O Φρίντριχ Μερτς αναμένεται να εκλεγεί σήμερα Καγκελάριος αναλαμβάνοντας τα ηνία της Γερμανίας, υπό το βλέμμα της Ουάσιγκτον και τον Βρυξελών.
Καθώς το ακροδεξιό AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία) ανεβαίνει, ο Μερτς προεδρεύει ενός συνασπισμού των κυρίαρχων κομμάτων που καταρρέουν. Ο συντηρητικός ηγέτης θα ορκιστεί καγκελάριος της Γερμανίας σήμερα Τρίτη με την υπόσχεση να δώσει στην Ευρώπη σαφή κατεύθυνση σε δύσκολους καιρούς αλλά ο ίδιος βρίσκεται ήδη σε ρευστή θέση.
O Τραμπ έχει βάλει ήδη στο μάτι τον Μερτς
Ξεκινά την καγκελαρία του ως μια αποδυναμωμένη φιγούρα γράφει το Politico, εξηγώντας ότι ακόμη και στο διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ της νίκης στις εκλογές του Φεβρουαρίου και της ανάληψης της ηγεσίας, τα ποσοστά αποδοχής του έχουν μειωθεί απότομα. Η κυβέρνηση συνασπισμού του κατέχει μία από τις πιο ισχνές κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, με μόλις το 52% των εδρών, επισημαίνεται χαρακτηριστικά.
Την ίδια ώρα, ο κυριότερος ιστορικός σύμμαχος της Γερμανίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες, μοιάζει να υπονομεύει ενεργά τη νέα γερμανική ηγεσία. Στελέχη της κυβέρνησης Τραμπ έχουν επιδοθεί σε ανοιχτή υποστήριξη προς το AfD, παρουσιάζοντας το κόμμα όχι ως απειλή, αλλά ως θύμα καταστολής. Ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, κατήγγειλε τη γερμανική κατάταξη του AfD ως εξτρεμιστικό ως «μεταμφιεσμένη τυραννία», ενώ ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς χαρακτήρισε το γερμανικό κατεστημένο ως υπεύθυνο για την «ανοικοδόμηση του Τείχους του Βερολίνου».
Η στάση αυτή προκαλεί ρήγμα στις διατλαντικές σχέσεις και αποτελεί μείζον πολιτικό πρόβλημα για τον Μερτς. Ο ίδιος έχει επανειλημμένως δηλώσει ότι δεν πρόκειται να συνεργαστεί με το AfD, παρά τις πιέσεις και την εκλογική άνοδό του.
Το AfD ήρθε δεύτερο στις τελευταίες εκλογές, επιτυγχάνοντας το καλύτερο αποτέλεσμά του, ενώ στις τελευταίες δημοσκοπήσεις εμφανίζεται να προηγείται του CDU. Παρότι ο Μερτς προσπαθεί να σκληρύνει τη γραμμή του στο μεταναστευτικό, οι ακροδεξιοί αντίπαλοί του τον κατηγορούν ότι κυβερνά ως κρυφός αριστερός και εγκαταλείπει τη συντηρητική του ρητορική.
Ο νέος καγκελάριος καλείται να διαχειριστεί μια αντιπολίτευση πιο ισχυρή και επιθετική από ποτέ, με το AfD να εκμεταλλεύεται τόσο τη φθορά των παραδοσιακών κομμάτων όσο και τη διεθνή υποστήριξη που λαμβάνει από τον Λευκό Οίκο. Η συνεχιζόμενη αμερικανική στήριξη ενδέχεται να αποστιγματίσει περαιτέρω το AfD, παρουσιάζοντάς το όχι μόνο ως νόμιμη αντιπολίτευση αλλά και ως καταπιεσμένη πολιτική δύναμη, υποστηρίζει το δημοσίευμα του Politico.
O ρόλος της Γερμανίας στην Ευρώπη
Παράλληλα με τις εσωτερικές προκλήσεις, ο Μερτς επιχειρεί να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της Γερμανίας στην Ευρώπη. Άμεσα μετά την ορκωμοσία του, σχεδιάζει ταξίδια στη Βαρσοβία και το Παρίσι, με στόχο την αναβίωση του Τριγώνου της Βαϊμάρης -μιας άτυπης συμμαχίας μεταξύ Γαλλίας, Γερμανίας και Πολωνίας. Το Τρίγωνο αυτό θεωρείται από τον Μερτς ζωτικής σημασίας για τη χάραξη μιας πιο αυτόνομης και διεκδικητικής ευρωπαϊκής πολιτικής άμυνας. Στη συνέχεια αναμένεται να μεταβεί και στο Κίεβο, σε μια ένδειξη συνέχισης της στήριξης προς την Ουκρανία.
Όπως δήλωσε ο ίδιος στο Βερολίνο, «πολλοί Ευρωπαίοι περιμένουν από εμάς να συμβάλουμε και πάλι δυναμικά στην επιτυχία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος». Και προσέθεσε: «Ζούμε σε εποχές βαθιών αλλαγών και ανακατατάξεων. Είναι ιστορικό μας καθήκον να οδηγήσουμε αυτόν τον συνασπισμό στην επιτυχία».
Ωστόσο, η αποστολή του Μερτς κάθε άλλο παρά εύκολη είναι. Η κυβέρνηση Τραμπ, αν το θελήσει, μπορεί να χρησιμοποιήσει τις κατηγορίες περί «καταστολής του AfD» ως μοχλό πίεσης προς το Βερολίνο, όπως προειδοποιούν ειδικοί. Όπως σημειώνει ο Dominik Tolksdorf του Γερμανικού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, η παρέμβαση των ΗΠΑ υπέρ του AfD συνιστά ίσως την πιο σοβαρή πρόκληση για τον νέο καγκελάριο -μεγαλύτερη ακόμη και από τις διαφορές για το ΝΑΤΟ, το εμπόριο ή την Ουκρανία, σημειώνεται χαρακτηριστικά.
Μέσα σε αυτό το τοπίο αβεβαιότητας και γεωπολιτικής σύγκρουσης, ο Μερτς καλείται όχι μόνο να επιβιώσει πολιτικά, αλλά και να πείσει πως η Γερμανία μπορεί να ηγηθεί της Ευρώπης, παρά τις εσωτερικές αντιθέσεις και την εξωτερική υπονόμευση. Αν θα τα καταφέρει, θα εξαρτηθεί από την ικανότητά του να ενώσει ένα διχασμένο πολιτικό σύστημα και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη εντός και εκτός συνόρων.
Ο Μερτς έχει πολλά να αποδείξει, τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων. Οι πρώτες του κινήσεις δείχνουν αποφασιστικότητα, αλλά το εάν θα μπορέσει να ισορροπήσει μεταξύ ενίσχυσης της ΕΕ και διατήρησης της συνοχής της Δύσης, θα φανεί σύντομα. Ένα είναι σίγουρο: η Ευρώπη παρακολουθεί με προσοχή, καταλήγει το Politico.