Μήνυμα στην Ευρώπη στέλνει ο δριμύς επικριτής του Βλαντίμιρ Πούτιν, Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, καλώντας την να προετοιμαστεί για μια μακρά αντιπαράθεση με τη Ρωσία ανεξάρτητα από την έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία.
«Θα πρέπει να αναμένουμε ένα είδος Ψυχρού Πολέμου, που θα κρατήσει τουλάχιστον μια δεκαετία», προειδοποίησε ο πρώην μεγιστάνας του πετρελαίου αυτή την εβδομάδα σε εκδήλωση στις Βρυξέλλες.
Όπως λέει στο Politico ο εξόριστος εδώ και χρόνια στο Λονδίνο Χοντορκόφσκι, τον οποίο έχει χαρακτηρίσει «ξένο πράκτορα» η Μόσχα, μόνον η πεποίθηση του Πούτιν ότι η Δύση συνιστά αξιόπιστη στρατιωτική απειλή θα αποτρέψει σε αυτό το διάστημα την περαιτέρω ρωσική επιθετικότητα κατά της Ευρώπης.
Χοντορκόφσκι: «Οι δικτάτορες στη Ρωσία τείνουν να αποχωρούν κάπου ανάμεσα στην ηλικία των 70 με 80»
Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, που κράτησε κάπου μισό αιώνα, η ΕΣΣΔ και η Δύση αλληλουπονομεύονταν χωρίς να ριψοκινδυνεύουν μια ανοικτή σύγκρουση στην Ευρώπη και πιθανώς μια πυρηνική σύρραξη. Κορυφαίοι Ευρωπαίοι και νατοϊκοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η Ρωσία αναβιώνει την πολιτική της φθοράς χρησιμοποιώντας τακτικές υβριδικού πολέμου για να αποσταθεροποιήσει τη Δύση και να σπείρει τη διχόνοια.
Ο Χοντορκόφσκι, που έζησε δέκα χρόνια κρατούμενος στο σωφρονιστικό σύστημα του Πούτιν, θεωρεί ότι οι δυτικές κυρώσεις δεν πρόκειται να αλλάξουν τη στάση του Κρεμλίνου, αφού «ασκούν κάποια πίεση στη ρωσική οικονομία, αλλά όχι κάτι δραματικό».
Κι αμφιβάλλει εξίσου κατά πόσον οι ουκρανικές επιθέσεις με drones κατά ρωσικών διυλιστηρίων θα γονατίσουν την πολεμική μηχανή της Μόσχας. «Ακόμη και το ισχυρότερο drone, ακόμη κι ένας πύραυλος Tomahawk, μπορεί να χτυπήσει μια έκταση το πολύ 20 στρεμμάτων», λέει ο πρώην ιδιοκτήτης του πετρελαϊκού κολοσσού Yukos και πλουσιότερος κάποτε άνθρωπος στη Ρωσία. «Μια τυπική εγκατάσταση στη Σιβηρία συνήθως εκτείνεται σε 15.000 στρέμματα. Η προκληθείσα ζημιά ισοδυναμεί με το να πατάς το πόδι κάποιου», συμπληρώνει.
Κατά την άποψη του Χοντορκόφσκι μόνον τα πρώτα δύο χρόνια από την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία κι εφόσον η Ρωσία θα είχε υποστεί μια αποφασιστική στρατιωτική ήττα θα μπορούσε ρεαλιστικά να σπάσει η εξουσία του Πούτιν, αλλά αυτή η ευκαιρία, όπως λέει, έχει πλέον χαθεί.
Ωστόσο, όπως προσθέτει σαρκαστικά ο άνθρωπος που έχει χαρακτηρίσει «γηράσκοντα αυτοκράτορα» τον Πούτιν: «[στη Ρωσία] έχουμε μια παράδοση να τείνουν οι δικτάτορές μας να αποχωρούν από την εξουσία κάπου ανάμεσα στην ηλικία των 70 με 80 ετών». Κι ο Πούτιν πάτησε τον περασμένο μήνα τα 73.
Στο σταυρόνημα του Πούτιν
Οι ρωσικές Αρχές άνοιξαν τον Οκτώβριο μια νέα ποινική υπόθεση κατά του Χοντορκόφσκι, τον οποίο κατηγορούν ότι ηγείται μιας «τρομοκρατικής οργάνωσης» και ότι σχεδιάζει βίαιη ανατροπή της εξουσίας με τη βοήθεια ουκρανικών παραστρατιωτικών ομάδων. Η διάδοχος της KGB, η FSB (Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας», ανέφερε στη σχετική ανακοίνωσή της κι άλλα 22 άτομα, που συνδέονται με την Ρωσική Αντιπολεμική Επιτροπή του Χοντορκόφσκι, αποτελούμενη από εξόριστους Ρώσους αντικαθεστωτικούς.
Ορισμένοι εξ’ αυτών που κατονόμασε η FSB έχουν ήδη εκτίσει ποινές φυλάκισης στη Ρωσία ή έχουν αντιμετωπίσει την απειλή δίωξης για την πολιτική τους δράση, αλλά στη λίστα περιλαμβάνονται και ακαδημαϊκή και επιχειρηματίες.
Ο ίδιος ο Χοντορκόφσκι πέρασε μια δεκαετία πίσω από τα κάγκελα στη Σιβηρία, προτού του απονεμηθεί χάρη το 2013. Αν και η υπόθεση εναντίον του εστιάστηκε στη φοροδιαφυγή και σε άλλες οικονομικές κατηγορίες και οδήγησε στην απαλλοτρίωση της Yukos, θεωρήθηκε κυρίως ως προειδοποίηση προς τους επικριτές του Κρεμλίνου.
Οι νέες κατηγορίες κατά του Χοντορκόφσκι και των συμμάχων του απαγγέλθηκαν μόλις δύο εβδομάδες μετά την ανακοίνωση της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης ότι θα δημιουργήσει μια «πλατφόρμα διαλόγου» με δημοκρατικές δυνάμεις της ρωσικής αντιπολίτευσης.
Ο Χοντορκόφσκι λέει ότι η έντονη αντίδραση των ρωσικών Αρχών έδειξε «πόσο ανησυχεί τον Πούτιν η ιδέα ότι οι δημοκρατικές δυνάμεις της Ρωσίας θα αποκτήσουν νομιμότητα, έστω και συμβολικά». Δηλώνει βέβαιος ότι κάποια μέρα θα επιστρέψει στην μετά-Πούτιν Ρωσία, αν και προειδοποιεί ότι θα χρειαστεί να περάσουν δεκαετίες για να απελευθερωθεί η πατρίδα του από το «ιμπεριαλιστικό-στρατιωτικό αφήγημα», που εμφανίζει ως περικυκλωμένη από εχθρούς τη Ρωσία και δικαιολογεί την εισβολή σε γειτονικές της χώρες.
«Η γενιά μου», λέει ο Χοντορκόφσκι, «δεν θα δει την ημέρα που η ρωσική κοινωνία θα επιστρέψει σε μια κατάσταση κανονικότητας».