Τον Ιανουάριο, η Διεθνής Διαφάνεια (Transparency International), μια ΜΚΟ, δημοσίευσε την ετήσια έκθεσή της για τη διαφθορά σε όλο τον κόσμο.
Σύμφωνα με αυτή, η διαφθορά δεν έχει βελτιωθεί εδώ και μια δεκαετία. Σε πολλές φτωχές χώρες μάλιστα επιδεινώνεται, όπως σημειώνει σε δημοσίευμα του ο Economist. Οι συστάσεις των συγγραφέων περιλαμβάνουν την ενίσχυση των υπηρεσιών κατά της διαφθοράς, την πάταξη του οικονομικού εγκλήματος και τη μεγαλύτερη διαφάνεια των δημοσίων δαπανών.
Ωστόσο, ορισμένες χώρες έχουν δοκιμάσει μια διαφορετική μέθοδο: την πρόσληψη περισσότερων γυναικών. Το 2011, για παράδειγμα, μια πολιτεία στο Μεξικό δημιούργησε μια μονάδα της τροχαίας αποκλειστικά από γυναίκες με στόχο την εξάλειψη της διαφθοράς. Το Περού ακολούθησε μια παρόμοια προσέγγιση στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Είναι όμως πράγματι οι γυναίκες λιγότερο διεφθαρμένες από τους άνδρες;
Η ιδέα απέκτησε κύρος αφού ερευνητές από την Παγκόσμια Τράπεζα δημοσίευσαν μια μελέτη το 2001 που εξέτασε 100 χώρες. Σε εκείνες με μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών νομοθετών, οι υπάλληλοι ήταν λιγότερο πιθανό να ζητήσουν δωροδοκίες. Μια νέα έρευνα από μια ομάδα ακαδημαϊκών, συμπεριλαμβανομένου του Francesco Decarolis από το Πανεπιστήμιο Bocconi, στο Μιλάνο, κατέληξε σε παρόμοιο συμπέρασμα. Διαπίστωσε ότι στην Κίνα μεταξύ 1979 και 2014 οι ανώτερες γυναίκες γραφειοκράτες είχαν 81% λιγότερες πιθανότητες να συλληφθούν για διαφθορά από τους άνδρες συναδέλφους τους. Και στην Ιταλία, μεταξύ 2000 και 2016, οι γυναίκες αξιωματούχοι είχαν 22% λιγότερες πιθανότητες από τους άνδρες να ερευνηθούν για διαφθορά.
Ακαδημαϊκοί, όπως η Elin Bjarnegard, του Πανεπιστημίου της Ουψάλα στη Σουηδία, έχουν προσφέρει πιθανές εξηγήσεις. Το ένα είναι ότι οι γυναίκες αξιωματούχοι τείνουν να έχουν λιγότερες ευκαιρίες να δωροδοκούνται ή να έχουν ακατάλληλες διασυνδέσεις. Η διαφθορά ευδοκιμεί μέσα στις «λέσχες παλαιών αγοριών» («old boys’ clubs»). Ίσως αυτές οι ομάδες, που συνήθως κυριαρχούνται από άνδρες, τείνουν να εμπιστεύονται και να προσελκύουν άτομα που τους μοιάζουν. Τέτοια δίκτυα θέλουν επίσης να στρατολογήσουν άτομα (και πάλι, συνήθως άνδρες) που έχουν πρόσβαση σε πόρους, οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πράγματα όπως η εξαγορά ψήφων. Στοιχεία από την Αργεντινή έδειξαν ότι οι γυναίκες νομοθέτες ήταν λιγότερο πιθανό από τους άνδρες να είναι μέρος των μεγάλων πολιτικών κομμάτων που συνδέονται περισσότερο με τη διαφθορά. Και στο Μεξικό, πολλές γυναίκες στην πολιτική ξεκινούν τη σταδιοδρομία τους σε ΜΚΟ, αντί μέσα από ένα διεφθαρμένο δίκτυο, έτσι είναι λιγότερο πιθανό να εμπλακούν σε δωροδοκίες.
Μια άλλη εύλογη εξήγηση είναι ότι οι γυναίκες πολιτικοί αποφεύγουν τη διαφθορά επειδή τιμωρούνται πιο αυστηρά γι' αυτήν. Πολλοί ψηφοφόροι περιμένουν από τις γυναίκες να συμμορφωθούν με τα στερεότυπα ότι είναι πιο ειλικρινείς και συμπονετικές από τους άνδρες. Όταν δεν είναι, το πληρώνουν βαριά. Αυτή ήταν η περίπτωση στο Μαλάουι το 2014, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Women’s Studies International Forum. Χρησιμοποιώντας δεδομένα έρευνας και ομάδες εστίασης, η μελέτη διαπίστωσε ότι η Τζόις Μπάντα, πρόεδρος του Μαλάουι εκείνη την εποχή, μπορεί να πλήρωσε υψηλότερο τίμημα στις δημοσκοπήσεις για ένα σκάνδαλο διαφθοράς από ό,τι οι άνδρες προκάτοχοί της για παρόμοιες παραβάσεις. Οι υψηλές προσδοκίες ευπρέπειας μπορεί να οδηγήσουν τις γυναίκες να αποφεύγουν περισσότερο τον κίνδυνο από τους άνδρες κατά μέσο όρο.
Οι εξηγήσεις βασίζονται στην πραγματικότητα ότι οι γυναίκες έχουν λιγότερη δύναμη από τους άνδρες. Έτσι, κάθε χάσμα διαφθοράς μεταξύ των φύλων θα μπορούσε να εξασθενίσει σε χώρες όπου τα φύλα γίνονται πιο ίσα. Αυτό ισχύει ήδη για το χάσμα των φύλων στο γενικό έγκλημα. Κατά μέσο όρο, οι γυναίκες εξακολουθούν να διαπράττουν λιγότερα αδικήματα από τους άνδρες. Αλλά οι γυναίκες έχουν γίνει πιο εγκληματικές τα τελευταία 50 χρόνια. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι η τεχνολογική και κοινωνική πρόοδος τους έχει δώσει περισσότερο χρόνο για να εργαστούν έξω από το σπίτι (τόσο νόμιμα όσο και παράνομα). Κάτι παρόμοιο θα μπορούσε να συμβεί και με τη διαφθορά. Καθώς οι τάξεις των γυναικών αξιωματούχων αυξάνονται και βρίσκονται σε ισότιμη θέση με τους άνδρες, τα στερεότυπα και ο έλεγχος με βάση το φύλο μπορεί να εξασθενήσουν. Ποιος ξέρει: οι γυναίκες μπορεί ακόμη και να αρχίσουν να ιδρύουν «λέσχες παλαιών κοριτσιών» («old girls’ clubs»).