Βασικός πυλώνας της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Ζελένσκι, από την έναρξη του πολέμου, είναι η ταχύτατη ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, μια εξέλιξη που στοχεύει να πλήξει το Κρεμλίνο.
Από τις 24 Φεβρουαρίου, με την απαράδεκτη εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία, η κυβέρνηση Ζελένσκι έχει κάνει σημαία της τον στόχο να ξεκινήσει η ενταξιακή διαδικασία της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο πρόεδρος Ζελένσκι σε μια τολμηρή προσπάθεια να καταστήσει την ρωσική εισβολή διεθνές ζήτημα έχει πραγματοποιήσει αμέτρητες παρεμβάσεις και ομιλίες σε κοινοβούλια και συνεδριάσεις οργανισμών.
Η έντονη διπλωματική δραστηριότητα των Ουκρανών όμως αποτελεί στην πραγματικότητα μια παράλληλη με την στρατιωτική, σύγκρουση με τον καθεστώς του Κρεμλίνου. Στην μάχη αυτή που δίνει η ουκρανική κυβέρνηση βρίσκει σημαντικούς συμμάχους, τις ΗΠΑ και την ΕΕ.
Παρ’ όλα αυτά ενώ όλα τα βασικά θεσμικά όργανα της ΕΕ, στέκονται απερίφραστα στο πλευρό του Κιέβου και αποδέχονται και την έναρξη της ενταξιακής διαδικασίας της χώρας στην ευρωπαϊκή κοινότητα, το πώς και το πότε θα γίνει αυτό δεν είναι απολύτως ξεκάθαρο, πρώτα και κύρια στις Βρυξέλλες.
Στην ουκρανική «οδύσσεια» της ένταξης στην ΕΕ, τελευταίο κεφάλαιο αποτελεί η απροειδοποίητη επίσκεψη της Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν στην Ουκρανία, το περασμένο Σάββατο. Η πρόεδρος της Κομισιόν πραγματοποίησε την ξαφνική επίσκεψη με στόχο μια ολοκληρωμένη συζήτηση με την ουκρανική κυβέρνηση σχετικά με τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Η Φον Ντερ Λάιεν δεσμεύτηκε να απαντήσει στους Ουκρανούς μέχρι το τέλος αυτής της εβδομάδας.
Την ίδια στιγμή όμως η Ευρωπαία αξιωματούχος φαίνεται να έκοβε τα φτερά στους Ουκρανούς, ξεκαθαρίζοντας ότι η ενταξιακή διαδικασία είναι ιδιαίτερα περίπλοκη. Η απόκτηση του καθεστώτος υποψήφιου μέλους, αυτό θα εκκινήσει μια διαδικασία διαπραγματεύσεων και ενδεχόμενων μεταρρυθμίσεων που θα διαρκέσει χρόνια, ίσως και δεκαετίες, προτού να είναι έτοιμη να ενταχθεί στην ΕΕ. Η ερχόμενη Σύνοδος Κορυφής του Ιουνίου θα κρίνει πολλά.
Σημείωσε δε: «Θέλουμε να κοιτάζουμε στο μέλλον. Έχει κάνει πολλά (σ.σ. η Ουκρανία), αλλά υπάρχουν ακόμη πολλά που πρέπει να γίνουν, για την καταπολέμηση της διαφθοράς για παράδειγμα», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν σε κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον πρόεδρο Ζελένσκι.
Τι φοβούνται οι Ουκρανοί -Το σενάριο «Βοσνία»
Το Κίεβο φοβάται μια μετέωρη συμφωνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με θολό προσανατολισμό. Για παράδειγμα, η γαλλική πρόταση για τη δημιουργία ενός ευρύτερου μπλοκ γύρω από το Ενωσιακό, χωρίς ξεκάθαρη προοπτική, είναι κάτι που απεύχονται στην Ουκρανία. Όπως δήλωσε ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Ουκρανού Προέδρου Ζελένσκι, Ihor Zhovkva στο Euractiv: «Καμία «δυνητική» υποψήφια θέση – δεν μας αξίζει ένα σενάριο για τη Βοσνία. Κανένας υποψήφιος για υποψήφιος, κανένας ημιυποψήφιος, απλώς ένας υποψήφιος»,ξεκαθάρισε ο Ουκρανός αξιωματούχος αναφέροντας το αρνητικό παράδειγμα της Βοσνίας- Ερζεργοβίνης.
Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι πιθανή υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ από το 2003 και έκτοτε κάνει πολύ αργά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση με ξεκάθαρο πρόβλημα στο πώς στηρίζεται και με ποια προοπτική προχωρά η ενταξιακή διαδικασία στη χώρα.
Η Ουκρανία ζητά κατανόηση και υπομονή, όσο βρίσκεται σε πόλεμο
Σύμφωνα με την ουκρανική πλευρά και εν μέρει τη θεσμική πλευρά της ΕΕ μια αποτυχία να χορηγήσει η ΕΕ στην Ουκρανία το καθεστώς υποψήφιας για ένταξη αργότερα αυτόν τον μήνα θα σήμαινε αδυναμία της Ευρώπης απέναντι στη Ρωσία. Αυτό δήλωσε εξάλλου και στο Euractiv ο Zhovkva.
«Δεν ζητάμε ένταξη, ζητάμε το πρώτο βήμα», είπε ο Ουκρανός αξιωματούχος «Έχουμε αισιοδοξία σχετικά με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά καταλαβαίνουμε ότι η συζήτηση κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα είναι σημαντική», συμπλήρωσε. Οι Ουκρανοί ξεκαθαρίζουν ότι ακριβώς επειδή είναι σε εμπόλεμη κατάσταση δεν μπορεί η Ευρώπη να έχει τις ίδιες απαιτήσεις για την ταχύτητα και το βάθος των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων. «Ναι, πρέπει να γίνει δουλειά, αλλά αυτό είναι δύσκολο να γίνει σε περιόδους πολέμου», τόνισε.
Σύμφωνα με το Euractiv, η Δανία, η Σουηδία, η Ολλανδία και η Πορτογαλία, είναι μεταξύ των διστακτικών κρατών ως προς την ένταξη της Ουκρανίας σε αντίθεση με κράτη της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης που στέκονται θετικά.
Γιατί πρέπει η Ουκρανία να αποκτήσει το καθεστώς υποψήφιας για ένταξη στην ΕΕ
Για το Κίεβο, η απόκτηση του καθεστώτος υποψήφιας χώρας θα αποτελέσει μια σημαντική διπλωματική νίκη και ταυτόχρονη απάντηση στο Κρεμλίνο. Ως υποψήφια προς ένταξη χώρα η Ουκρανία θα αναβαθμίσει σημαντικά το διπλωματικό της αποτύπωμα και θα σφραγίσει την πορεία της στον δρόμο προς την ΕΕ, τόσο κατά τη διάρκεια του πολέμου όσο και ύστερα από αυτόν, γεγονός που θα τι εξασφαλίζει έναν πολύ ισχυρό σύμμαχο στις δύσκολες μέρες που έπονται. Αυτό έχει στο μυαλό του ο Ζελένσκι και επιμένει στις πιέσεις προς την Ευρώπη.
Την ίδια στιγμή, το καθεστώς του Κρεμλίνου θα συνειδητοποιεί ότι απέναντί του δεν είναι απλά ένα κράτος στην ανατολική Ευρώπη αλλά ολόκληρη η Ευρωπαϊκή Ένωση. Με το καθεστώς της υποψήφιας χώρας θα επισφραγίσουν η Ουκρανία και η ΕΕ την συμπόρευσή τους, σύμφωνα με τους ειδικούς.
«Η αποτυχία να δώσετε μια θετική απάντηση για την Ουκρανία σας τον Ιούνιο θα είναι επίσης αποτυχία για ολόκληρη την ΕΕ γιατί θα δείξει ότι δεν είστε έτοιμοι για οριστικές αποφάσεις και αυτό θα είναι ένα μήνυμα για τη Ρωσία», είπε ο Zhovkva στο Euractiv, στέλνοντας μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις.