Μια παγκόσμια προσπάθεια βρίσκεται σε εξέλιξη για την επιχείρηση εμβολιασμού κατά του κορωνοϊού. Πώς όμως το Ισραήλ κατάφερε να βγει- μέχρι στιγμής – νικητής στην ταχύτητα, με μια φιλόδοξη προσπάθεια;
Μέχρι το τέλος αυτής της εβδομάδας, η χώρα των 9 εκατομμυρίων αναμένεται να έχει εμβολιάσει πάνω από το 10% του πληθυσμού της κατά του κορωνοϊού (έχει ήδη εμβολιαστεί το 7%), ένα πολύ υψηλότερο ποσοστό από άλλα κράτη, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου, που ξεκίνησαν τους εμβολιασμούς σχεδόν δύο εβδομάδες νωρίτερα.
Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα του Ισραήλ;
Ο πρωθυπουργός της χώρας, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, έχει υποσχεθεί στους Ισραηλινούς πως η χώρα του θα είναι η πρώτη που θα «βγει» από την πανδημία εάν συνεργαστούν όλοι μαζί.
Έχοντας αναβαθμίσει την επιχείρηση εμβολιασμού ώστε να λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο,, οι πάροχοι υγείας χορηγούν την πρώτη δόση του εμβολίου των Pfizere/BioNTech με ρυθμό 150.000 άτομα την ημέρα – σχεδόν το 2% του πληθυσμού.
Τα άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών, οι εργαζόμενοι στην υγειονομική περίθαλψη, οι φροντιστές και τα άτομα υψηλού κινδύνου, έχουν προτεραιότητα. Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν συμφωνίας με τις Pfizer και Moderna για την προμήθεια αρκετών εκατομμυρίων δόσεων για τις αρχές του 2021, κάτι που θα είναι κρίσιμο εάν διατηρηθεί αυτός ο ρυθμός εμβολιασμού.
Πώς πραγματοποίησε το Ισραήλ την ταχύτερη προσπάθεια εμβολιασμού στον κόσμο;
Το Ισραήλ έχει κάποια φυσικά πλεονεκτήματα, είναι μια σχετικά μικρή χώρα, τόσο από άποψη γεωγραφίας όσο και πληθυσμού.
Ωστόσο, και πολλές άλλες χώρες μοιράζονται αυτά τα χαρακτηριστικά. Η αρχική επιτυχία του Ισραήλ αποδίδεται επίσης στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, το οποίο είναι πλέον ως επί το πλείστον ψηφιακό. Όλοι οι άνω των 18 ετών είναι υποχρεωμένοι να εγγραφούν κρατικούς ασφαλιστικούς φορείς ενώ έχουν κληθεί να βοηθήσουν και στρατιωτικοί γιατροί.
Παράλληλα, η κυβέρνηση ξεκίνησε μια σθεναρή εκστρατεία κατά της παραπληροφόρησης των αρνητών του εμβολίου. Το υπουργείο Δικαιοσύνης κατάφερε να κάνει αναφορά στο Facebook για την κατάργηση 4 ομάδων που δημοσίευσαν «περιεχόμενο που έχει σχεδιαστεί για να παραπλανήσει για το εμβόλιο του κορωνοϊού».
Επίσης, ο κόσμος ενθαρρύνεται να κάνει το εμβόλιο με την προοπτική ενός «πράσινου διαβατηρίου», ενός εγγράφου που θα επιτρέπει στους εμβολιασμένους να τρώνε σε εστιατόρια, να ταξιδεύουν ελεύθερα και να μην χρειάζεται να μπουν σε καραντίνα. Ωστόσο, καθώς δεν υπάρχει απόδειξη ότι τα εμβόλια μειώνουν την μετάδοση, η ιδέα αυτή ήρθε αντιμέτωπη με κάποιο σκεπτικισμό.
Υπάρχει πολιτική διάσταση στην επιχείρηση εμβολιασμού;
Ναι, και είναι τεράστια. Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου αναμένεται να δώσει μάχη στις εθνικές εκλογές της 23ης Μαρτίου, δίνοντας στον πρωθυπουργό ένα τεράστιο κίνητρο για να επαναφέρει το Ισραήλ σε κάποια μορφή ομαλότητας τους επόμενους τρεις μήνες- και στην συνέχεια να το χρησιμοποιήσει υπέρ του αυτό.
Νωρίτερα αυτό τον μήνα, αφότου η Pfizer έδωσε στην δημοσιότητα τα θετικά προκαταρκτικά αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών της, ο Νετανιάχου είπε ότι εργαζόταν «όλο το 24ωρο» για να πετύχει μια συμφωνία, συμπεριλαμβανομένης της πραγματοποίησης κλήσεων στον CEO της εταιρείας στις 2 τα ξημερώματα.
Κι όλα αυτά την ώρα που πολλοί Ισραηλινοί έχουν απογοητευτεί με την ανταπόκριση της κυβέρνησής τους στην κρίση του κορωνοϊού μέχρι στιγμής. Η χώρα βρίσκεται στο τρίτο lockdown, με κατηγορίες πως οι αρχές έχουν σπαταλήσει ευκαιρίες για να διατηρήσουν τα ποσοστά των κρουσμάτων σε χαμηλά επίπεδα.
Τι γίνεται όμως με τους Παλαιστινίους;
Εκατομμύρια Παλαιστίνιοι που ζουν υπό τον ισραηλινό έλεγχο στην κατεχόμενη δυτική Όχθη και την Γάζα δεν περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα εμβολιασμού, με αποτέλεσμα να κατηγορούνται οι αρχές πως η χώρα παρακάμπτει ηθικές, ανθρωπιστικές και νομικές υποχρεώσεις. Κι ενώ οι Ισραηλινοί έποικοι που ζουν στην Δυτική Όχθη ήδη εμβολιάζονται, οι Παλαιστίνιοι γύρω τους, ίσως χρειαστεί να περιμένουν μήνες.
Οι Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι ελπίζουν να πάρουν μερικές δόσεις εμβολίων για τον κορωνοϊό μέσω του προγράμματος του ΠΟΥ που ονομάζεται COVAX. Ωστόσο, ο Τζέραλντ Ροκενσάουμπ, επικεφαλής των γραφείων του ΠΟΥ στην Ιερουσαλήμ, δήλωσε πως θα μπορούσε να «είναι νωρίς έως τα μέσα του 2021» προτού τα εμβόλια να είναι διαθέσιμα για διανομή στα παλαιστινιακά εδάφη.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν αναφέρει πως ενδέχεται να παρέχουν πλεόνασμα εμβολίων στους Παλαιστινίους αν και η Παλαιστινιακή Αρχή δεν έχει ζητήσει επίσημα βοήθεια.
Η ανισότητα αυτή δεν αντιπροσωπεύει μόνο έναν μικρόκοσμο του τι συμβαίνει σε παγκόσμιο επίπεδο – με τις πλουσιότερες, πιο ισχυρές χώρες να εμβολιάζονται πρώτα – αλλά θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει την ικανότητα του Ισραήλ να εξέλθει από την πανδημία. Χιλιάδες Παλαιστίνιοι της Δυτικής Όχθης εργάζονται στο Ισραήλ και τους εβραϊκούς οικισμούς, επιβραδύνοντας ενδεχομένως την πορεία της χώρας προς τον στόχο της ασυλίας της αγέλης.
Υπάρχουν άλλες χώρες που σημειώνουν γρήγορη πρόοδο;
Το Μπαχρέιν, μια χώρα του Κόλπου με πληθυσμό περίπου 1,5 εκατομμύριο, βρίσκεται στην δεύτερη θέση, με το 3% του πληθυσμού να έχει ήδη εμβολιαστεί. Άλλα μικρά, πλούσια κράτη στην περιοχή, όπως το Κουβέιτ, θα μπορούσαν σύντομα να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν τα ποσοστά του Ισραήλ.