Παγκόσμια κατακραυγή έχει ξεσπάσει κατά της Λευκορωσίας όχι μόνο για την «κρατική αεροπειρατεία», που έκανε το καθεστώς Λουκασένκο σε αεροσκάφος της Ryanair, για να συλλάβει τον Ρομάν Προτάσεβιτς, αλλά και για τις συνθήκες κράτησης και τα βασανιστήρια κατά του νεαρού δημοσιογράφου.
Ο Πρατάσεβιτς «ομολόγησε» ότι έχει ενορχηστρώσει τις περσινές διαδηλώσεις της αντιπολίτευσης στο Μινσκ κατά του Λουκασένκο. Είναι φανερό όμως, ότι το έκανε υπό την άσκηση βίας και ξύλου. Η εμφάνιση του μπλόγκερ σε φωτογραφία από τον τόπο κράτησής του προκάλεσε την αντίδραση της οικογένειάς του αλλά και δημοσιογράφων από τη Λευκορωσία. Και όχι άδικα. Ολοι διέκριναν καθαρά ότι επρόκειτο για έναν άνθρωπο που έχει πέσει θύμα ξυλοδαρμού.
Τι λέει ο πατέρας του
Ο πατέρας του το είπε αυτό ξεκάθαρα «Είναι πιθανό η μύτη του να είναι σπασμένη, διότι έχει αλλάξει το σχήμα της και φαίνεται να έχει πολλή πούδρα πάνω της. Όλη η αριστερή πλευρά του προσώπου του είχε πούδρα», δήλωσε ο Ντμίτρι Προτάσεβιτς και συνέχισε «Δεν είναι δικές του λέξεις, δεν είναι αυτός ο τρόπος που μιλά. Μοιάζει πολύ συνεσταλμένος και μπορεί κανείς να δει ότι είναι νευρικός. Και αυτά δεν είναι δικά του τσιγάρα στο τραπέζι, δεν καπνίζει αυτά. Οπότε πιστεύω ότι τον ανάγκασαν» ανέφερε ο πατέρας του, και πρόσθεσε: «Ο γιος μου δεν μπορεί να παραδεχθεί ότι υποκίνησε σε μαζική ανυπακοή, διότι απλώς δεν έκανε κάτι τέτοιο».
Βίντεο: Ουρλιαχτά μέσα από τις φυλακές της Λευκορωσίας
Από την πρώτη στιγμή της σύλληψής του, υποστηρικτές του Ρομάν Προτάσεβιτς έλεγαν απερίφραστα ότι ο 26χρονος θα υποστεί βασανιστήρια. Αλλωστε, ο ίδιος μέσω του καναλιού του «Νexta» είχε αποκαλύψει τα όσα αποτρόπαια και απάνθρωπα συμβαίνουν μέσα στις αίθουσες βασανιστηρίων του Μινσκ. Οπως αποκαλύπτεται σε ρεπορτάζ, διαδηλωτές που είχαν συλληφθεί, είχαν σπασμένα κόκκαλα και δόντια, μώλωπες, εγκαύματα, εγκεφαλικά τραύματα και νεφρικές βλάβες. Η αστυνομία κρατά τους ανθρώπους τρεις ημέρες χωρίς ύπνο, κατά τη διάρκεια των οποίων υπέστησαν ηλεκτροπληξίες, τους άφησαν χωρίς φαγητό, ενώ οι φρουροί τους ανάγκαζαν να υπογράψουν ομολογίες.
Σύμφωνα με την «Daily Mail», η σκληρότητα ήταν τέτοια που βίντεο που τραβήχτηκε από μάρτυρα κατέγραψε κραυγές θυμάτων που αντηχούσαν από τα τείχη της φυλακής στο Μινσκ μέσα στη νύχτα.
«Την πρώτη μέρα δεν μας έδωσαν νερό και δεν μας άφησαν να πάμε στην τουαλέτα», εξήγησε ο Βαζένκοφ και πρόσθεσε: «Ερχονταν και μας χτυπούσαν, μόνο για διασκέδαση. Ελεγαν: ''Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο σας επανεκπαιδεύουμε, ζώα''. Αναγκαζόμασταν συνεχώς να ξαπλώνουμε στο πάτωμα».
Εκτός από τους ξυλοδαρμούς, ο Βαζένκοφ και άλλοι αναγκάστηκαν να γονατίζουν για ώρες στο τσιμεντένιο πάτωμα με τα μέτωπά τους να γέρνουν στο έδαφος. «Ολόκληρο το σώμα ήταν μουδιασμένο, οι άνθρωποι πραγματικά ούρλιαζαν από τον πόνο», ανέφερε.
Ο Βαζένκοφ είχε αποκαλύψει ότι μια από τις πιο ακραίες μορφές βασανιστηρίων που παρακολούθησε ήταν το λεγόμενο «χελιδόνι», όταν ένας κρατούμενος δενόταν με χειροπέδες πίσω από την πλάτη του και ανυψωνόταν... «Ηταν εγγυημένο ότι προκαλεί εξάρθρωση», είπε.
Εκτός, όμως, από τη σωματική κακοποίηση, οι κρατούμενοι εξευτελίζονταν από τους φρουρούς. «Στο κελί, για παράδειγμα, ο καθένας ήταν μόνο με τα εσώρουχα για κάποιον λόγο. Επιπλέον, υπήρχε μια υπόθεση στην οποία ένας νεαρός άνδρας μεταφέρθηκε στο δικαστήριο με τα εσώρουχά του και καταδικάστηκε σε 14 ημέρες», δήλωσε ο Βαζένκοφ, συμπληρώνοντας: «Βγήκε από το κελί και οδηγήθηκε, όπως είπε και όπως κατάλαβα, στη στάση του χελιδονιού στο δικαστήριο, που ήταν κοντά».
Η Διεθνής Αμνηστία και οι τοπικές ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν συγκεντρώσει μαρτυρίες από διαδηλωτές στη Λευκορωσία, οι οποίοι περιγράφουν ότι βασανίζονται ή υφίστανται άλλου είδους κακομεταχείριση, συμπεριλαμβανομένων της απογύμνωσης, του ξυλοδαρμού και της απειλής με βιασμό. Η διεθνής οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα αναφέρει ότι τα κέντρα κράτησης σε ολόκληρη τη Λευκορωσία έχουν γίνει «αίθουσες βασανιστηρίων».
Η τελευταία φωτογραφία στην Ελλάδα με τον Γιώργο Παπανδρέου
Ο Ρομάν Προτάσεβιτς πριν συλληφθεί στη Λευκορωσία, τράβηξε την τελευταία φωτογραφία του στην Αθήνα. Πρόκειται για τη συνάντηση που είχε η ηγέτιδα της αντιπολίτευσης της Λευκορωσίας, Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, με τον Γιώργο Παπανδρέου. Οπως αποκάλυψε ο ίδιος ο πρώην πρωθυπουργός σε ανάρτησή του στο Instagram, αυτή ήταν και η τελευταία ελεύθερη φωτογραφία του Προτάσεβιτς, επικαλούμενος την «Bild».
Η ανάρτηση του Γιώργου Παπανδρέου:
«Από την πρόσφατη συνάντησή μου στην Αθήνα με την ηγέτιδα της αντιπολίτευσης της Λευκορωσίας, Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια. Σύμφωνα με την Bild, πρόκειται για την τελευταία ελεύθερη φωτογραφία του συνεργάτη της Ρόμαν Προτάσεβιτς».
Τι λέει η μητέρα της συντρόφου του, που είναι επίσης κρατούμενη
Η επίσης κρατούμενη και σύντροφος του δημοσιογράφου, η 23χρονη Ρωσίδα Σοφία Σαπέγκα παρέμενε αποστασιοποιημένη από την πολιτική, δήλωσε η μητέρα της, Άννα Ντούντιτς, σε μια συνέντευξη που παραχώρησε στο Reuters.
Το νεαρό ζευγάρι επέστρεφε την Κυριακή από διακοπές δύο εβδομάδων στην Ελλάδα, όταν η πτήση της Ryanair με προορισμό το Βίλνιους εξαναγκάστηκε να προσγειωθεί στο Μινσκ. Η Σαπέγκα τέθηκε υπό κράτηση την Κυριακή και ο δικηγόρος της είπε ότι θα παραμείνει κρατούμενη για δύο ακόμη μήνες.
Μιλώντας από την πόλη Λίντα της Λευκορωσίας, η Ντούντιτς τόνισε ότι φοβάται για την υγεία και την ασφάλεια της κόρης της κατά την κράτησή της. «Φυσικά, αυτό είναι το κύριο πράγμα που φοβάμαι τώρα», είπε. «Είναι ένα πολύ σκληρό κορίτσι με την ηθική έννοια. Θα τα καταφέρει, θα αντέξει, είμαι σίγουρη γι' αυτό».
Ρομάν Προτάσεβιτς: Δεν έχουν επικοινωνήσει ακόμη με τη φίλη του, Σοφία Σαπέγκα
Ούτε η Ντούντιτς ούτε ο δικηγόρος κατάφεραν να επικοινωνήσουν με τη Σαπέγκα αφού φυλακίστηκε και δεν έχουν ενημερωθεί για τυχόν κατηγορίες εναντίον της. «Οι ελπίδες μου τώρα εναπόκειται σε ένα θαύμα και στη γνώση ότι η κόρη μου σίγουρα δεν είναι ένοχη για τίποτα», δήλωσε η μητέρα της. «Απλώς, βρέθηκε στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή».
Η Σοφία, Ρωσίδα υπήκοος, βρίσκεται στο τελευταίο έτος σπουδών Διεθνούς Δικαίου στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Ανθρωπιστικών Επιστημών στο Βίλνιους. Η Ντούντιτς είπε ότι δεν είχε μιλήσει με τον Προτάσεβιτς, 26 ετών, και ότι η κόρη της είχε σχέση μαζί του για λιγότερο από έξι μήνες.
Ένας επιβάτης της πτήσης της Κυριακής της Ryanair ανέφερε στο Reuters ότι, καθώς ο Προτάσεβιτς συνειδητοποίησε ότι επρόκειτο να συλληφθεί, έδωσε στη Σαπέγκα τον φορητό υπολογιστή και το τηλέφωνό του για να τα φυλάξει. «Ήταν πολύ καλή μαθήτρια», τόνισε η Ντάντιτς. «Είχε πολύ φιλόδοξα σχέδια».
Την παραμονή της πτήσης, η Σαπέγκα κάλεσε τη μητέρα της για να της πει για τις διακοπές στην Ελλάδα. Στη συνέχεια, της έστειλε ένα τελευταίο γραπτό μήνυμα, αφού το αεροπλάνο εξαναγκάστηκε να προσγειωθεί στη Λευκορωσία. «Στο Μινσκ μου έγραψε απλώς "Μαμά". Και αυτό ήταν».
Συγκλονισμένη η Μέρκελ
«Συγκλονισμένη» και «ανήσυχη» από την εικόνα του αντιφρονούντος Ρόμαν Προτάσεβιτς σε βίντεο που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα δήλωσε η Ανγκελα Μέρκελ και επανέλαβε το αίτημα της ΕΕ προς τις λευκορωσικές αρχές για άμεση απελευθέρωση τόσο του ιδίου όσο και της συντρόφου του, Σοφία Σαπέγκα. Εμφανίστηκε ωστόσο επιφυλακτική σε ό,τι αφορά τον ενδεχόμενο ρόλο του Κρεμλίνου στην υπόθεση της αναγκαστικής προσγείωσης του αεροσκάφους της Ryanair, καθώς, όπως είπε, δεν υπάρχουν αποδείξεις.
Ατυπη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την Λευκορωσία
Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών θα πραγματοποιήσει σήμερα, μια άτυπη έκτακτη συνεδρίαση κεκλεισμένων των θυρών, με αντικείμενο τη Λευκορωσία, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
Το Μινσκ κατηγορείται ότι προχώρησε την Κυριακή σε αεροπειρατεία σε επιβατική πτήση της Ryanair, αναγκάζοντάς την να προσγειωθεί στη λευκορωσική πρωτεύουσα, ώστε οι αρχές εκεί να μπορέσουν να συλλάβουν τον διαφωνούντα Ρομάν Προτάσεβιτς, έναν 26χρονο αντιπολιτευόμενο δημοσιογράφο που επέβαινε στο αεροπλάνο.
Θέτει το θέμα της Λευκορωσίας στον Πούτιν ο Μπάιντεν
Τα θέματα που θα θέσει προς συζήτηση ο Τζο Μπάιντεν στον Βλαντίμιρ Πούτιν σχολίασε η Τζεν Ψάκι η οποία ξεκαθάρισε ότι στο τραπέζι θα πέσει και το θέμα της Λευκορωσίας. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θα συζητήσει την εξαναγκαστική προσγείωση ενός αεροσκάφους της Ryanair και τη σύλληψη εντός αντιπολιτευόμενου δημοσιογράφου τον επόμενο μήνα, στη σύνοδο κορυφής με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, δήλωσε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκι. Η εκπρόσωπος σημείωσε ότι ο Μπάιντεν σκοπεύει να θέσει στον Πούτιν και το θέμα της Ουκρανίας.
Ρεπουμπλικάνοι πολιτικοί επέκριναν τον Μπάιντεν επειδή συμφώνησε να συναντηθεί με τον Πούτιν παρά την προκλητική συμπεριφορά της Ρωσίας στην περιοχή. Η Ψάκι σχολίασε ότι αυτή η κριτική είναι άστοχη.
«Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών δεν φοβάται να ορθώσει το ανάστημά του στους αντιπάλους μας και να χρησιμοποιήσει μια στιγμή αυτοπρόσωπης διπλωματίας για να αναφερθεί σε τομείς για τους οποίους ανησυχεί και να αναζητήσει ευκαιρίες συνεργασίας σε τομείς στους οποίους έχουμε αμοιβαία συμφωνία», δήλωσε.
Η στάση της ΕΕ
Να υπενθυμίσουμε ότι η ΕΕ έχει περάσει και επίσημα στην αντεπίθεση κατά της Λευκορωσίας από προχθές όταν αποφάσισε να επιβάλει μια σειρά από βαριές κυρώσεις στη χώρα του Λουκασένκο, που κατηγορείται για την εκτροπή ενός αεροσκάφους με σκοπό τη σύλληψη αντιφρονούντα δημοσιογράφου.
Τα 27 κράτη-μέλη, που συνήλθαν χθες το βράδυ στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, αποφάσισαν, ανάμεσα στα άλλα, να κλείσει η ΕΕ τον εναέριο χώρο της σε αεροσκάφη των αερογραμμών της Λευκορωσίας. Επίσης ζήτησαν από τις αεροπορικές εταιρείες της Ευρωπαϊκής Ενωσης να αποφεύγουν τις πτήσεις αεροσκαφών τους πάνω από τον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας.
Οι «27» ζήτησαν την «άμεση απελευθέρωση» του αντιφρονούντα δημοσιογράφου Ρομάν Προτάσεβιτς και της συντρόφου του, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, που ανακοίνωσε ο Μπάρεντ Λέιντς, εκπρόσωπος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, έπειτα από δύο ώρες συνομιλιών στη Σύνοδο Κορυφής. Ζήτησαν, επίσης, έρευνα από τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας για το περιστατικό της αναγκαστικής προσγείωσης του αεροσκάφους της Ryanair στη Λευκορωσία.