Οι δαπάνες στις ΗΠΑ για τις γιορτές των Χριστουγέννων αναμένεται να φτάσουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα παρά τις μακροοικονομικές αβεβαιότητες, που τροφοδοτούνται από τον πληθωρισμό, τους δασμούς και έπειτα από ένα πρωτοφανές πάγωμα του προϋπολογισμού.
«Οι καταναλωτές παραμένουν αρκετά ανήσυχοι για τον πληθωρισμό», σημειώνει ο Μαρκ Μάθιους, επικεφαλής οικονομολόγος της Εθνικής Ομοσπονδίας Λιανικής (NRF).
Σύμφωνα με τον Μάθιους, πρέπει να ανατρέξουμε —πριν από την πανδημία— στις αρχές της δεκαετίας του 1980 «για να βρούμε τόσο χαμηλό ηθικό».
Ωστόσο, «με την πάροδο των ετών, έχουμε δει τους καταναλωτές να ξοδεύουν ανεξάρτητα από τη διάθεσή τους».
Έτσι, η NRF αναμένει ότι οι δαπάνες για τις γιορτές —από την 1η Νοεμβρίου έως τις 31 Δεκεμβρίου— θα ξεπεράσουν το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια για πρώτη φορά, με ετήσια αύξηση 3,7% έως 4,2% (και προβλέπεται να φτάσουν το 4,3% το 2024).
Το 43ήμερο κλείσιμο της κυβέρνησης, το οποίο έθεσε σε άδειες άνευ αποδοχών εκατοντάδες χιλιάδες κυβερνητικούς υπαλλήλους, προκάλεσε πτώση στη ζήτηση και στα έσοδα του ιδιωτικού τομέα, η οποία αναμενόταν να ανακάμψει μόλις αρθεί στις 12 Νοεμβρίου.
Ωστόσο, οι σαρωτικοί δασμοί που επέβαλε ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσαν να επηρεάσουν ορισμένα προϊόντα, αν και οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ο ισχυρός ανταγωνισμός θα πρέπει να τους μετριάσει.
«Βλέπουμε μια σκόπιμη και αποφασιστική προσέγγιση για να αποφευχθεί η μετακύλιση των αυξήσεων των δασμών στον καταναλωτή», εξηγεί ο Ματ Σέι, πρόεδρος της NRF.
Ο ανταγωνισμός, κυρίως από τους ηλεκτρονικούς εμπόρους λιανικής, θα πρέπει επομένως να αποτρέψει μια μαζική αύξηση των τιμών. Η τιμή και η δωρεάν αποστολή είναι οι δύο «πολύ σημαντικοί παράγοντες» για τους αγοραστές, δήλωσε στο AFP ο Βιβέκ Πάντια, αναλυτής της Adobe Digital Insights.
Το μερίδιο του ηλεκτρονικού εμπορίου αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω, σύμφωνα με την Adobe Analytics, φτάνοντας τα 253,4 δισεκατομμύρια δολάρια (+5,3% σε ετήσια βάση), συμπεριλαμβανομένου ενός ημερήσιου ρεκόρ 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατά τη διάρκεια των δέκα ημερών της «Black Friday» και της «Cyber Week».
Αυτοσυγκράτηση
«Δεδομένου του μακροοικονομικού περιβάλλοντος (…), μια αύξηση 5,3% δεν είναι τόσο άσχημη», λέει ο Πάντια σημειώνοντας ότι οι αγορές ξεκίνησαν ήδη από τον Οκτώβριο (+8,2%) για να επωφεληθούν από ενέργειες όπως η Prime Day της Amazon.
Αλλά η κορύφωση θα είναι την Παρασκευή, όταν αναμένονται οι μεγαλύτερες εκπτώσεις (-28% κατά μέσο όρο), και τη Δευτέρα – «Cyber Week» – για ηλεκτρονικά είδη.
Για την Στεφανί Γκισάρ, οικονομολόγο στο Conference Board, οι Αμερικανοί καταναλωτές θα «επιδείξουν αυτοσυγκράτηση μετά από αρκετά χρόνια αρκετά υψηλού πληθωρισμού». Σύμφωνα με την ετήσια μελέτη του Conference Board, οι Αμερικανοί έχουν μειώσει τις δαπάνες των διακοπών τους (δώρα και διακόσμηση) κατά μέσο όρο κατά 990 δολάρια, μείωση 6,9% σε ετήσια βάση.
Προσαρμοσμένο για τον πληθωρισμό, «αυτό είναι πολύ κάτω από τα επίπεδα πριν από την πανδημία», επισημαίνει η οικονομολόγος, προσθέτοντας ότι οι Αμερικανοί σχεδιάζουν να δώσουν στους αγαπημένους τους αυτό που «χρειάζονται και όχι αυτό που θέλουν». Αξιοσημείωτη είναι επίσης η εμφάνιση της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης (AI), όπως το ChatGPT και το Gemini, για την εύρεση ιδεών για δώρα ή/και την αποκάλυψη των καλύτερων προσφορών.
Τον Οκτώβριο, η επισκεψιμότητα που δημιουργείται από φορείς AI σε ιστότοπους ηλεκτρονικού εμπορίου αυξήθηκε κατά 1.200% σε ετήσια βάση και αυτοί οι χρήστες είχαν 16% περισσότερες πιθανότητες να ολοκληρώσουν μια αγορά, σύμφωνα με την Adobe.
«Αυτό δείχνει ότι με τα εργαλεία AI, οι καταναλωτές είναι καλύτερα ενημερωμένοι και σε θέση να εντοπίσουν τους πωλητές που ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες τους», καταλήγει η εταιρεία.
Μια άλλη ισχυρή τάση είναι το «κοινωνικό εμπόριο» (Social Commerce), το οποίο προέρχεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιδιαίτερα από τους influencers.
Είναι ένα «απίστευτα σημαντικό» φαινόμενο φέτος, εξηγεί ο Πάντια, που συνδέεται ιδιαίτερα με το γεγονός «ότι οι influencers έχουν γίνει πολύ αποτελεσματικοί στην παροχή γενναιόδωρων προωθητικών κωδικών ή προνομίων». Όσον αφορά τα κορυφαία προϊόντα, οι ειδικοί αναφέρουν τη νέα κονσόλα Nintendo Switch 2 και το iPhone 17, αλλά και τις οικιακές συσκευές και τον εξοπλισμό ανακαίνισης, καθώς οι οικονομικές αβεβαιότητες αποτρέπουν πολλούς Αμερικανούς από το να μετακομίσουν.
ΑΠΕ-ΜΠΕ