Η Kerry-Ann Buckell, που ζει στη Νότια Αγγλία, πίστευε ότι το μικρό εξόγκωμα στη μύτη της ήταν απλώς ένα σπυράκι, αλλά τελικά ήταν καρκίνωμα.
Ωστόσο, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες να το απομακρύνει, αυτό επέστρεφε. Όταν τελικά απευθύνθηκε σε γιατρό, η διάγνωση την αιφνιδίασε: πρόκειται για βασικοκυτταρικό καρκίνωμα - ένας από τους πιο συχνούς τύπους καρκίνου του δέρματος.
Όπως ανέφερε στη βρετανική εφημερίδα Daily Mail, η ίδια προστάτευε πάντα το δέρμα της από τον ήλιο και δεν είχε ιστορικό υπερέκθεσης. Τρία χρόνια μετά την πρώτη επέμβαση, μια νέα -και μεγαλύτερη- βλάβη εμφανίστηκε στην άλλη πλευρά της μύτης της, αφήνοντάς της μια «μαύρη τρύπα» μετά την αφαίρεση, όπως περιέγραψε, προκαλώντας της έντονη ψυχολογική δυσφορία.
Τι είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα;
Πρόκειται για κακοήθη όγκο της επιδερμίδας, που ξεκινά από το βασικό στρώμα του δέρματος. Αν και δεν έχει συνήθως την επιθετικότητα άλλων μορφών καρκίνου, όπως το μελάνωμα, μπορεί να επανεμφανιστεί αν δεν αφαιρεθεί πλήρως. Όπως εξηγεί ο δρ Ουμπέρτο Κορτινόβις, υπεύθυνος της Πλαστικής Χειρουργικής στο Ινστιτούτο Ερευνών για τον Καρκίνο του Μιλάνου, «η κακοήθειά του είναι τοπική, και αν αφαιρεθεί σωστά, ο ασθενής θεωρείται κατά κανόνα θεραπευμένος».
Μεταστάσεις και υποτροπές: Πόσο σοβαρός είναι ο κίνδυνος;
Η πιθανότητα μετάστασης είναι εξαιρετικά σπάνια. Αν και υπάρχουν μεμονωμένες αναφορές στη διεθνή βιβλιογραφία, το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα σπάνια εξαπλώνεται. Οι υποτροπές εμφανίζονται σε λιγότερο από το 5% των περιπτώσεων μέσα σε πέντε χρόνια και είναι κατά κανόνα τοπικές. Υπάρχουν, ωστόσο, και περιπτώσεις πολλαπλών εστιών (πολυεστιακό καρκίνωμα), που εμφανίζονται κοντά στο αρχικό σημείο αλλά δεν θεωρούνται επανεμφανίσεις του ίδιου όγκου.
Η θεραπεία: Γιατί η χειρουργική παραμένει η πρώτη επιλογή
Η χειρουργική αφαίρεση παραμένει η πλέον αξιόπιστη μέθοδος θεραπείας, εξασφαλίζοντας καθαρά όρια χωρίς ίχνη της νόσου. Σε περιπτώσεις που η εγχείρηση ενέχει αυξημένο λειτουργικό ή αισθητικό κίνδυνο, μπορεί να εφαρμοστεί ακτινοθεραπεία ή φαρμακευτική αγωγή. Παράλληλα, διερευνώνται νέες ενδοτραυματικές θεραπείες, με ενέσιμα κυτταροστατικά φάρμακα που στοχεύουν επιλεκτικά τα καρκινικά κύτταρα - μέθοδος που, εφόσον εγκριθεί, αναμένεται να αλλάξει τα δεδομένα στη θεραπεία.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
Στην Ιταλία, ο συγκεκριμένος τύπος καρκίνου εμφανίζεται σε περίπου 150 άτομα ανά 100.000 κατοίκους ετησίως. Αν και η έκθεση στον ήλιο αποτελεί βασικό παράγοντα κινδύνου, συχνά οι βλάβες σχετίζονται με ηλιακά εγκαύματα ή παρατεταμένη έκθεση σε νεαρή ηλικία, πριν γίνει ευρέως γνωστή η ανάγκη για αντηλιακή προστασία. Το ανοιχτόχρωμο δέρμα και η γενετική προδιάθεση αποτελούν επίσης σημαντικούς παράγοντες.
Τα σολάριουμ είναι εξίσου επικίνδυνα;
Ναι. Η υπεριώδης ακτινοβολία, είτε από φυσική είτε από τεχνητή πηγή, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές αλλοιώσεις στο δέρμα. Η πρόληψη είναι σημαντική: αποφυγή έκθεσης τις μεσημβρινές ώρες, σταδιακή έκθεση στον ήλιο με τη χρήση αντηλιακού με υψηλό δείκτη προστασίας και τακτικός δερματολογικός έλεγχος.
Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα vs μελάνωμα: Ποιες είναι οι βασικές διαφορές;
Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα έχει διαφορετική προέλευση, πορεία και πρόγνωση από το μελάνωμα. Ενώ το πρώτο σπάνια εξαπλώνεται, το μελάνωμα μπορεί να προκαλέσει ταχείες μεταστάσεις μέσω αίματος ή λεμφικού συστήματος. Γι’ αυτό και είναι κρίσιμη η έγκαιρη αναγνώριση και θεραπεία.
Πότε πρέπει να ανησυχήσουμε;
Εξανθήματα, πληγές που δεν επουλώνονται, ερυθρές βλάβες που μεγαλώνουν ή έχουν κρούστα που επανεμφανίζεται είναι σημάδια που χρήζουν ιατρικής αξιολόγησης. Η χρήση δερματοσκοπίου βοηθά στην έγκαιρη διάγνωση και λήψη της κατάλληλης θεραπευτικής απόφασης.
Μπορεί να μείνουν σημάδια μετά την αφαίρεση;
Η δημιουργία ουλής είναι αναπόφευκτη, αλλά οι σύγχρονες τεχνικές πλαστικής χειρουργικής επιτρέπουν εξαιρετικά αισθητικά αποτελέσματα. Σε περιπτώσεις που η ουλή παραμένει ορατή, υπάρχουν επιλογές βελτίωσης - από σιλικονούχες κρέμες και τοπικές ενέσεις μέχρι θεραπείες με laser.