Ένα ερώτημα πλανάται τις τελευταίες ώρες μετά το αμερικανικό χτύπημα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν και αυτό δεν είναι άλλο από το αν τελικά ο σκοπός της επίθεσης επετεύχθη.
Η επίθεση των ΗΠΑ στη στρατηγικής σημασίας πυρηνική εγκατάσταση του Φορντό στο Ιράν, με τη χρήση διατρητικών βομβών τύπου MOP (Massive Ordnance Penetrator) ή Bunker Buster, μαζί με συμπληρωματικά πλήγματα στο Νατάνζ και στο Ισφαχάν, αναζωπύρωσε τη συζήτηση για το πόσο σοβαρά έχει πληγεί το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.
Οι πρώτες εκτιμήσεις αναφέρουν πως το πρόγραμμα θα μπορούσε να έχει καθυστερήσει από έξι μήνες έως και δύο χρόνια ή και περισσότερο, εφόσον η καταστροφή στο Φορντό αποδειχθεί oλοκληρωτική κάτι που ακόμα δεν έχει επιβεβαιωθεί, εξηγεί η Jerusalem Post, επικαλούμενη Ισραηλινούς αξιωματούχους.
Το στοίχημα στο Φορντό
Το Φορντό αποτελεί ίσως την πιο καλά προστατευμένη πυρηνική εγκατάσταση του Ιράν, χτισμένη βαθιά μέσα σε βουνό για να είναι απρόσβλητη από εναέριες επιθέσεις. Η ισραηλινή στρατιωτική ηγεσία είχε εξ αρχής αναγνωρίσει ότι μόνο οι αμερικανικές βόμβες 13 τόνων μπορούσαν να την καταστρέψουν πλήρως. Γι’ αυτό και καθυστέρησε την επίθεσή της εκεί για εννέα ημέρες, αφήνοντας χώρο στις ΗΠΑ να αναλάβουν την αποστολή, επισημαίνει η ανάλυση. Αν και δεν υπάρχει επίσημη επιβεβαίωση, αρκετοί Ισραηλινοί αξιωματούχοι δηλώνουν πεπεισμένοι πως το Φορντό υπέστη μη αναστρέψιμες ζημιές.
Ωστόσο, η αβεβαιότητα κυριαρχεί. Λόγω του βάθους της εγκατάστασης, ούτε τα δορυφορικά ούτε τα εναέρια μέσα μπορούν να δώσουν σαφή εικόνα της κατάστασης. Ελλείψει επιτόπιας παρουσίας, που θα ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη, η διεθνής κοινότητα δεν μπορεί ακόμη να αξιολογήσει με ακρίβεια το μέγεθος της καταστροφής.
Δύσκολα θα παραδεχόταν την καταστροφή το Ιράν
Παράλληλα, υπάρχει και το ερώτημα αν το Ιράν θα παραδεχθεί τις ζημιές ή θα επιχειρήσει να τις αποκρύψει, τουλάχιστον για όσο μπορεί να το επιτρέψει ο διεθνής έλεγχος και οι αποκαλύψεις από δορυφορικά μέσα. Η Τεχεράνη ενδέχεται να επιχειρήσει να κρατήσει χαμηλό προφίλ, προσπαθώντας να κερδίσει χρόνο για αποκατάσταση της καταστροφής όσο μπορεί. Είναι και ζήτημα γοήτρου, μεταξύ άλλων.
Ακόμα κι αν το Φορντό καταστράφηκε, τίθεται το ερώτημα αν η επιστημονική γνώση και η τεχνογνωσία που έχει αποκτήσει το Ιράν είναι δυνατόν να εξουδετερωθούν πλήρως. Πράγματι, ο εμπλουτισμός ουρανίου έχει φτάσει σε επίπεδα έως 60%, κάτι που δείχνει υψηλό βαθμό τεχνολογικής ωριμότητας. Ωστόσο, η πρόσφατη επιχείρηση του Ισραήλ που συμπλήρωσαν οι ΗΠΑ σήμερα είχε και άλλους στόχους: δεκάδες δευτερεύουσες εγκαταστάσεις καταστράφηκαν, ενώ αναφορές κάνουν λόγο για εξουδετέρωση πυρηνικών επιστημόνων.
Αυτός ο συνδυασμός - καταστροφή υποδομών και εξουδετέρωση επιστημονικού προσωπικού, επιχειρησιακή διάσπαση και ψυχολογική πίεση -ενδέχεται να καθυστερήσει το πρόγραμμα περισσότερο από κάθε προηγούμενη επίθεση.
Γιατί χτύπησαν τώρα οι ΗΠΑ;
Εν κατακλείδι, η πραγματική έκταση της καθυστέρησης στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν παραμένει άγνωστη. Αν όμως το Φορντό καταστράφηκε ολοσχερώς και οι απώλειες σε προσωπικό και υλικό είναι τόσο σοβαρές όσο υποστηρίζουν ορισμένοι, τότε το Ιράν ενδέχεται να χρειαστεί χρόνια και όχι μήνες για να επανέλθει στο σημείο που βρισκόταν πριν την επίθεση. Ενδέχεται και η απρόσμενη απόφαση του Τραμπ να χτυπήσει σήμερα τις πυρηνικές εγκαταστάσεις να ελήφθη υπό την διαβεβαίωση των επιτελείων του ότι το χτύπημα θα φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Υπενθυμίζεται ότι τις προηγούμενες μέρες πολύ αναλυτές καταλόγιζαν τα διφορούμενα μηνύματα του Αμερικανού προέδρου και την καθυστέρησή του να αποφασίσει ενεργή εμπλοκή στη σύγκρουση Ιράν-Ισραήλ, στην αναμονή να σιγουρέψει ότι τα αμερικανικά βομβαρδιστικά μπορούσαν όντως να συντρίψουν το Φορντό, με τις πανίσχυρες, αλλά συμβατικές βόμβες τους.