Η κυβέρνηση των ΗΠΑ τερματίζει τη χορήγηση φαρμάκων αξίας κάπου πενήντα εκατομμυρίων δολαρίων τον χρόνο στη Ζάμπια, ανακοίνωσε χθες Πέμπτη ο πρεσβευτής της Ουάσιγκτον στη Λουζάκα, καταγγέλλοντας την κλοπή και τη μεταπώλησή τους.
Τα φάρμακα τα οποία δωρίζονται από τις ΗΠΑ υπεξαιρούνται και καταλήγουν να πωλούνται σε φαρμακεία σε όλη τη χώρα της μεσημβρινής Αφρικής, χωρίς οι αρχές να κάνουν όσα θα όφειλαν για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο, κατήγγειλε ο πρεσβευτής Μάικλ Γκονσάλες.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ «δεν μπορεί πλέον να δικαιολογεί στον αμερικανό φορολογούμενο τη συνέχιση τόσο υψηλού επιπέδου βοήθειας την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση της Ζάμπιας αρνείται να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να εγγυηθεί τη βοήθεια αυτή», σημείωσε.
Η απόφαση –αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή τον Ιανουάριο του 2026– είναι ανεξάρτητη από τις δραστικές περικοπές της διεθνούς βοήθειας που εφαρμόζει η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ φέτος, υπογράμμισε ο Αμερικανός πρεσβευτής Γκονσάλες.
Ανησυχία στη Ζάμπια
Η κυβέρνηση της Ζάμπιας «κατέγραψε τις ανησυχίες που εκφράστηκαν από τον πρεσβευτή» και «επιθυμεί να επαναβεβαιώσει τη δέσμευσή της να επιλύσει αυτό το λυπηρό πρόβλημα», ανέφερε σε ανακοίνωσή της, τονίζοντας πως «ορισμένος αριθμός δημοσίων λειτουργών» έχουν είτε «τεθεί σε διαθεσιμότητα» ή «απαλλαχτεί από τα καθήκοντά τους».
Η «γενναιόδωρη υποστήριξη» της Ουάσιγκτον «ενίσχυσε σημαντικά τις υπηρεσίες υγείας στη Ζάμπια, ιδιαίτερα τον αγώνα εναντίον του HIV/AIDS και της ελονοσίας», αναγνώρισε η Λουζάκα, καθώς η χώρα, με βαρύ φορτίο χρεών, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διεθνή βοήθεια σε ό,τι αφορά τον τομέα της δημόσιας υγείας, την προσφορά ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στους κάπου 21 εκατ. κατοίκους της.
Σχεδόν το ένα τρίτο των δαπανών για τη δημόσια υγεία στη Ζάμπια χρηματοδοτείται από τις ΗΠΑ, με τα κεφάλαια να διατίθενται κυρίως για την αγορά φαρμάκων κατά του HIV, της ελονοσίας και της φυματίωσης, σύμφωνα με δεδομένα της Ουάσιγκτον.
Απάτη με φάρμακα
Η αμερικανική κυβέρνηση λέει πως ανακάλυψε την απάτη το 2021 και έκανε ελέγχους σε πάνω από 2.000 φαρμακεία σε όλη τη χώρα, όπου διαπίστωσε επίσης πως πωλούνται φάρμακα κλεμμένα από το παγκόσμιο ταμείο για τον αγώνα κατά του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας, που έχει έδρα τη Γενεύη, και από άλλους διεθνείς δωρητές.
Παρότι η Ζάμπια έχει υπέδαφος πλούσιο σε χαλκό, πάνω από το 64% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Ο πρόεδρος Ακάιντε Ιτσιλέμα, που εξελέγη το 2021, υποσχόταν προεκλογικά την εξάλειψη της διαφθοράς και την προσέλκυση νέων επενδυτών.
Στην αρχή της θητείας του είχαν γίνει συλλήψεις και επιχειρήσεις με μεγάλη προβολή στα ΜΜΕ, όπως θεαματικές κατασχέσεις ξενοδοχείων και ελικοπτέρων που ανήκαν σε πρώην υπουργό. Αλλά ο ρυθμός των επιχειρήσεων κατά της διαφθοράς επιβραδύνθηκε έκτοτε.