Μάχη διαδοχής στο κυβερνών κόμμα της Ιαπωνίας πυροδότησε η παραίτηση του πρωθυπουργού Σιγκέρου Ισίμπα σχεδόν ένα χρόνο αφότου ανέλαβε τα ηνία.
Η αποχώρηση του Ισίμπα βυθίζει εκ νέου την Ιαπωνία σε πολιτική αβεβαιότητα αναβιώνοντας φόβους για επιστροφή στην εποχή των τελών της δεκαετίας του 1990 και των αρχών εκείνης του 2000 που οι πρωθυπουργοί εναλλάσσονταν σε σύντομα διαστήματα ο ένας τον άλλον, προτού ο Σίνζο Άμπε αποκαταστήσει τη σταθερότητα το 2012.
Ο διάδοχος του Ισίμπα όχι μόνον θα πρέπει να κρατήσει στιβαρά στα χέρια του τα ηνία του κυβερνώντος Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (ΦΔΚ), αλλά καλείται και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των Ιαπώνων σε ένα πολιτικό σύστημα διαβρωμένο από σκάνδαλα, εσωτερικές έριδες μεταξύ φατριών και τον σκεπτικισμό των ψηφοφόρων για την μονοκρατορία ενός μόνον κόμματος.
Γιατί αποχωρεί ο Ισίμπα από την πρωθυπουργία της Ιαπωνίας
Ο Ισίμπα ανέλαβε τα πρωθυπουργικά του καθήκοντα τον περασμένο Σεπτέμβριο μετά την παραίτηση εν μέσω σειράς σκανδάλων του Φούμιο Κισίντα, κληρονομώντας ένα βαθιά προβληματικό κόμμα.
Ο Κισίντα αναγκάστηκε να αποχωρήσει το 2024 μετά τις αποκαλύψεις για εκτεταμένους δεσμούς μεταξύ του κυβερνώντος κόμματος της Ιαπωνίας και της αμφιλεγόμενης Εκκλησίας της Ενοποίησης. Ένα σκάνδαλο με μυστικά κεφάλαια διέβρωσε περαιτέρω την εμπιστοσύνη της ιαπωνικής κοινής γνώμης στο κόμμα.
Ο Ισίμπα υποσχέθηκε μεταρρυθμίσεις και αυστηρότερη λογοδοσία, εξοργίζοντας, ωστόσο, πολλά ανώτερα στελέχη, ειδικά εκείνα που εμπλέκονταν στα σκάνδαλα που προσπάθησε να αντιμετωπίσει.
Το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα έχασε την πλειοψηφία του στην Ιαπωνική Βουλή λίγο μετά την εκλογή του, ενώ αντιμετώπισε κι άλλα προβλήματα και μια νέα ήττα τον Ιούλιο στις εκλογές της Άνω Βουλής του Ιουλίου. Οι φωνές που ζητούσαν την παραίτηση του Ισίμπα δυνάμωσαν με μεγαλοστελέχη του κόμματος να προειδοποιούν για διάσπαση στη συντηρητική βάση εάν παρέμενε στην εξουσία. Το Σαββατοκύριακο, τελικά ο Ισίμπα πήρε την απόφαση να παραιτηθεί επισημαίνοντας τον κίνδυνο πολιτικού κενού κατά τη διάρκεια των συνεχιζόμενων εμπορικών συνομιλιών με τις ΗΠΑ.
Με μια συμφωνία για μειώσεις δασμών που ολοκληρώθηκε την περασμένη εβδομάδα, υποχώρησε στους επικριτές χωρίς να καταφύγει στο παραδοσιακό όπλο του πρωθυπουργού, τη διάλυση του κοινοβουλίου, για να φιμώσει τους αντιπάλους του. Η απόφαση μπορεί να φαίνεται περίεργη, καθώς πρόσφατες δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι η δημοτικότητα του Ισίμπα αυξανόταν, αλλά η αποχώρησή του υπογραμμίζει πόση επιρροή εξακολουθεί να ασκεί παρασκηνιακά η παλιά φρουρά του κόμματος , δίνοντας προτεραιότητα στην εσωτερική πειθαρχία έναντι της εκλογικής ορμής.
Η μάχη των δελφίνων
Η κούρσα διαδοχής στο κυβερνών κόμμα της Ιαπωνίας είναι ήδη σε εξέλιξη κι η ψηφοφορία για την ανάδειξη του νέου ηγέτη αναμένεται στις αρχές του επόμενου μήνα με δύο ονόματα να ξεχωρίζουν.
Από τη μία πλευρά ο 44χρονος Σιντζίρο Κοϊζούμι, γιος του πρώην πρωθυπουργού Τζουνιτσίρο Κοϊζούμι, φιλοδοξεί να γίνει ο νεότερος πρωθυπουργός στην ιστορία της Ιαπωνίας.
Εκπροσωπώντας την πιο φιλελεύθερη πτέρυγα του κόμματος, έχει εκφράσει στο παρελθόν την υποστήριξή του στους γάμους μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου και στο να επιτραπεί στα παντρεμένα ζευγάρια να χρησιμοποιούν ξεχωριστά επώνυμα, θέσεις που τον διαφοροποιούν στο Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα.
Ως υπουργός Γεωργίας στην κυβέρνηση Ισίμπα, κέρδισε πόντους για την αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών του ρυζιού και την προώθηση μεταρρυθμίσεων σε έναν τομέα που συνδέεται εδώ και καιρό με την πολιτική πατρωνίας του ΦΔΚ. Χαρισματικός και δημοφιλής ο Κοϊζούμι έχει καλλιεργήσει δεσμούς με το αντιπολιτευόμενο Κόμμα Αποκατάστασης της Ιαπωνίας, που θα μπορούσαν να αποδειχθούν κρίσιμοι για τη δημιουργία ενός νέου συνασπισμού υπό το ΦΔΚ ή για την ενίσχυση της κυβέρνησης μειοψηφίας του με τον ελάσσονα εταίρο του, το Κομέιτο, η οποία θα συνεχίσει να χρειάζεται την υποστήριξη της αντιπολίτευσης για την ψήφιση νομοσχεδίων.
Απέναντι στον Κοΐζούμι στέκεται η Σανάε Τακαΐτσι, μια ένθερμη συντηρητική, που τερμάτισε δεύτερη στην περσινή κούρσα για την ηγεσία. Αυτοαποκαλούμενη κληρονόμος της κληρονομιάς του Άμπε, αντιτίθεται στον γάμο ομοφυλοφίλων και στα διπλά επώνυμα στα παντρεμένα ζευγάρια, τάσσεται υπέρ της συνταγματικής αναθεώρησης για να διευκρινιστεί ο ρόλος των Δυνάμεων Αυτοάμυνας της χώρας και τονίζει τακτικά την ανάγκη ενίσχυσης της στρατιωτικής θέσης της Ιαπωνίας.
Η Τακαΐτσι θυμίζει σε πολλούς την πρώην πρωθυπουργό της Βρετανίας, Μάργκαρετ Θάτσερ, ζητώντας τολμηρές δημοσιονομικές δαπάνες και νομισματική χαλάρωση για την τόνωση της ανάπτυξης. Εάν εκλεγεί, θα γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, αν και οι σκληροπυρηνικές θέσεις της θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τους δεσμούς του ΦΔΚ με τον νυν κυβερνητικό του εταίρο, το κόμμα Κομέιτο.
Δημοσκόπηση του TBS αυτή την εβδομάδα φέρνει στα ίσα με 19,3% τον Κοϊζούμι και την Τακαΐτσι, ενώ μια έρευνα του Nikkei από τις 31 Αυγούστου έδινε στην Τακαΐτσι ισχνό προβάδισμα μόλις μίας ποσοστιαίας μονάδας στο 23%.
Άλλοι υποψήφιοι
Άλλοι υποψήφιοι μπορεί να αναδειχθούν, συμπεριλαμβανομένου του Γενικού Γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου, Γιοσιμάσα Χαγιάσι.
Πολλά θα εξαρτηθούν από τη διαδικασία εκλογής που θα επιλέξει το ΦΔΚ, αν δηλαδή τα απλά μέλη θα έχουν λόγο στην επιλογή του διαδόχου του Ισίμπα ή μόνο οι νομοθέτες στο κοινοβούλιο. Σε κάθε περίπτωση, οι υποψήφιοι χρειάζονται την υποστήριξη 20 μελών της Δίαιτας (του κοινοβουλίου της Ιαπωνίας) για να συμμετάσχουν στην κούρσα.
Υψηλό διακύβευμα για το κυβερνών κόμμα της Ιαπωνίας
Πολιτικοί αναλυτές σημειώνουν ότι το διακύβευμα για το ΦΔΚ δεν θα μπορούσε να είναι υψηλότερο, καθώς με την αποχώρηση του Ισίμπα εξασθένισαν οι ελπίδας για μεταρρύθμιση του κόμματος.
Εάν ο νέος ηγέτης δεν καταφέρει να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των Ιαπώνων, το κόμμα κινδυνεύει να πέσει θύμα της δικής του μακράς κυριαρχίας. Για να διατηρήσει την εξουσία το ΦΔΚ, έχει δεσμευτεί να υπερασπίζεται το status quo, ενώ νέοι ακροδεξιοί λαϊκιστές κερδίζουν έδαφος με ρητορική κατά των ξένων.
Με τις επόμενες εκλογές να μην είναι προγραμματισμένες πριν από το 2028, η Ιαπωνία εισέρχεται σε μια νέα φάση πολιτικής αβεβαιότητας. Το κατά πόσον το ΦΔΚ θα ενισχυθεί η θα αποδυναμωθεί περαιτέρω θα εξαρτηθεί όχι μόνο από το ποιος θα αντικαταστήσει τον Ισίμπα, αλλά και από το αν το κόμμα θα μπορέσει να πείσει τους ψηφοφόρους ότι εξακολουθεί να είναι ικανό για ανανέωση.