Η Κομισιόν έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα την Πρώτη Ευρωπαϊκή Ετήσια Έκθεση για το Άσυλο και τη Μετανάστευση, που έχει καταρτίσει στο πλαίσιο του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο.
Η Έκθεση εγκαινιάζει τον πρώτο Ετήσιο Κύκλο Διαχείρισης Μετανάστευσης που έχει ως στόχο να παρέχει μια ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης ασύλου και μετανάστευσης στην ΕΕ, να εντοπίζει τις μεταναστευτικές καταστάσεις που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη και να προτείνει μια Ετήσια Δεξαμενή Αλληλεγγύης, η οποία θα εγκριθεί από το Συμβούλιο.
Η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ισπανία και η Ιταλία θα είναι επιλέξιμα κράτη για πρόσβαση στη «Δεξαμενή Αλληλεγγύης», δηλαδή, το εργαλείο αλληλεγγύης της ΕΕ για τα κράτη μέλη υπό μεταναστευτική πίεση, όταν το Σύμφωνο τεθεί σε εφαρμογή στα μέσα του 2026.
Η κατάσταση
Η Έκθεση δείχνει μια συνεχιζόμενη βελτίωση της μεταναστευτικής κατάστασης κατά την περίοδο αναφοράς (Ιούλιο 2024 με Ιούνιο 2025), με τις παράνομες διελεύσεις των συνόρων να μειώνονται κατά 35%, «χάρη και στην ενισχυμένη συνεργασία με τις χώρες εταίρους», όπως αναφέρει η Έκθεση.
Παράλληλα, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι σε όλη την Ένωση, τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν διάφορες μεταναστευτικές καταστάσεις και πιέσεις.
Σύμφωνα με την Έκθεση, «η Ελλάδα και η Κύπρος βρίσκονται υπό μεταναστευτική πίεση λόγω του δυσανάλογου αριθμού αφίξεων κατά το τελευταίο έτος». Μεγάλη πίεση αντιμετωπίζουν η Ισπανία και η Ιταλία λόγω του δυσανάλογου αριθμού αφίξεων κατόπιν επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα κατά την ίδια περίοδο.
Αυτά τα τέσσερα κράτη μέλη (Ελλάδα, Κύπρος, Ισπανία και Ιταλία), θα είναι επιλέξιμα για πρόσβαση στη «Δεξαμενή Αλληλεγγύης», το εργαλείο αλληλεγγύης της ΕΕ για τα κράτη μέλη υπό μεταναστευτική πίεση, όταν το Σύμφωνο τεθεί σε εφαρμογή στα μέσα του 2026.
Το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Γερμανία, η Εσθονία, η Ιρλανδία, η Γαλλία, η Κροατία, η Λετονία, η Λιθουανία, οι Κάτω Χώρες, η Πολωνία και η Φινλανδία διατρέχουν κίνδυνο μεταναστευτικής πίεσης, «είτε λόγω υψηλού αριθμού αφίξεων το προηγούμενο έτος είτε λόγω συνεχιζόμενων πιέσεων στα συστήματα υποδοχής τους είτε λόγω της απειλής εργαλειοποίησης της μετανάστευσης», η οποία θα μπορούσε να δημιουργήσει δυσανάλογες υποχρεώσεις το επόμενο έτος.
Η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Κροατία, η Αυστρία και η Πολωνία, που αντιμετωπίζουν «σημαντική μεταναστευτική κατάσταση», θα έχουν τη δυνατότητα έκπτωσης από τις συνεισφορές από τη Δεξαμενή Αλληλεγγύης για το επόμενο έτος, σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Επιτροπής.
Δεξαμενή Αλληλεγγύης
Η Επιτροπή προτείνει τη σύσταση της πρώτης «Δεξαμενής Αλληλεγγύης» για την αντιμετώπιση των αναγκών των κρατών μελών υπό μεταναστευτική πίεση.
Το Συμβούλιο θα εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής και θα πρέπει να συμφωνήσει σχετικά με το μέγεθος της «Δεξαμενής Αλληλεγγύης» και τον τρόπο με τον οποίο κάθε κράτος μέλος θα συνεισφέρει.
Τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να επιλέξουν τη μορφή των συνεισφορών αλληλεγγύης τους, μεταξύ ανθρώπινης αλληλεγγύης (μετεγκατάσταση ή συμψηφισμός ευθυνών, εφόσον εφαρμόζεται), οικονομικής στήριξης και εναλλακτικών μέτρων ή συνδυασμού αυτών των μέτρων.