Αν και είναι συνηθισμένη σε κυβερνητικές κρίσης η Ιταλία, η παραίτηση του Τζουζέπε Κόντε μεσούσης της πανδημίας πυροδοτεί φόβους ότι η διαπάλη εξουσίας θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στη μάχη για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης και την ανάταξη της οικονομίας στη γειτονική χώρα.
Ο πρωθυπουργός Κόντε παραιτήθηκε χθες μετά από εβδομάδες συγκρούσεων αναφορικά με τη διαχείριση της πανδημίας και το σχέδιο για τα κονδύλια των 209 δισ. ευρώ που θα λάβει η Ιταλία από το Ταμείο Ανάκαμψης με τον Ματέο Ρέντσι, που απέσυρε το κόμμα του Italia Viva από τον κυβερνητικό συνασπισμό.
Κι οι Ιταλοί πασχίζουν να κατανοήσουν τα κίνητρα της κρίσης σε μια περίοδο που η πανδημία προκαλεί εκατοντάδες θανάτους ημερησίως και η οικονομία της χώρας κλυδωνίζεται. «Μετά την παραίτηση της κυβέρνηση τα πάντα θα κινούνται δυσκολότερα και με βραδύτερους ρυθμούς», επεσήμανε ο ΥΠ ΕΞ της Ιταλίας, Λουίτζι Ντι Μάιο, εκ των ηγετών των Πεντάστερων.
Το παρασκήνιο της κόντρας του Κόντε με τον Ρέντσι
Η πολιτική κρίση πυροδοτήθηκε λόγω της κόντρας του Κόντε με τον Ρέντσι. O πρώτος παραιτήθηκε -αφού παρά την ψήφο εμπιστοσύνης σε Βουλή και Γερουσία δεν εξασφάλισε την απόλυτη πλειοψηφία - ελπίζοντας ότι θα καταφέρει να ηγηθεί μιας νέας, πιο σταθερής κυβέρνησης μετά και τις πιέσεις των δύο βασικών εταίρων του κυβερνητικού συνασπισμού, των Πεντάστερων και του Δημοκρατικού Κόμματος για να αποφευχθεί μια ταπεινωτική ήττα κατά την ψηφοφορία για τη μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης, που είχε προγραμματιστεί αυτή την εβδομάδα. Ο υπουργός Άμυνας, Λορέντσι Γκερίνι από το Δημοκρατικό Κόμμα είπε ότι ο Κόντε είναι «αναντικατάστατος», αλλά ήρθε η ώρα να ανασυνταχθεί ο κυβερνητικός συνασπισμός περιλαμβάνοντας και το κόμμα του Ρέντσι με μια νέα πολιτική συμφωνία, που θα αντέξει μέχρι το 2023.
Το τζογάρισμα του Κόντε ίσως τελικά αποδώσει, εφόσον εξασφαλίσει ισχυρή υποστήριξη στις διαβουλεύσεις του με τους ηγέτες των κομμάτων τα επόμενα 24ωρα, ειδάλλως ο ο Πρόεδρος της χώρας, Σέρτζιο Ματαρέλα, θα αναγκαστεί να αναθέσει σε άλλον πολιτικό εντολή σχηματισμού της νέας κυβέρνησης. Στο μεταξύ ο Ρέντσι ποντάρει ότι το κόμμα του – που εξασφαλίζει κοντά στο 3% στις δημοσκοπήσεις – θα επιστρέψει ενισχυμένο στην κυβέρνηση, χωρίς τον Κόντε. «Κατέληξαν εχθροί», λέει ο Ματία Ντιλέτι, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμης. «Αλλά τι ουσιώδεις αλλαγές να περιμένεις αν αναλάβει η ίδια κυβερνητική πλειοψηφία, που θα αλλάξει μόνον τον πρωθυπουργό»;
Ο Ρέντσι ήταν που συνέβαλε στην σύμπραξη των Πεντάστερων με το Δημοκρατικό Κόμμα τον Αύγουστο του 2018 προκειμένου να αποτραπεί μια ανάρρηση της ακροδεξιάς στην εξουσία. Αλλά στη συνέχεια έφυγε από το Δημοκρατικό Κόμμα για να σχηματίσει την Italia Viva υποσχόμενος να στηρίξει τον κυβερνητικό συνασπισμό. «Όμως ο Κόντε τον αγνόησε, εστιάζοντας την προσοχή του μόνον στο Κίνημα Πέντε Αστέρια και το Δημοκρατικό Κόμμα κι έτσι ο Ρέντσι αποφάσισε να κινήσει τα νήματα προκειμένου να μπει στο κάδρο και να αποκτήσει ειδικό βάρος μέσα στην κυβέρνηση», λέει ο Ρομπέρτο Ντ’ Αλιμόντε, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Luiss της Ρώμης.
Λιγότερο πιθανό το σενάριο των πρόωρων εκλογών
Οι περισσότεροι αναλυτές στην Ιταλία θεωρούν ότι η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες συγκεντρώνει τις λιγότερες πιθανότητες. Όλα τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού θέλουν να αποφύγουν τις πρόωρες εκλογές, που σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις θα έφερναν στην εξουσία την δεξιά αντιπολίτευση της ακροδεξιάς Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι και της Forza Italia του δισεκατομμυριούχου πρώην πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Ο Κόντε ελπίζει ότι θα καταφέρει να κερδίσει μέρος των ανεξάρτητων και φιλελεύθερων βουλευτών και γερουσιαστών προκειμένου να ανακοπεί ο διαφαινόμενος από τα άκρα δεξιά κίνδυνος σε περίπτωση πρόωρων εκλογών. Θα προσπαθήσει λοιπόν να επιβιώσει πολιτικά, να συγκροτήσει την τρίτη του κυβέρνηση και να κερδίσει την ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής. Οι πιθανότητές του δεν είναι κακές, αν αναλογιστεί κανείς ότι οι Ιταλοί βουλευτές αλλάζουν συχνά στρατόπεδα και κοινοβουλευτικές ομάδες, εξαρτώντας τις προτιμήσεις τους από το στοίχημα της προσωπικής πολιτικής επιβίωσης. «Πιστεύω ότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα βρεθεί η λύση με μια πιο αδύναμη κυβέρνηση σε σύγκριση με την προηγούμενη», εκτιμά ο Ντιλέτι.