Παρά την υπεροχή αναφορικά με τη δύναμη πυρός, οι δυνάμεις της Ρωσίας δεν έχουν καταφέρει να κυριαρχήσουν στα μέτωπα της Ουκρανίας και σταδιακά αντιμετωπίζουν μια δύσκολη μάχη στο να ανακτήσουν την πρωτοβουλία των κινήσεων.
Mε τις εξελίξεις του τελευταίου διαστήματος και την αιφνιδιαστική προέλαση των Ουκρανών στα βορειοανατολικά και νότια που έχουν στριμώξει το Κρεμλίνο, το φάσμα της ήττας πλανάται απειλητικό πάνω από τις δυνάμεις της Ρωσίας, αλλά η ήττα αυτή αναμένεται να πάρει χρόνο και να απαιτήσει σκληρές μάχες, όπως εξηγεί στον Observer ο αναλυτής του Royala United Services Institute (RUSI), Τζακ Ουάτλινγκ.
Τα δυνατά χαρτιά της πολεμικής μηχανής της Ρωσίας
Ο ίδιος εξετάζει την ισχύ των ρωσικών δυνάμεων και γιατί υπολειτουργούν και πασχίζουν να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις στους κρίσιμους τομείς του δόγματος, της οργάνωσης, της εκπαίδευσης, των υλικών, της ηγεσίας και της κατάρτισης, του προσωπικού και των εγκαταστάσεων, δηλαδή της συντομογραφίας στα αγγλικά DOTMLPF, που χρησιμοποιούν στο αμερικανικό Πεντάγωνο.
Το ρωσικό δόγμα -δηλαδή η θεωρία αναφορικά με το πώς πρέπει να πολεμήσει ο στρατός- είναι ξεκάθαρο, ακριβές, κομψό στη σύλληψη και καλά τεκμηριωμένο, λέει ο Γουάτλινγκ. Το δόγμα της Ρωσίας είναι «συχνά μπροστά από τη δυτική στρατιωτική θεωρία, κάτι που δημιουργεί μια μεθοδολογική πρόκληση για τις εκτιμήσεις των υπηρεσιών πληροφοριών αναφορικά με τις ρωσικές επιχειρήσεις, επειδή αν εκτελεστούν όπως περιγράφονται σε ανώτερες στρατιωτικές εντολές, τότε το συμπέρασμα είναι ότι συχνά θα επιτύχουν. Αλλά η πράξη σπανίως συναντά τη θεωρία».
Το υλικό των δυνάμεων της Ρωσίας «είναι γενικώς εξαιρετικά καλοσχεδιασμένο και επαρκώς κατασκευασμένο», όπως στην περίπτωση του drone Orlan-10, που είναι φτηνό και εύκολο στη λειτουργία, αλλά πετά πολύ ψηλά για να στοχοποιηθεί από αεράμυνες και πολύ φτηνό για να δικαιολογήσει τη χρήση πυραύλων εναντίον του, ενώ προσφέρει στους χειριστές του επαρκή εικόνα των πεδίων της μάχης για την ταυτοποίηση στόχων. Η αδυναμία του ρωσικού υλικού, ωστόσο, τείνει να θεωρηθεί το γεγονός ότι είναι άκαμπτο και δύσκολη η συντήρησή του», κάτι που φάνηκε στην Ουκρανία, καθώς οι Ρώσοι ανασύρουν όλο και περισσότερο γηρασμένες γενιές εξοπλισμού από τις αποθήκες για να αναπληρώσουν τις απώλειες.
Οι δυνάμεις της Ρωσίας επωφελούνται και από τις εγκαταστάσεις τους, λέει ο αναλυτής. «Διαθέτουν ένα αποτελεσματικό σιδηροδρομικό δίκτυο για τη μεταφορά μάχιμου εξοπλισμού και πολλά εργοστάσια για την παραγωγή πολεμοφοδίων, με τις εμπλεκόμενες εταιρείες να είναι υπό κρατικό έλεγχο και να έχουν πρόσβαση στις πιο αναγκαίες πρώτες ύλες (…). Αλλά αυτό δεν ισχύει τόσο για τα όπλα ακριβείας, καθώς η Ρωσία στερείται προηγμένης βιομηχανίας μικροηλεκτρονικών και μικροτσίπ και ως εκ τούτου αναγκάζεται να εισάγει κρίσιμα εξαρτήματα».
Οι ελλείψεις της πολεμικής μηχανής της Ρωσίας
Την ίδια ώρα, οι δυνάμεις της Ρωσίας αντιμετωπίζουν σημαντικές ελλείψεις, αρχής γενομένης από την οργάνωση. «Οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις σχεδιάστηκαν για να διεξάγουν σύντομους, μεγάλης έντασης, πολέμους. Χωρίς γενική επιστράτευση είναι πολύ μικρές, οι μονάδες της στερούνται υλικοτεχνικής υποστήριξης κι ο εξοπλισμός τους είναι ακατάλληλος για παρατεταμένο πόλεμο. Όταν ο ρωσικός στρατός εξέδωσε εντολές στους στρατιώτες του το περασμένο φθινόπωρο, υπολόγιζε ότι θα τους χρειαστεί για εννέα μήνες και τώρα αγγίζουν το όριο αυτό. Οι Ουκρανοί, αντιθέτως, οργανώνουν από το 2014 τον στρατό τους για αυτό ακριβώς το είδος πολέμου», σημειώνει ο Γουάτλινγκ.
Εξίσου σημαντικές ελλείψεις στον ρωσικό στρατό διαπιστώνει σε επίπεδο ηγεσίας και εκπαίδευσης. «Η κουλτούρα ηγεσίας είναι δικτατορική και επιβάλλεται διά του φόβου. Η διαφθορά ενθαρρύνεται δομικά από το Κρεμλίνο, ώστε οι πολιτικές αρχές να μπορούν να απειλούν με ανάληψη νομικής δράσης κατά στρατιωτικών διοικητών, αλλά προκαλεί χάος στη διοικητική μέριμνα. Ο φόβος της τιμωρίας δημιούργησε έναν στρατό όπου οι στρατιώτες εκτελούν επισταμένως εντολές ακόμη κι όταν δεν βγάζουν πλέον νόημα», λέει ο αναλυτής αναφέροντας ως παράδειγμα το ότι ρωσικές μονάδες πυροβολικού εξακολουθούν να βάλλουν κατά στόχων με τη σειρά που έλαβαν τις εντολές, έστω και αν οι νεότερες πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν απομακρυνθεί στο μεταξύ οι στόχοι αυτοί.
Η κακή ηγεσία σημαίνει, επίσης, ότι η Ρωσία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα με το προσωπικό της, διαπιστώνει ο Γουάτλινγκ. Για τους μακροχρόνιους στρατιώτες υπάρχει περιορισμένη σταδιοδρομία, κάτι που που οδηγεί σε προβλήματα διατήρησης, τα οποία έχουν κάνει τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις να εξαρτώνται από τους στρατεύσιμους. Και με τον ταχέως γηράσκοντα πληθυσμό της η Ρωσία αντιμετωπίζει έλλειψη νεοσύλλεκτων.
Παράλληλα, λόγω του χαμηλού βιοτικού επιπέδου σε πολλές περιοχές της χώρας, πολλοί στρατιώτες δεν είναι εξοικειωμένοι με τη σύγχρονη τεχνολογία, ενώ, ελλείψει ξεκάθαρης ιδεολογίας ή ισχυρής ηγεσίας στις μονάδες, στερούνται και κινήτρων, δεν λειτουργούν αποτελεσματικά ως ομάδες και είναι απρόθυμοι να διακινδυνεύσουν τις ζωές τους ο ένας για τον άλλον. Ως εκ τούτου, το ρωσικό πεζικό στερείται επιθετικής πολεμικής ισχύος - προβλήματα που έχουν επιδεινωθεί λόγω της αύξησης των απωλειών. Και η Ουκρανία έχει και σε αυτόν τον τομέα σαφές πλεονέκτημα.
Το πρόβλημα της εκπαίδευσης
Για τον Βρετανό αναλυτή, μια από τις μεγαλύτερες αδυναμίες του στρατιωτικού συστήματος της Ρωσίας είναι η εκπαίδευση:
- Δεν είναι είναι επαρκής. Στην αρχή του πολέμου, επί παραδείγματι, υπήρχαν λιγότεροι από 100 πλήρως εκπαιδευμένοι Ρώσοι πιλότοι στη μεθόριο με την Ουκρανία, μολονότι η Ρωσία είχε αναπτύξει τουλάχιστον 317 μαχητικά στο μέτωπο.
- Οι Ρώσοι στρατιώτες λαμβάνουν συνήθως εκπαίδευση που περιορίζεται στα καθήκοντα που τους έχουν ανατεθεί, με αποτέλεσμα να δείχνουν ακαμψία, να στερούνται της επίγνωσης των όσων συμβαίνουν γύρων τους και να αδυνατούν να καλύψουν τα καθήκοντα ο ένας του άλλου.
- Οι Ρώσοι κάνουν στις μονάδες τους το μεγαλύτερο μέρος της εκπαίδευσής τους. Και, δεδομένου ότι οι μονάδες βρίσκονται στην Ουκρανία, είναι μικρή η δυνατότητα εκπαίδευσης νεοσύλλεκτων προτού σταλούν στον πόλεμο.
Κι αυτά εγείρουν εμπόδια στην κινητοποίηση και στη συγκρότηση νέων μονάδων. Οι δυσκολίες της Ουκρανίας στην εκπαίδευση, αντίθετα, πηγάζουν από το ότι οι εγκαταστάσεις δέχονται πυραυλικές επιθέσεις -εξ ου και η σημασία της εκπαίδευσης στη Βρετανία-, αλλά η παρεχόμενη εκπαίδευση είναι μακράν ανώτερη, λέει ο Γουάτλινγκ, σημειώνοντας ότι, παρά την υπεροχή σε επίπεδο εξοπλισμού της Ρωσίας στην αρχή του πολέμου, «οι προοπτικές του Κρεμλίνου μειώνονται ραγδαία» τώρα που οι αντίπαλοι υπερτερούν αριθμητικά σε ορισμένα μέτωπα των Ρώσων στρατιωτών, που τους λείπει το κίνητρο να πολεμήσουν και ο εξοπλισμός τους σκαρτεύει.