Οι πιστοί υποστηρικτές του Ντόναλντ Τραμπ προβάλλουν την αφήγηση πως ο Αμερικανός πρόεδρος ξεγέλασε το Ιράν και έπεισε τους μουλάδες ότι θα συγκρατήσει τον Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Σύμφωνα με το Politico, πιο πιθανό είναι πως ο Ισραηλινός πρωθυπουργός ξεγέλασε... και τους δύο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν παίζει σκάκι, παιχνίδι που απαιτεί υπομονή και μεθοδικότητα. Η λήψη αποφάσεων από τον ίδιο χαρακτηρίζεται από πολλούς πρώην συνεργάτες του, όπως ο Τζον Μπόλτον, ως ένστικτο και αντιδράσεις χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο. Αντίθετα, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου είναι ένας αληθινός «μετρ» της πολιτικής σκακιέρας. Προετοιμάζεται με πολλαπλά σχέδια και εναλλακτικές, παραμένοντας προσηλωμένος στον τελικό στόχο.
Ο κύριος στόχος του Νετανιάχου για το Ιράν
Σύμφωνα με το Politico, ο Νετανιάχου δεν παρασύρεται από στιγμιαίες εξελίξεις. Με υπομονή και επιμονή, προχωρά βήμα-βήμα, ξεκινώντας από τη Γάζα και το Λίβανο, με στόχο την αποδυνάμωση των αντιπάλων του Ιράν. Ο κύριος στόχος του παραμένει η αλλαγή καθεστώτος στην Τεχεράνη και η αναχαίτιση του πυρηνικού προγράμματος, ανοίγοντας παράλληλα τον δρόμο για την προσέγγιση με τη Σαουδική Αραβία μέσω των Συμφωνιών του Αβραάμ.
Η μεγαλύτερη επιτυχία του Νετανιάχου, η οποία του έχει δώσει αυτοπεποίθηση και τόλμη, είναι η στρατηγική «αποκεφαλισμού» που εφαρμόζει ο ισραηλινός στρατός και οι υπηρεσίες πληροφοριών, που έχει αποκαλύψει την ανικανότητα του ιρανικού καθεστώτος. Αρχικά μιλούσε για την καταστροφή του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Τις τελευταίες μέρες, ωστόσο, μιλά πιο ανοιχτά για αλλαγή καθεστώτος.
Τη Δευτέρα, ο Νετανιάχου είπε πως η δολοφονία του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, Χαμενεΐ, θα «έθετε τέλος στη σύγκρουση.» Οι στρατιωτικές τακτικές έχουν επίσης διευρυνθεί, με στόχους όπως υπουργεία, κρατική τηλεόραση και βομβιστικές επιθέσεις με αυτοκίνητα.
Η δύσκολη ισορροπία Νετανιάχου-Τραμπ
Παρά την αντιφατική συμπεριφορά του Τραμπ, ο Νετανιάχου κατάφερε να κερδίσει την εμπιστοσύνη του, αποφεύγοντας συγκρούσεις και υποχωρώντας σε προσωρινά ζητήματα όπως η εκεχειρία στη Γάζα. Ωστόσο, διατηρεί σταθερό το μεγάλο του σχέδιο απέναντι στο Ιράν. Οι επιθέσεις στο Ιράν δείχνουν μια κλιμάκωση που μοιάζει να επιδιώκει όχι μόνο την αποδυνάμωση του πυρηνικού προγράμματος, αλλά και την ανατροπή του καθεστώτος.
Ο «υποψήφιος για Νόμπελ ειρηνοποιός» Τραμπ που φούσκωσε τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή
Ο Τραμπ μπήκε στη δεύτερη θητεία του υποσχόμενος να σταματήσει τους πολέμους που μαίνονται στον κόσμο και πως θα τερμάτιζε τον πόλεμο στην Ουκρανία μέσα σε μια μέρα και ότι θα έκλεινε μια συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Θα γινόταν ο παγκόσμιος ειρηνοποιός, υποψήφιος για το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.
Οι πιστοί σύμβουλοι του «America First» ήταν ανοιχτά και έντονα επιφυλακτικοί απέναντι σε κάθε ανοιχτή εμπλοκή που θα μπορούσε να εγκλωβίσει την Ουάσινγκτον, όπως για παράδειγμα μια αεροπορική επίθεση στο Ιράν. Οι σκεπτικιστές περιλαμβάνουν τον αντιπρόεδρο Βανς, ο οποίος αμφισβητεί τις ξένες εμπλοκές από την εποχή που ήταν πεζοναύτης στο Ιράκ, όπου απογοητεύτηκε από τους μακροχρόνιους πολέμους της Αμερικής στην περιοχή.
«Το συμφέρον μας είναι να μη μπούμε σε πόλεμο με το Ιράν», δήλωνε τον Οκτώβριο του 2024. «Θα ήταν μια τεράστια απόσπαση πόρων. Θα κόστιζε υπερβολικά στη χώρα μας», είχε πει. Η μη εμπλοκή των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή αποτελεί θέμα που έχουν επισημάνει και άλλοι στην ομάδα εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, οι οποίοι θέλουν να επικεντρωθούν στην Κίνα και, φυσικά, στους εσωτερικούς εχθρούς.
Όμως ο Τραμπ στέλνει περισσότερα πολεμικά πλοία και στρατιωτικό εξοπλισμό στην Μέση Ανατολή, ενώ συνεργάζεται με έναν ισραηλινό ηγέτη που εδώ και τρεις δεκαετίες στοχάζεται πώς να καταρρίψει το θεοκρατικό καθεστώς στην Τεχεράνη, έναν αμετακίνητο εχθρό του Ισραήλ, που του έχει χαρίσει και το προσωνύμιο «κύριος Ιράν». Τη Δευτέρα, ο Τραμπ κάλεσε τους 10 εκατομμύρια κατοίκους της Τεχεράνης να εκκενώσουν την πρωτεύουσα, κάτι εξαιρετικά δύσκολο λόγω των ισραηλινών επιθέσεων, της συμφόρησης στους δρόμους και της έλλειψης καυσίμων.
Σύμφωνα με το Politico, μέχρι στιγμής, ο Τραμπ απέφυγε να διατάξει τις αμερικανικές δυνάμεις να συμμετάσχουν σε επίθεση μαζί με το Ισραήλ, για την αποτροπή του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Ο Νετανιάχου επιχειρεί να δελεάσει τον Τραμπ, λέγοντας ότι μόνο οι αμερικανικές βόμβες βαθιάς διείσδυσης μπορούν να πλήξουν τις υπόγειες εγκαταστάσεις του Ιράν και ότι πρέπει να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία.
Η ρητορική και ο τόνος του Τραμπ έχουν επίσης αλλάξει καθώς το Ιράν δέχεται ισραηλινές επιθέσεις. Αρχικά, φαινόταν πιο λυπημένος, υπονοώντας ότι το Ιράν προκάλεσε τα δεινά του. Τις τελευταίες 48 ώρες ακούγεται πιο επιθετικός, περισσότερο σαν «επίσημος συνεργάτης του Ισραήλ», γράφει το Politico.
Η απογοήτευση του Τραμπ προς τον «σκακιστή» Νετανιάχου το 2020
Ο Νετανιάχου και οι στενοί συνεργάτες του γνώριζαν ότι ένας επανεκλεγμένος Τραμπ δεν θα ήταν εύκολος σύμμαχος και δεν θα του έδινε μια λευκή επιταγή καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ διέθετε υπολείμματα δυσπιστίας προς τον Νετανιάχου.
Ο Νετανιάχου είχε εκνευρίσει τον Τραμπ το 2020, καθώς ήταν ο πρώτος ξένος ηγέτης που συνεχάρη τον Δημοκρατικό Τζο Μπάιντεν για τη νίκη του, ενώ ο Τραμπ αμφισβητούσε τα αποτελέσματα των εκλογών. «Ο Μπίμπι θα μπορούσε να είχε μείνει σιωπηλός», είχε πει ενοχλημένος τότε ο Τραμπ, αναφερόμενος στον Ισραηλινό πρωθυπουργό.
Όταν ο Τραμπ επισκέφθηκε τον Κόλπο τον προηγούμενο μήνα, όπου οι Άραβες ηγέτες τον πίεσαν να εξασφαλίσει μια νέα εκεχειρία στη Γάζα και να προχωρήσει τις διαπραγματεύσεις με το Ιράν, ο Νετανιάχου δεν παραπονέθηκε που δεν συμπεριλήφθηκε στην επίσκεψη το Ισραήλ. Όταν ο Τραμπ «άρπαξε» τις κυρώσεις στη Συρία, κάτι που ο Νετανιάχου απέρριπτε, κράτησε και πάλι σιωπή, ελπίζοντας να δελεάσει τον Αμερικανό μεγιστάνα να υποστηρίξει τον στόχο του, που είναι να ταπεινώσει τους κληρικούς της Τεχεράνης.
Ο «μάστορας του σκακιού» Νετανιάχου κινεί τα νήματα στη Μέση Ανατολή
Τώρα, ορισμένοι πιστοί του Τραμπ διαμορφώνουν την αφήγηση πως ο Νετανιάχου και ο Αμερικανός πρόεδρος ξεγέλασαν μαζί το Ιράν και έπεισαν τους μουλάδες ότι ο μεγιστάνας θα συγκρατούσε τον πρωθυπουργό του Ισραήλ. Πιθανότερο όμως είναι πως και ο Τραμπ ξεγελάστηκε από τον «μεγάλο μάστορα του σκακιού», τον Μπενιαμίν Νετανιάχου
Το μέλλον της Μέσης Ανατολής εξαρτάται από το πώς θα εξελιχθεί η συμμαχία ΗΠΑ-Ισραήλ, με τον Νετανιάχου να δείχνει αποφασισμένος να οδηγήσει τις εξελίξεις, ακόμη και αν αυτό σημαίνει νέες συγκρούσεις.