Το μεγαλύτερο μέχρι τώρα δίλημμα στη διάρκεια της δεύτερης θητείας του αντιμετωπίζει ο Ντόναλντ Τραμπ, με τον πόλεμο Ισραήλ-Ιράν και την πιθανότητα άμεσης εμπλοκής των ΗΠΑ.
Το διακύβευμα είναι τεράστιο, οι συνέπειες ανάληψης στρατιωτικής δράσης από τις ΗΠΑ είναι πλήρως απρόβλεπτες και η βάση του πολιτικού κινήματος του Ρεπουμπλικανού προέδρου εμφανίζεται διχασμένη.
Αλλά ο Τραμπ στέλνει τώρα το μήνυμα ότι ίσως βοηθήσει το Ισραήλ στην προσπάθειά του να καταστρέψει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, διαμηνύοντας χθες Τρίτη ότι «η υπομονή μας εξαντλείται» και απαιτώντας την «άνευ όρων παράδοση» της Τεχεράνης.
Στη συνέχεια έκανε σύσκεψη στην Αίθουσα Καταστάσεων του Λευκού Οίκου με τους συμβούλους Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ συγκεντρώνουν δυνάμεις στη Μέση Ανατολή
Την ίδια ώρα, οι ΗΠΑ συγκεντρώνουν στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή, οι οποίες μέσα στις επόμενες ώρες θα είναι σε θέση να επιτεθούν στο Ιράν, σύμφωνα με αμερικανικά ΜΜΕ.
Το αεροπλανοφόρο Nimitz και τα σκάφη συνοδείας του πλέουν προς τον Περσικό Κόλπο, διπλασιάζοντας τον αριθμό των αμερικανικών αεροπλανοφόρων στην περιοχή, ενώ χθες τέσσερα στρατηγικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη B-52H Stratofortress, ικανά να μεταφέρουν πυρηνικά όπλα ή άλλα πυρομαχικά με καθοδήγηση ακριβείας, εθεάθησαν στην αμερικανοβρετανική στρατιωτική βάση Ντιέγκο Γκαρσία στον Ινδικό Ωκεανό, σύμφωνα με ανάλυση δορυφορικών εικόνων από το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Τα αεροσκάφη αυτά, μεγάλης ακτίνας δράσης και με δυνατότητα να μεταφέρουν περίπου 32 τόνους όπλων, έφτασαν γύρω στα μέσα Μαΐου στη βάση Ντιέγκο Γκαρσία, που επεκτάθηκε μετά την Ιρανική Επανάσταση του 1979 και έπαιξε σημαντικό ρόλο για τις ΗΠΑ στους πολέμους στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν.
Στην ίδια βάση εντοπίστηκε και ένα μεταγωγικό τύπου C-17 Globemaster III, ικανό να μεταφέρει «γρήγορα» στρατεύματα, καθώς και «όλα τα είδη φορτίων στις κύριες επιχειρησιακές βάσεις ή απευθείας στις προκεχωρημένες βάσεις εντός των περιοχών ανάπτυξης».
Έξι άλλα αεροσκάφη που εθεάθησαν στις 16 Ιουνίου στον διάδρομο προσγείωσης/απογείωσης ήταν πιθανόν αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού KC-135 Stratotanker, αεροσκάφη που χρησιμοποιούνται για τον ανεφοδιασμό άλλων αεροσκαφών εν πτήσει.
Η Ουάσιγκτον επίσης ανέπτυξε εκ νέου περίπου 30 αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού των ΗΠΑ σε βάσεις στην Ευρώπη.
Ξέχασε ο Τραμπ τις αποτυχημένες επεμβάσεις των ΗΠΑ σε Ιράκ και Αφγανιστάν;
Ο Τραμπ εξετάζει το ενδεχόμενο να εξαπολύσουν οι ΗΠΑ κάποιες από τις ισχυρές τηλεκατευθυνόμενες βόμβες GBU-57, βάρους 13,6 τόνων, με γόμωση εκρηκτικές ύλες συνολικά σχεδόν 2,5 τόνων, σχεδιασμένες για τη διάτρηση και τη διείσδυση σε βάθος 61 μέτρων για την καταστροφή υπόγειων εγκαταστάσεων του ιρανικού προγράμματος πυρηνικής ενέργειας.
Αλλά ο ίδιος και κορυφαίοι αξιωματούχοι του δεν έχουν αναφέρει στις δημόσιες δηλώσεις τους τι θα ακολουθήσει μια εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο Ισραήλ - Ιράν, δεδομένων των αποτυχημένων αμερικανικών επεμβάσεων στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν.
ΟΙ ΗΠΑ εισέβαλαν στο Ιράκ το 2003 και ανέτρεψαν γρήγορα το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν, αλλά ακολούθησε η κατάρρευση του κράτους και μια εξέγερση που κατέληξε στην ήττα τους. Χρειάστηκαν δύο δεκαετίες για να επιστρέψει η χώρα σε μια εύθραυστη σταθερότητα.
Στο Αφγανιστάν η αμερικανική εισβολή εκδίωξε το καθεστώς Ταλιμπάν, που παρείχε καταφύγιο στον Οσάμα Μπιν Λάντεν, αλλά το 2021 επανήλθαν και οι ΗΠΑ οδηγήθηκαν σε μια ταπεινωτική απόσυρση των δυνάμεών τους. Τα ίδια περίπου συνέβησαν στη Λιβύη με την ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι και το χάος που ακολούθησε στη βορειοαφρικανική χώρα.
Ο Τραμπ τα γνωρίζει όλα αυτά και, μολονότι έχει επικρίνει τους προκατόχους του, δείχνει έτοιμος να θυσιάσει τις προεκλογικές του δεσμεύσεις αν αγνοήσει ένα δυναμικό τμήμα του κινήματός του MAGA και να γίνει ένας ακόμη πρόεδρος που θα εμπλέξει τις ΗΠΑ σε έναν πόλεμο στη Μέση Ανατολή, αφού παρά τον απομονωτισμό του, πάντα επέμενε ότι δεν θα επιτραπεί ποτέ να αποκτήσει πυρηνικά όπλα το Ιράν, δεδομένων των απειλών του για την εξάλειψη του Ισραήλ και της εχθρότητας με τις ΗΠΑ.
Πώς μπορεί να απαντήσει το Ιράν
Το Ιράν, ωστόσο, δεν είναι ούτε Λιβύη, ούτε Ιράκ, αλλά ούτε και Αφγανιστάν. Και μπορεί τα γεράκια στον περίγυρο του Τραμπ να έχουν δίκιο ότι ένα συντριπτικό χτύπημα μπορεί να καταστρέψει το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης και να εξαλείψει μια υπαρξιακή απειλή για το Ισραήλ και την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, αλλά το καθεστώς των μουλάδων είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα υποχρεωθεί να απαντήσει για να προστατέψει την εξουσία του.
Κι ανάλογα με το πόσες στρατιωτικές δυνάμεις διαθέτει ακόμη μετά τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς, το Ιράν ίσως επιτεθεί σε αμερικανικές βάσεις και προσωπικό στην περιοχή, υποχρεώνοντας τον Τραμπ να απαντήσει σε έναν φαύλο κύκλο κλιμάκωσης χωρίς τελικό στόχο.
Το Ιράν θα μπορούσε, ακόμη, να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ για να περιορίσει τη ροή πετρελαίου και να προκαλέσει παγκόσμια ενεργειακή κρίση ή να πλήξει πετρελαιοπηγές περιφερειακών αντιπάλων του, όπως η Σαουδική Αραβία.
Εξάλλου, υπάρχει η πιθανότητα μαζικών ιρανικών κυβερνοεπιθέσεων που θα μπορούσαν να φέρουν τον πόλεμο στις ΗΠΑ.
Εφιαλτικά σενάρια μετά από μια κατάρρευση του καθεστώτος των μουλάδων
Λίγοι Αμερικανοί θα θρηνούσαν μια πτώση του καθεστώτος του Ιράν αν αποδώσουν καρπούς η πίεση του Ισραήλ ή η ενθάρρυνση των Ιρανών να ξεσηκωθούν κατά του ανώτατου ηγέτη Αλί Χαμενεΐ αποδώσει καρπούς. Αλλά οι πολιτικές δυνάμεις που είναι πιθανό να απελευθερωθούν από την πτώση της Ισλαμικής Επανάστασης ή την καταστροφή του πυρηνικού του προγράμματος θα μπορούσαν να προκαλέσουν τεράστιες αναταραχές και αναρχία σε μια ακέφαλη χώρα 90 εκατομμυρίων ανθρώπων, που περιλαμβάνει εθνοτικά και θρησκευτικά ρήγματα μεταξύ Περσών, Αζέρων, Κούρδων, Βαλούχων, Τουρκμένων, Τούρκων και αραβικών φυλών.
Μια κατάρρευση ενός αποτυχημένου κράτους θα μπορούσε να στείλει εκατομμύρια πρόσφυγες στη Μέση Ανατολή και στην Ευρώπη, όταν οι μεταναστευτικές ροές ήδη πλήττουν την κοινωνική συνοχή και υποδαυλίζουν τον εξτρεμισμό, σημειώνει το CNN σε ανάλυσή του.
Ένα ξαφνικό κενό ασφαλείας θα μπορούσε να οδηγήσει σε εμφύλιους πολέμους ή σε μια βάναυση κατάληψη της εξουσίας από τον στρατό ή στοιχεία του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης. Η Συρία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν και η Λιβύη γνωρίζουν πόσο γρήγορα μπορούν να εμφανιστούν τρομοκρατικά καταφύγια. Οι αναταραχές θα μπορούσαν να εξαπλωθούν σε όλη την περιοχή και να απειλήσουν ήδη ασταθή έθνη όπως το Πακιστάν.
Ανοικτό παραμένει στο μεταξύ το πώς οι κυβερνήσεις Τραμπ και Νετανιάχου θα διασφάλιζαν αποθέματα πυρηνικού υλικού που θα έμενε εκτεθειμένο από τις επιθέσεις στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, ώστε να αποτραπεί η πτώση τους στα χέρια τρομοκρατών ή αδίστακτων κρατών.
Οι παράγοντες που μπορεί να ωθήσουν τον Τραμπ να διατάξει επίθεση στο Ιράν
Γιατί, λοιπόν, δείχνει ο Τραμπ να έχει ξεπεράσει τη μέχρι πρότινος επιφυλακτικότητά του σχετικά με την εμπλοκή των ΗΠΑ σε ξένους πολέμους;
Αν δώσει το πράσινο φως για μια αμερικανική επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, θα μπορούσε να καταλήξει σε ένα σημείο που θα μπορούσε να έχει φτάσει οποιοσδήποτε πρόεδρος. Όλοι οι πρόσφατοι προκάτοχοί του προειδοποιούσαν πως το Ιράν δεν θα μπορούσε ποτέ να αποκτήσει τη βόμβα - αν και ο Τραμπ μπορεί να κατηγορηθεί ότι απέτυχε με τη διπλωματία να το σταματήσει κατά τη διάρκεια της θητείας του.
Αλλά αν έχουν βάση οι προειδοποιήσεις του Ισραήλ ότι το Ιράν ήταν πολύ κοντά στην απόκτηση πυρηνικών όπλων, ουδείς πρόεδρος των ΗΠΑ θα μπορούσε να μείνει άπραγος - ειδικά ο Τραμπ, ο οποίος στην πρώτη του θητεία απέσυρε τις ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία που φαινόταν να σέβεται το Ιράν.
Ίσως η μεταστροφή του Τραμπ ενισχύθηκε από τη φαινομενική επιτυχία των πρώτων ισραηλινών επιθέσεων, καθώς χθες Τρίτη υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ έχουν τώρα «πλήρη και ολοκληρωτικό έλεγχο των ουρανών πάνω από το Ιράν». Ένα πιθανό περιβάλλον χαμηλού κινδύνου για τα αμερικανικά βομβαρδιστικά θα μπορούσε να δελεάσει έναν πρόεδρο που λατρεύει τον στρατηγό Τζορτζ Πάτον. Μπορεί να διαισθανθεί μια γρήγορη νίκη στην εξωτερική πολιτική για να αντισταθμίσει τις αποτυχίες του να είναι ο ειρηνοποιός που υποσχέθηκε. Και θα ήθελε πολύ να διατυμπανίζει ότι αυτός -και όχι ο Μπους, ο Ομπάμα ή ο Μπάιντεν- εξάλειψε την ιρανική απειλή.