Τις ζωές χιλιάδων ανθρώπων που ζούσαν στο Αφγανιστάν όταν η χώρα κατελήφθη από τους Ταλιμπάν, αφορά αποκάλυψη που έρχεται στο φως, με τη βρετανική κυβέρνηση να δημιουργεί στη συνέχεια ένα μυστικό πρόγραμμα μετακίνησης Αφγανών.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει το BBC, ένα σύνολο δεδομένων που περιείχε λεπτομέρειες για σχεδόν 19.000 άτομα που υπέβαλαν αίτηση για να μετακινηθούν στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά την κατάληψη της χώρας από τους Ταλιμπάν, δημοσιεύτηκε κατά λάθος από έναν Βρετανό αξιωματούχο άμυνας τον Φεβρουάριο του 2022.
Το βρετανικό υπουργείο Άμυνας ενημερώθηκε για τη διαρροή τον Αύγουστο του 2023, όταν κάποια από τα δεδομένα δημοσιεύθηκαν ανώνυμα στο Facebook.
Τότε, η κυβέρνηση δημιούργησε ένα μυστικό σχέδιο επανεγκατάστασης, το οποίο έχει οδηγήσει μέχρι στιγμής στην άφιξη 4.500 Αφγανών στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αναμένονται άλλοι 600 άνθρωποι και ο στενός πυρήνας των οικογενειών τους.
Το μυστικό πρόγραμμα έχει κοστίσει μέχρι στιγμής 400 εκατομμύρια λίρες, δήλωσε το υπουργείο Άμυνας, και αναμένεται να κοστίσει ακόμη 400 εκατομμύρια έως 450 εκατομμύρια λίρες.
Η ύπαρξη αυτού του εμπιστευτικού Σχεδίου Αντίδρασης για το Αφγανιστάν, δημιουργήθηκε τον Απρίλιο του 2024 και διατηρήθηκε εμπιστευτική μέσω δικαστικής εντολής. Σήμερα όμως έγινε γνωστό, μετά από απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου την Τρίτη (15/07).
Η μη εξουσιοδοτημένη διαρροή δεδομένων διαπράχθηκε από άγνωστο άτομο στο υπουργείο Άμυνας και περιλάμβανε τα ονόματα πολλών Αφγανών που πιθανώς κινδύνευαν από τους Ταλιμπάν.
Πως έγινε η διαρροή
Μιλώντας στη Βουλή των Κοινοτήτων, ο υπουργός Άμυνας Τζον Χίλι δήλωσε ότι ακόμη και αυτός είχε εμποδιστεί να μιλήσει για τη διαρροή λόγω της «πρωτοφανούς» δικαστικής εντολής, αφού είχε ενημερωθεί όταν ήταν ακόμα αναπληρωτής υπουργός άμυνας.
Όπως είπε, η διαρροή ήταν αποτέλεσμα της αποστολής ενός φύλλου εργασίας μέσω email «εκτός των εξουσιοδοτημένων κυβερνητικών συστημάτων», το οποίο χαρακτήρισε ως «σοβαρό λάθος» – αν και η Μητροπολιτική Αστυνομία έχει ήδη αποφασίσει ότι δεν είναι αναγκαία αστυνομική έρευνα για το γεγονός.
Ο Χίλι δήλωσε ότι η διαρροή ήταν «μία από τις πολλές απώλειες δεδομένων» που σχετίζονται με την εκκένωση του Αφγανιστάν κατά την εν λόγω περίοδο.
Το έγγραφο που διέρρευσε, είπε, περιείχε τα ονόματα, τα προσωπικά στοιχεία και κάποια οικογενειακά στοιχεία των αιτούντων.
Το υπουργείο αρνήθηκε να αναφέρει πόσοι έχουν συλληφθεί ή σκοτωθεί ως αποτέλεσμα της διαρροής δεδομένων.
«Καταστροφή» και «προδοσία» το πρόγραμμα Αφγανικής Μετεγκατάστασης
Τα δεδομένα αφορούσαν τα ονόματα ατόμων που είχαν υποβάλει αίτηση για το πρόγραμμα Αφγανικής Μετεγκατάστασης και Βοήθειας (Arap). Όταν οι αμερικανικές δυνάμεις ολοκλήρωσαν την αποχώρησή τους τον Αύγουστο του 2021, η βρετανική κυβέρνηση ίδρυσε το Arap για να επεξεργαστεί γρήγορα τις αιτήσεις ατόμων που φοβούνταν αντίποινα από τους Ταλιμπάν και να τα μεταφέρει στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Το Arap έχει ήδη επικριθεί έντονα τα τελευταία χρόνια από τη στιγμή που ξεκίνησε, με έρευνα της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων το 2022 να το χαρακτηρίζει «καταστροφή» και «προδοσία».
Η δικαστική εντολή είχε εμποδίσει την αποκάλυψη της διαρροής, αλλά σημερινή απόφαση του δικαστή στα Βασιλικά Δικαστήρια της Δικαιοσύνης την άρση της.
Διαβάζοντας μια περίληψη της απόφασής του στο δικαστήριο, ο Δικαστής Τσάμπερλιν δήλωσε ότι η εντολή φίμωσης «προκάλεσε σοβαρές ανησυχίες για την ελευθερία της έκφρασης».
«Η δικαστική εντολή είχε ως αποτέλεσμα να κλείσουν πλήρως οι συνηθισμένοι μηχανισμοί λογοδοσίας που λειτουργούν σε μια δημοκρατία. Αυτό οδήγησε σε αυτό που περιγράφω ως “κενό ελέγχου”».