναδεικνύει σαφώς ένα μοτίβο ανισότητας με τη Ρωσία να ανταμείβεται για την επιθετικότητά της, ενώ η Ουκρανία καλείται να κάνει παραχωρήσεις σε βάρος της ασφάλειάς της.
Η οικονομική διάσταση του σχεδίου προσθέτει μια ακόμη στρώση ανησυχίας. Η Ρωσία όχι μόνο διατηρεί εδάφη, αλλά ενσωματώνεται ξανά στη διεθνή κοινότητα με προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης, ενώ οι κυρώσεις αίρονται. Η Ουκρανία, αντίθετα, μένει εκτεθειμένη, με περιορισμένη στρατιωτική ικανότητα και εξαρτημένη από εγγυήσεις των ΗΠΑ, οι οποίες δεν συνοδεύονται από σαφή δεσμευτικά μέτρα. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι η Ουκρανία παραμένει σε μια θέση αδυναμίας και συνεχούς απειλής.
Η στρατηγική λογική πίσω από το σχέδιο φαίνεται να αγνοεί τις συνέπειες για τη διεθνή ασφάλεια. Αν η Ρωσία ανταμείβεται για την επιθετικότητα της, ενισχύεται η επιθυμία της να επιτεθεί ξανά στο μέλλον. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν αποκτά χρόνο και πόρους για να ανασυντάξει τα στρατεύματά του και να διατηρήσει την ικανότητά του να απειλεί τις χώρες κατά μήκος των συνόρων της Ρωσίας, από την Αρκτική μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα. Παράλληλα, η μη συμμετοχή της Ευρώπης στη διαμόρφωση του σχεδίου υπονομεύει την ενότητα του ΝΑΤΟ και τη συνεργασία μεταξύ συμμάχων, ενώ δίνει ένα σαφές μήνυμα σε άλλους διεθνείς δρώντες, όπως η Κίνα και η Ιαπωνία, ότι η Αμερική μπορεί να παραβλέψει τα συμφέροντα των συμμάχων της όταν εξυπηρετούνται προσωπικές στρατηγικές ή οικονομικά συμφέροντα.
Ένα άλλο κρίσιμο σημείο είναι η αβεβαιότητα γύρω από τις αμερικανικές εγγυήσεις. Το σχέδιο προβλέπει ότι οι ΗΠΑ θα αντιδράσουν στρατιωτικά σε περίπτωση νέας ρωσικής εισβολής. Ωστόσο, η ιστορία έχει δείξει ότι οι ΗΠΑ υπό τις προηγούμενες ηγεσίες, Μπαράκ Ομπάμα και Τζο Μπάιντεν, δεσμεύονταν ότι δεν θα προχωρήσουν την άμεση εμπλοκή σε πόλεμο με τη Ρωσία για την Ουκρανία. Υπό τον Τραμπ η πολιτική απέναντι στην Ρωσία δεν είναι ούτε αξιόπιστη ούτε προβλέψιμη, καθώς εξαρτάται αποκλειστικά από τις προσωπικές ιδιοτροπίες του προέδρου και χωρίς εγγυήσεις από το Κογκρέσο.
Σε δύσκολη θέση ο Ζελένσκι
Από την πλευρά του Κιέβου, το σχέδιο δημιουργεί εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες για τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Η Ουκρανία αναγκάζεται να χειριστεί δύο προκλήσεις ταυτόχρονα,τόσο με την πίεση από τη Ρωσία στο μέτωπο και την πίεση από τις ΗΠΑ να αποδεχτεί ένα επικίνδυνο σχέδιο ειρήνης. Το άρθρο του Economist τονίζει ότι η καλύτερη τακτική για τον Ζελένσκι είναι να συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις, προσπαθώντας να βελτιώσει τους όρους του σχεδίου, αλλά πάντα με στρατηγική προσοχή ώστε να μην αποδυναμωθεί η άμυνα της χώρας του.
Η Ευρώπη, από την άλλη, καλείται να αναλάβει πρωτοβουλία και να στηρίξει την Ουκρανία χωρίς την άμεση βοήθεια των ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει τη χρηματοδότηση της συνέχισης του πολέμου, παρά τις σοβαρές οικονομικές δυσκολίες της γηραιάς ηπείρου, ώστε να αποφευχθεί η κατάρρευση της Ουκρανίας και η ενίσχυση της επιθετικότητας της Ρωσίας. Η αδράνεια των ευρωπαϊκών ηγετών μέχρι σήμερα έχει αφήσει τη θέση της Ουκρανίας ευάλωτη και ενισχύει τον κίνδυνο για τη σταθερότητα της ηπείρου.
Συνολικά, το σχέδιο Τραμπ παρουσιάζει μια επικίνδυνη συνταγή για την παγκόσμια ασφάλεια. Αντί να ενισχύει την Ουκρανία, την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενισχύει την επιθετικότητα της Ρωσίας, υπονομεύει τη στρατηγική συνοχή των συμμάχων και αφήνει την Ουκρανία σε μια θέση ασταθούς εξάρτησης από τις αποφάσεις ενός μόνο προέδρου. Η ρεαλιστική προσέγγιση απαιτεί περισσότερη συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης, σαφή στρατηγική υποστήριξη προς την Ουκρανία και μη ανταμοιβή της επιθετικότητας.
Συμπερασματικά, το σχέδιο Τραμπ δεν είναι απλώς αμφιλεγόμενο. Είναι επικίνδυνο. Αν εφαρμοστεί χωρίς τροποποιήσεις, θα αφήσει την Ουκρανία ευάλωτη, θα αποδυναμώσει την Ευρώπη και θα θέσει σε δοκιμασία την αξιοπιστία των Ηνωμένων Πολιτειών, υπογραμμίζεται.