Oι ΗΠΑ «εξετάζουν» το ενδεχόμενο να προμηθεύσουν την Ουκρανία με πυραύλους Tomahawk, επιβεβαίωσε προ ημερών ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς, σε μια κίνηση που θα μπορούσε να ενισχύσει σημαντικά τις επιθετικές δυνατότητες του Κιέβου.
«Είναι κάτι για το οποίο την τελική απόφαση θα λάβει ο πρόεδρος Τραμπ. Αυτό που πρόκειται να κάνει ο πρόεδρος είναι τι είναι προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής», τόνισε ο Βανς σε συνέντευξή του στο Fox News.
Είχε προηγηθεί το αίτημα του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι προς τον Τραμπ να προμηθεύσει τη χώρα του με πυραύλους κρουζ μεγάλου βεληνεκούς Tomahawk κατά τη συνάντησή τους στη Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, όπως είχε αποκαλύψει το Axios στις 26 Σεπτεμβρίου.
Το αίτημα Ζελένσκι για τους Tomahawk σχολίασε μετά τον Βανς την Κυριακή και ο Κιθ Κέλογκ, ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στην Ουκρανία. Μιλώντας σε άλλη εκπομπή του Fox News, o Κέλογκ είπε ότι η κυβέρνηση Τραμπ ήδη επιτρέπει ήδη στο Κίεβο να εξαπολύει πλήγματα βαθιά τη Ρωσία σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και ότι «δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα, όπως άσυλα».
Τι είναι οι πύραυλοι Tomahawk;
Οι Tomahawk είναι υποηχητικοί πύραυλοι κρουζ μεγάλου βεληνεκούς που μπορούν να εκτοξευθούν κυρίως από πλοία ή υποβρύχια και να πλήξουν στόχους σε απόσταση 1.250-2.500 χιλιομέτρων.
Μεταφέρουν κεφαλές υψηλής εκρηκτικότητας σχεδιασμένες να διεισδύουν σε σκληρούς στόχους, όπως στρατιωτικά καταφύγια.
Οι Tomahawk είναι επίσης γρήγοροι: Αποφεύγουν την ανίχνευση από ραντάρ πετώντας σε υψηλές υποηχητικές ταχύτητες διατηρώντας παράλληλα χαμηλά υψόμετρα. Το Ναυτικό των ΗΠΑ χρησιμοποιεί Tomahawk από τη δεκαετία του 1970. Οι πύραυλοι κατασκευάζονται επί του παρόντος αποκλειστικά από τον αμερικανικό κατασκευαστή όπλων RTX.
Γιατί θέλει Tomahawks η Ουκρανία
Οι Tomahawks φιγουράρουν εδώ και καιρό στη λίστα επιθυμιών της Ουκρανίας για οπλικά συστήματα και συμπεριλήφθηκαν στο «Σχέδιο Νίκης» που παρουσίασε ο Ζελένσκι στον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν τον Οκτώβριο του 2024, καθώς η Ρωσία πλεονεκτεί σημαντικά στον τομέα των πυραύλων και χρησιμοποιεί τακτικά τα δικά της συστήματα, όπως το Kalibr, για επιθέσεις κατά ουκρανικών πόλεων καθώς και βαλλιστικά συστήματα όπως το Iskander.
Από την άλλη η Ουκρανία όσον αφορά στους πυραύλους κρουζ εξαρτάται επί του παρόντος από όπλα που της παρέχει η Δύση, όπως οι γαλλοβρετανικής κατασκευής Storm Shadow, που έχουν χρησιμοποιηθεί με μεγάλη αποτελεσματικότητα, αλλά έχουν εμβέλεια μόνο περίπου 250 χιλιομέτρων, αλλά και οι αμερικανικοί ATACMS, με βεληνεκές έως και 300 χιλιομέτρων.
Τον Αύγουστο, η Ουκρανία παρουσίασε επίσης τον πύραυλο Flamingo, που ισχυρίζεται ότι μπορεί να πλήξει στόχους σε απόσταση έως και 3.000 χλμ. Όπως δήλωσε στο Al Jazeera η Μαρίν Μάιρον, αναλύτρια στο King's College του Λονδίνου, βάσει αυτών που κοινοποίησε η Ουκρανία, ένας πύραυλος Flamingo μπορεί στην πραγματικότητα να έχει καλύτερη εμβέλεια και καταστροφικές ικανότητες από έναν Tomahawk.
Τι στόχους θα μπορούσαν να πλήττουν οι Ουκρανοί
Ωστόσο, αναλυτές συμφωνούν ότι οι πύραυλοι Tomahawκ θα μπορούσαν να επεκτείνουν σημαντκά τις δυνατότητες κρούσης της Ουκρανίας βαθιά μέσα στο ρωσικό έδαφος, πλήττοντας μεταξύ άλλων στρατιωτικές βάσεις, κόμβους logistics, αεροδρόμια και κέντρα διοίκησης.
«Οι πύραυλοι Tomahawk θα αποτελούσαν σίγουρα μια σημαντική αναβάθμιση για το οπλοστάσιο της Ουκρανίας, ειδικά όσον αφορά στις δυνατότητες επιθέσεων μεγάλου βεληνεκούς», δήλωσε ο Φεντερίκο Μπορσάρι, συνεργάτης στο Κέντρο Ανάλυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής (CEPA), στην ουκρανική εφημερίδα Kyiv Independent.
«Θα επέτρεπε στην Ουκρανία να εξαπολύει ένα πολύ βαρύτερο ωφέλιμο φορτίο εναντίον στόχων σε σύγκριση με αυτό που χρησιμοποιεί τώρα».
Για τον Κιρ Τζάιλς, στρατιωτικό εμπειρογνώμονα στη βρετανική δεξαμενή σκέψης Chatham House, οι Tomahawk θα διαταράξουν επίσης τις αμυντικές τακτικές της Ρωσίας στα μέτωπα. «Θα ήταν βαθιές επιθέσεις που θα στοχεύουν σημαντικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις και θα διασφαλίζουν ότι η Ρωσία δεν θα μπορεί πλέον να κρύβεται πίσω από τις πρώτες γραμμές», δήλωσε αναφερόμενος στην τακτική του ρωσικού στρατού να κρύβεται ακριβώς έξω από την εμβέλεια των πυραύλων που εκτοξεύονται από την Ουκρανία.
Η Μαρίν Μάιρον, πάντως, σημειώνει ότι ενώ οι πύραυλοι Tomahawk αναμφίβολα θα κατάφεραν πλήγματα στη Ρωσία, είναι αμφίβολο αν θα την ανάγκαζαν να αποσύρει τις δυνάμεις εισβολής από την Ουκρανία. Ο ίδιος ο Ζελένσκι στη συνέντευξή του στο Axios υπονόησε ότι ο ουκρανικός στρατυός μπορεί να μη χρειαστεί να χρησιμοποιήσει τους Tomahawk, αλλά να χρησιμεύσουν ως μοχλός πίεσης προς τη Μόσχα να συμφωνήσει για κατάπαυση του πυρός. «Τους χρειαζόμαστε, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα τους χρησιμοποιήσουμε», είπε ο Ζελένσκι. «Επειδή αν το έχουμε, νομίζω ότι θα ασκηθεί πρόσθετη πίεση στον Πούτιν να καθίσει και να μιλήσει», είπε.
«Κόκκινη γραμμή» οι Tomahawks για τη Ρωσία
Στο μεταξύ η Ρωσία λέει ότι παρακολουθεί προσεκτικά τις εξελίξεις μετά το ουκρανικό αίτημα στις ΗΠΑ για τους Tomahaw. Ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε τη Δευτέρα ότι «ακόμη κι αν συμβεί αυτό, δεν είναι πανάκεια που μπορεί να αλλάξει την κατάσταση στο μέτωπο για το καθεστώς του Κιέβου αυτή τη στιγμή. Δεν υπάρχει μαγικό όπλο. Και είτε είναι οι Tomahawk, είτε άλλοι πύραυλοι, δεν θα μπορούν να αλλάξουν τη δυναμική».
Ωστόσο ο Πεσκόφ προειδοποίησε ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να υπερβούν μια κόκκινη γραμμή που είχε χαράξει προηγουμένως η Ρωσία όσον αφορά στο τι θεωρεί άμεση εμπλοκή των συμμάχων της Ουκρανίας στον πόλεμο.
«Το ερώτημα, όπως και πριν, είναι το εξής: ποιός μπορεί να εξαπολύσει αυτούς τους πυραύλους…; Μόνο οι Ουκρανοί μπορούν ή θα πρέπει να το κάνουν Αμερικανοί στρατιώτες; Ποιος ορίζει την επιλογή του στόχου αυτών των πυραύλων; Η αμερικανική πλευρά ή οι ίδιοι οι Ουκρανοί;», πρόσθεσε ο Πεσκόφ λέγοντας ότι απαιτείται μια «πολύ εις βάθος ανάλυση».
Η Μόσχα έχει διαμηνύσει ότι θα θεωρήσει ως υπέρβαση κόκκινων γραμμών την παροχή δεδομένων στόχευσης ή πληροφοριών για την έναρξη επιθέσεων και έχει επανειλημμένα υπονοήσει ότι η Ρωσία θα μπορούσε να επανεκκινήσει την παραγωγή πυρηνικών όπλων μεσαίου βεληνεκούς και να εγκαταστήσει παρόμοιους πυραύλους σε απόσταση βολής από τη Δύση. Σε μια ανάρτηση τη Δευτέρα στο Telegram, ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, προειδοποίησε ότι μια τέτοια παρέμβαση θα μπορούσε να οδηγήσει σε πόλεμο με «όπλα μαζικής καταστροφής».
Πώς θα μπορούσε να αντιδράσει η Ρωσία αν οι ΗΠΑ δώσουν Tomahawk στην Ουκρανία
Αναλυτές σημειώνουν ότι ναι μεν η Ρωσία αντιλαμβάνεται τη δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία ως πιθανή «απειλή βίας», αλλά είναι απίθανο να λάβει δραστικά μέτρα σε περίπτωση που οι ΗΠΑ αποφασίσουν να προμηθεύουν με πυραύλους Tomahawk το Κίεβο, λένε αναλυτές.
Παρά τις απειλές της Μόσχα χώρες της Δύσης συνέχισαν να υποστηρίζουν την Ουκρανία με ανθρωπιστική και στρατιωτική βοήθεια.
Μιλώντας στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ την περασμένη εβδομάδα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ επανέλαβε τη θέση της Ρωσίας. «Οι απειλές βίας κατά της Ρωσίας... γίνονται ολοένα και πιο συχνές. Ο Πρόεδρος Πούτιν έχει επανειλημμένα απορρίψει τέτοιες προκλήσεις. Η Ρωσία δεν είχε ποτέ και δεν έχει τέτοιες προθέσεις, αλλά οποιαδήποτε επιθετικότητα κατά της χώρας μου θα αντιμετωπιστεί με αποφασιστική απάντηση», είπε.
Ο Κιρ Τζάιλς σημειώνει ότι η Μόσχα εκτοξεύει συχνά απειλές, αλλά κυρίως ως τακτική εκφοβισμού, και ότι η Ρωσία είναι ιδιαίτερα προσεκτική με τις ΗΠΑ.
Όπως όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ, η Ουάσινγκτον αναμένεται να απαντήσει εάν οποιοδήποτε μέλος της συμμαχίας δεχθεί επίθεση. Ενώ οι πρόσφατες εισβολές ρωσικών drones και μαχητικών στον εναέριο χώρο κρατών μελών του ΝΑΤΟ έχουν εγείρει ανησυχίες ότι το Κρεμλίνο μπορεί να «δοκιμάζει» την αποφασιστικότητα του ΝΑΤΟ να απαντήσει με στρατιωτική ισχύ, αναλυτές λένε ότι οι απειλές της Ρωσίας είναι απίθανο να οδηγήσουν σε ανάληψη στρατιωτικής δράσης. «Η Ρωσία λέει ότι όλα είναι μια κόκκινη γραμμή», είπε ο Τζάιλς. «Η πυρηνική επιλογή δεν είναι κάτι που θα επέλεγε η Ρωσία. Το τελευταίο πράγμα που θέλει η Ρωσία είναι να εμπλακεί σε μια μάχη με ένα ενωμένο μπλοκ, ειδικά με τις ΗΠΑ, επειδή γνωρίζουν πόσο καταστροφικό θα ήταν».