Έξι από τους πιο εξέχοντες πολίτες των Σεϋχελλών, συμπεριλαμβανομένης της πρώην Πρώτης Κυρίας, αντιμετωπίζουν κατηγορίες για ένα σκάνδαλο διαφθοράς που αφορά 50 εκατομμύρια δολάρια για απώλεια ξένης βοήθειας.
Ο Derrick Labrosse, ένας 25χρονος ψαράς, επισκευάζει τις παγίδες του προτού τις τοποθετήσει προσεκτικά στο μικρό του ψαροκάικο στην ακτή του Anse à la Mouche. Τα χοντρά του δάχτυλα δουλεύουν επιδέξια τις υφαντές κατασκευές από μπαμπού, γνωστές ως kazye.
Έμαθε αυτήν την παραδοσιακή μέθοδο ψαρέματος από τον πατέρα και τον παππού του, που έφερναν το οικογενειακό δείπνο στο τραπέζι και που σήμερα τον προμηθεύει με αρκετές ρουπίες για να ζήσουν η φίλη του και η εξάχρονη κόρη τους.
Αλλά σήμερα το πρωί, ο Labrosse, όπως πολλοί Σεϋχελλοί, σκέφτεται πώς θα μπορούσε να ωφεληθεί από τα χρήματα που λείπουν. «Τα 50 εκατομμύρια ήταν ένα δώρο για τους Σεϋχελλούς και δεν το πήραμε», λέει με τα σκούρα μάτια του να αστράφτουν από πικρία.
Είναι ένα συγκλονιστικό ποσό που σχεδόν κανένας από τους 100.000 ανθρώπους που ζουν σε αυτό το μικρό παραδεισένιο νησιωτικό κράτος στον δυτικό Ινδικό Ωκεανό, δεν μπορεί πραγματικά να φανταστεί.
Η εξαφανισμένη δωρεά
Τα χρήματα ήταν ένα δώρο στη μικροσκοπική δημοκρατία πριν από 20 χρόνια από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με σκοπό να βοηθήσουν τα νησιά που δυσκολεύονταν να ξεπεράσουν την έλλειψη συναλλάγματος και να πληρώσουν τα βασικά: ρύζι, αλεύρι, μαγειρικό λάδι.
Η δωρεά δεν έφτασε ποτέ. Αντίθετα, σύμφωνα με το κατηγορητήριο του Ανωτάτου Δικαστηρίου, διοχετεύτηκε από έναν στενό σύμμαχο του πρώην προέδρου Albert René, ξεπλύθηκε με τη βοήθεια άλλων μέσω μιας σκοτεινής ιδιωτικοποίησης υποτιμημένων δημοσίων περιουσιακών στοιχείων και διασκορπίστηκε σε τραπεζικούς λογαριασμούς σε όλο τον κόσμο, όπως γράφει το BBC.
Οι έξι κατηγορούμενοι δεν έχουν σχολιάσει επίσημα τις κατηγορίες. Αυτοί είναι οι εξής:
- Mukesh Valabhji, επιχειρηματίας και πρώην οικονομικός σύμβουλος του Προέδρου René
- Laura Valabhji, η σύζυγός του, δικηγόρος
- Leslie Benoiton, πρώην αντισυνταγματάρχης στις ένοπλες δυνάμεις, γιος του René
- Lekha Nair, πρώην κυβερνητικό στέλεχος στο υπουργείο Οικονομικών
- Maurice Loustau-Lalanne, πρώην υπουργός Οικονομικών και υπουργός Τουρισμού
- Sarah René , πρώην πρώτη κυρία, χήρα του René
Ο ψαράς όμως, όπως και πολλοί άλλοι στις Σεϋχέλλες, είναι αισιόδοξος ότι τα κεφάλαια θα ανακτηθούν. Εμπιστεύεται τη νέα κυβέρνηση του Προέδρου Wavel Ramkalawan, του οποίου το κόμμα Linyon Demokratik Seselwa κέρδισε την εξουσία στις εκλογές πριν από 14 μήνες, δεσμευόμενο να εξαλείψει τη διαφθορά που για πολλούς είχε γίνει συνώνυμη με το 43χρονο καθεστώς του κόμματος του René.
«Γνωρίζω ότι η κυβέρνηση που βρίσκεται στην εξουσία τώρα είναι πολύ σοβαρή για τον τερματισμό της διαφθοράς», λέει Labrosse. «Μιλούσαν μόνο για αυτό πριν. Αλλά τώρα πιάνουν κόσμο. Άνοιξαν τα μάτια των κατοίκων των Σεϋχελλών. Όλοι θέλουμε τα χρήματα πίσω».
Ο Πρόεδρος Ramkalawan, ένας Αγγλικανός ιερέας, ήταν μέρος της παράνομης αντιπολίτευσης στην αρχή. Πέρασε 30 χρόνια κυριολεκτικά χτυπημένος και αιμόφυρτος, αλλά χωρίς να σκύψει το κεφάλι στη μονοκομματική κρατική καταστολή υπό τον René και τον διάδοχό του, James Michel.
Η πανδημία του Covid-19 συνέπεσε με την άφιξη του Ramkalawan στο State House, καταστρέφοντας γρήγορα την οικονομία του αρχιπελάγους που εξαρτάται από τον τουρισμό.
Αλλά οι συλλήψεις στην υπόθεση διαφθοράς 50 εκατομμυρίων δολαρίων πολλών ανθρώπων υψηλού προφίλ - συμπεριλαμβανομένης της χήρας του αείμνηστου Προέδρου René – ανύψωσαν το ηθικό του πληθυσμού.
Η ανακάλυψη μιας τεράστιας αποθήκης στρατιωτικών όπλων στα σπίτια δύο από τους κατηγορούμενους έχει απλώς προσθέσει το σκάνδαλο. Σε μια συνέντευξη στο BBC, ο κ. Ramkalawan ρωτά: «Γιατί διατηρούνταν αυτά τα όπλα; Δεν φοβάμαι πολλά από αυτά που ακούω. Αλλά πρέπει να είσαι προσεκτικός».
Θεωρείται ότι ορισμένα από τα χρήματα που λείπουν εξακολουθούν να βρίσκονται σε τραπεζικούς λογαριασμούς και έχουν συγκεντρώσει τόκους τα τελευταία 20 χρόνια.
«Ελπίζουμε ότι τα 50 εκατομμύρια μέχρι τώρα θα έχουν παραγάγει εκατοντάδες εκατομμύρια και ελπίζουμε να πάρουμε τα πάντα πίσω», λέει ο πρόεδρος της χώρας. «Αυτή η κυβέρνηση έχει μηδενική ανοχή στη διαφθορά και θα προσπαθήσουμε να επιστρέψουμε κάθε σεντ πίσω στα κρατικά ταμεία γιατί τα χρήματα ήταν για τον λαό των Σεϋχελλών και αυτό το έγκλημα δεν θα συγχωρεθεί», προσθέτει.
Το έργο της εύρεσης των αγνοουμένων εκατομμυρίων και όσων το έσκασαν, ανήκει στην May de Silva, την Επίτροπο κατά της Διαφθοράς της χώρας και σύμβουλος διαχείρισης, που επέστρεψε στην πατρίδα της μετά την εκπαίδευση της και μια καριέρα στο εξωτερικό.
Μυστική συνάντηση
Συνάντησε τον Βρετανό δημοσιογράφο του BBC, Patrick Muirhead, που ζει στις Σεϋχέλλες, κατόπιν συνεννόησης, σε μια μυστική τοποθεσία. Οι δυο τους συναντήθηκαν σε μια σειρά έρημων και αραιά επιπλωμένων γραφείων στην πρωτεύουσα του νησιού, τη Βικτώρια.
«Πρέπει να γνωρίζω πολύ τους κινδύνους γύρω. Η κυβέρνηση έχει θέσει σε εφαρμογή ρυθμίσεις για να διασφαλίσει την προσωπική μου ασφάλεια», λέει.
«Οι αποφάσεις που παίρνουμε επηρεάζουν άτομα σε ανώτερες θέσεις. Έχουν πολύ ισχυρή θέση, έχουν [ένα] καλό δίκτυο, όχι μόνο στις Σεϋχέλλες αλλά πιθανώς και στο εξωτερικό».
Έχει 55 υποθέσεις διαφθοράς να εξετάσει, συμπεριλαμβανομένων των 50 εκατομμυρίων δολαρίων που λείπουν. Όμως, με τη βοήθεια Βρετανών και Ευρωπαίων ερευνητών, είναι αποφασισμένη να καταδικάσει και να φέρει τα μετρητά πίσω στην πατρίδα.
«Αν βάλεις τα χρήματά σου στην τράπεζα, θα τα βρούμε», επιμένει, «και αν δεν έβαλες τα χρήματά σου στην τράπεζα, θα πρέπει να εξηγήσεις από πού προήλθαν τα χρήματα για να αγοράσεις τα σπίτια και τα αυτοκίνητά σου. Έχουμε φτάσει πολύ μακριά όσον αφορά τις ψηφιακές πληροφορίες - υπάρχει πρόσβαση».
Εν μέρει, η αποστολή είναι να καθησυχάσει τους φιλικούς ξένους δωρητές αλλά και να ηρεμήσει την ΕΕ, το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα - το καθένα με ενδιαφέρον να φέρει την κανονιστική συμμόρφωση σε έναν άλλοτε διαβόητα σκοτεινό υπεράκτιο φορολογικό παράδεισο.
Ο κ. Labrosse, ο ψαράς, έχει μεγάλες ελπίδες για τα εκατομμύρια που αγνοούνται. Για αυτόν, είναι χρόνος αποπληρωμής.
«Τα χρήματα που ανακτούν, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή καλύτερων δρόμων και περισσότερων σπιτιών. Μπορούμε να χτίσουμε ένα νέο νοσοκομείο και σχολεία», λέει πριν ξεκινήσει με τις παγίδες του, προσθέτοντας κι ελπίζοντας ότι «επίσης μπορούν ίσως να δώσουν ένα μικρό επίδομα σε όλους».